Ulica prez. Gabriela Narutowicza w Łodzi – ulica w Łodzi mająca 2900 metrów długości, łącząca ulicę Piotrkowską z ulicą Konstytucyjną.
Historia
W 1821 roku Rajmund Rembieliński – Prezes Komisji Województwa Mazowieckiego – rozpoczął działania zmierzające do regulacji (utworzenia) osady fabrycznej. Nowa osada, nazwana Nowym Miastem, powstała w latach 1821–1823 i znajdowała się na południe od „starej” wiejskiej Łodzi, czyli gruntów Starego Miasta[1]. W 1823 roku podjęto decyzję o powiększeniu obszaru przeznaczonego pod zakłady rękodzielnicze[2]. W związku z tym w latach 1824–1828 na południe od Nowego Miasta (na terenach miejskich oraz rządowych) utworzono kolejną osadę przemysłową, przeznaczoną pod osiedlenie przede wszystkim tkaczy lnu i bawełny, którą nazwano Łódka. Wraz z parcelacją gruntów i regulacją ulicy Piotrkowskiej wyznaczono siedem jej przecznic. Jedną z wówczas wyznaczonych została współczesna ulica Narutowicza[3].
Od co najmniej 1830 roku ulicę nazywano Dzielna. Przyczyną nadania takiej nazwy było „rozdzielanie” Nowego Miasta od położonej dalej na południe osady dla prządków (Łódki)[4]. W latach 1915–1918 używano również niemieckiej nazwy Bahnstrasse, a od 1918 w użyciu była nazwa Dzielna[5]. W roku 1924 ulicy nadano imię prezydenta Gabriela Narutowicza[4]. W latach 1940–1945 ulica nosiła imię Schlageterstrasse[5], na cześć Alberta Schlagetera, członka bojówek nazistowskich rozstrzelanego w 1923 roku[potrzebny przypis]. Po wojnie przywrócono ulicy imię Gabriela Narutowicza.
Od 1869 roku ul. Dzielną oświetlało 20 latarni gazowych. W 1913 roku została już oświetlona lampami elektrycznymi. W latach 1916–1917 ułożono na niej bruk drewniany. W 1931 roku na odcinku od ul. Piotrkowskiej do ul. Skwerowej (dziś – ul. POW) stała się aleją spacerową. Zabroniono na niej ruchu wozów, samochodów ciężarowych i wózków ręcznych. Do 1938 wszystkie kamienice podłączono do kanalizacji. W okresie powojennym, na odcinku pomiędzy ulicami Piotrkowską a Kilińskiego, prowadzono rozbiórki historycznych budynków południowej pierzei ulicy Narutowicza[potrzebny przypis].
Ważniejsze obiekty
Zabytki
Inne
Obecnie nieistniejące
Przypisy
Bibliografia
