Wąsonos mniejszy

Wąsonos mniejszy
Mystacina tuberculata[1]
J.E. Gray, 1843[2]
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

nietoperze

Podrząd

mroczkokształtne

Nadrodzina

Noctilionoidea

Rodzina

wąsonosowate

Rodzaj

wąsonos

Gatunek

wąsonos mniejszy

Synonimy
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[7]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Wąsonos mniejszy[8] (Mystacina tuberculata) – gatunek ssaka z rodziny wąsonosowatych (Mystacinidae).

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego nazwał w 1843 roku angielski zoolog John Edward Gray nadając mu nazwę Mystacina tuberculata[2]. Holotyp pochodził z wyspy Big South Cape, w Nowej Zelandii[9].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[10].

Etymologia

  • Mystacina: gr. μυσταξ mustax, μυστακος mustakos „wąsy”; łac. przyrostek -ina „należące do, odnoszące się do”[11].
  • tuberculata: nowołac. tuberculatus „kurzajkowaty, gruzełkowaty”, od łac. tuberculum „gruzełek, wypukłość”, od tuber, tuberis „obrzęk”; przyrostek zdrabniający -ulum, od tumere „spuchnąć”[12].

Zasięg występowania

Wąsonos mniejszy może nadal występować na wyspie Taukihepa i sąsiedniej Putauhina lub na prywatnych wyspach w pobliżu Stewart Island, w Nowej Zelandii; być może wymarły[10].

Morfologia

Czaszka M. tuberculata ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Lejdzie

Długość ciała ze złożonym ogonem 60–70 mm (plus błona międzyudowa o długości około 20 mm), długość ogona około 7 mm, długość ucha 17,4–19,1 mm, długość tylnej stopy około 6 mm, długość przedramienia 36,9–46,9 mm; rozpiętość skrzydeł wynosi 280–300 mm; masa ciała 10–22 g[13]. Masa ciała samic wzrasta o około 35% podczas późnej ciąży[13]. W niektórych populacjach występuje niewielki dymorfizm płciowy – samice są albo cięższe (4,3%), albo cięższe i mają dłuższe przedramię (0,9%); niektóre populacje są monomorficzne[13]. Długość kondylobazalna wynosi 17,3–19,1 mm[13]. Pyszczek wąsonosa mniejszego otoczony jest rzędem gęstych włosków. Każdy z włosków ma łyżkowate zakończenie. Kciuki są nie tylko zakończone zwykłymi mocnymi pazurami, ale również mają u podstawy dodatkowy mały pazur. Palce tylnych stóp są również bardzo ostre pazury. Kariotyp wynosi 2n = 36 i FN = 60[13].

Ekologia

Tryb życia

Nietoperz ten porusza się bardzo zręcznie po powierzchni ziemi i potrafi bardzo szybko wspinać się na strome stoki, ponieważ może złożyć błonę lotną i dzięki temu do biegania może wykorzystać również przednie kończyny. Żywi się głównie chrząszczami i innymi owadami żyjącymi na powierzchni ziemi, ale też owocami, kwiatami, a także nektarem i pyłkiem pasożytniczej rośliny Dactylanthus taylorii, której kwiaty pojawiają się u podstawy pni drzew-żywicieli. Gatunek ten nie zapada w sen zimowy. W ciągu dnia nietoperze te sypiają w dziuplach drzew w malutkich grupkach. W koloniach wąsonosów występują endemiczne, komensalne, bezskrzydłe muchówki Mystacinobia zelandica, odżywiające się odchodami nietoperzy.

Rozmnażanie

W październiku samica wydaje na świat 1 młode.

Uwagi

  1. ↑ Nowa nazwa dla Mystacina tuberculata J.E. Gray, 1843, stłumiona decyzją Międzynarodowej Komisji Nomenklatury Zoologicznej[3].
  2. ↑ Miejsce typowe: Omahuta Kauri Sanctuary, (35°10′S 175°37′E/-35,166667 175,616667), Northland, Wyspa Północna, Nowa Zelandia[5].
  3. ↑ Miejsce typowe: Obszar Te Rimu, w górnym biegu rzeki Waimarino, (39°02′S 175°56′E/-39,033333 175,933333), na wysokości 600 ft (183 m), Kaimanawa Forest Park, na południowy wschós od jeziora Taupo, środkowa Wyspa Północna, Nowa Zelandia[6].

Przypisy

  1. ↑ Mystacina tuberculata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b J.E. Gray: Mammalia. W: E. Belcher: The zoology of the voyage of H.M.S. Sulphur: under the command of Captain Sir Edward Belcher, during the years 1836-42. Cz. 1. London: Smith, Elder, 1844, s. 23. (ang.).
  3. ↑ Anonim. Opinion 1994 (Case 3095). Mystacina Gray, 1843, Chalinolobus Peters, 1866, M. tuberculata Gray, 1843 and Vespertilio tuberculatus J.R. Forster, 1844 (currently C. tuberculatus) (Mammalia, Chiroptera): usage of the generic and specific names conserved. „The Bulletin of zoological nomenclature”. 59 (1), s. 63–64, 2002. (ang.). 
  4. ↑ F.W. Hutton. On the bats of New Zealand. „Transactions and Proceedings of the New Zealand Institute”. 4, s. 185, 1872. (ang.). 
  5. ↑ a b Hill i Daniel 1985 ↓, s. 294.
  6. ↑ a b Hill i Daniel 1985 ↓, s. 295.
  7. ↑ C. O’Donnell, Mystacina tuberculata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021, wersja 2021-3 [dostęp 2022-06-30] (ang.).
  8. ↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 101. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  9. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Mystacina tuberculata. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-06-30].
  10. ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 156. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  11. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 444, 1904. (ang.). 
  12. ↑ tuberculatus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-06-30] (ang.).
  13. ↑ a b c d e C. Toth: Family Mystacinidae (New Zealand Short-tailed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 402–403. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

Bibliografia