Ciąg wzdłuż obecnej ulicy istniał już przed XIX wiekiem, a obecną nazwę ulica otrzymała w latach międzywojennych. Mieszczą się przy niej budynki mieszkalne, zabudowa przemysłowo-usługowa, cmentarz oraz ogródki działkowe. Długość ulicy wynosi 1 353 m, a jej patronem jest ks. Paweł Pośpiech.
Przebieg
Ulica P. Pośpiecha swój początek bierze przy skrzyżowaniu z ulicą Gliwicką (z lewej i prawej strony) i Żelazną (na wprost)[2]. Znajduje się tu jedyne na ulicy skrzyżowanie z kierowaniem ruchu za pomocą sygnalizacji świetlnej zainstalowanej w 2003 roku[3]. Numeracja budynków rośnie w kierunku południowo-zachodnim[2].
Ulica ta do torów kolejowych linii kolejowej nr 137[4] krzyżuje się kolejno z: ulicą G. Narutowicza, ulicą M. Ledóchowskiego, skwerem J. Kukuczki i ulicą Macieja. Przed torami kolejowymi ulica rozwidla się na dwie osobne jezdnie po jednym pasie ruchu w obu kierunkach (jeden z nich biegnie po nasypie) i zmienia swój kierunek na północno-zachodni. Pas północny ulicy mija cmentarz rzymskokatolickiparafii św. Józefa oraz krzyżuje się z ulicami J. Zarębskiego i W. Janasa. Na wysokości osiedla Janasa-Ondraszka ulica P. Pośpiecha ponownie jest złączona. Dalej kieruje się za północny zachód[2], mijając na południu stację Katowice Towarowa oraz kolejowy przystanek osobowy Katowice Załęże[4], a na północy krzyżuje się z ulicami: Ondraszka i J. Wolnego. Ulica kończy bieg przy skrzyżowaniu z ulicą F. Bocheńskiego[2].
Opis i dane techniczne
Ulica P. Pośpiecha przebiega przez teren katowickiejdzielnicyZałęże na całej swojej długości[2]. Jest to droga gminna o klasie drogi lokalnej[5]. Długość ulicy P. Pośpiecha wynosi 1 353,0 m, a jej powierzchnia 13 352,0 m²[1]. Jest ona w administracji Miejskiego Zarządu Ulic i Mostów w Katowicach[6]. Fragment tej ulicy na wysokości cmentarza należy do Polskich Kolei Państwowych[7]. W systemie TERYT ulica widnieje pod numerem 17255 jako ulica Pawła Pośpiecha[8]. Kod pocztowy dla adresów wzdłuż ulicy to 40-852[9].
Fragment odcinka ulicy P. Pośpiecha od skrzyżowania z ul. F. Bocheńskiego jest wykonany z mieszanki mineralno-asfaltowej, a także posiada przyległy chodnik. Dalej droga ta na długości około 400 metrów jest wykonana z kostki rzędowej, a chodnik jest wydeptany w zieleńcu. Miejsca po wyrwach lub obniżeniach są zabezpieczane łatami asfaltowymi[10].
Szlak w przebiegu dzisiejszej ulicy P. Pośpiecha na odcinku do torów kolejowych znajdował się już na mapie z 1812 roku. Droga to biegła wówczas dalej w kierunku Załęskiej Hałdy. Według Ludwika Musioła był to fragment drogi biegnący do Mikołowa i dalej do Pszczyny, którą w 1360 roku wzmiankowano pod nazwą via magna (łac.wielka droga)[13]. Droga ta w kierunku północnym biegła obok Dębu i Bytkowa do Bańgowa, gdzie łączyła się ze szlakiem handlowym łączącym Bytom z Czeladzią i dalej z Krakowem (późniejsza droga krajowa nr 94)[14].
Około 1883 roku przy obecnej ulicy P. Pośpiecha powstała pierwsza zabudowa[17]. Najstarszy, istniejący do dziś budynek pod numerem 10 pochodzi z 1895 roku. Do wybuchu I wojny światowej powstały też budynki pod numerami: 11 (1910 rok), 13 (1909 rok), 15 (1909 rok), 16 (1903 rok) i 20 (1910 rok)[18]. Około 1898 roku przy ulicy powstał cmentarz rzymskokatolickiparafii św. Józefa[19].
W latach 1900–1922 ulica nosiła nazwę Nicolaistrasse (pol. tłum. ulica Mikołowska). Nazwa ta nawiązywała do dawnej funkcji tej drogi jako trakt handlowy biegnąca do Piotrowic i dalej do Mikołowa[17]. W 1922 roku drogę tę przemianowano na ulicę Mikołowską[17]. W 1924 roku Załęże włączono do Katowic[20]. Od tego czasu jako część Katowic ulica ta nosi obecną nazwę – ulica Pawła Pośpiecha[21].
W 1922 roku w zachodniej części ulicy oddany do użytku został szpital dla dzieci mieszczący się w dwóch budynkach o łącznej liczbie 105 łóżek. Powstała tu również kaplica Matki Bożej Piekarskiej[14] oraz modernistyczny budynek dawnego azylu dla bezdomnych, pochodzący z 1928 roku, stanowiący obecnie obiekt historyczny[22]. W latach 1922–1925 Adolf Czwiklitzer przeniósł produkcję mydła i wód kolońskich do nowo wybudowanych hal przy późniejszej ulicy P. Pośpiecha 7. Zakład ten ze zmianami od 1981 roku działał pod nazwą Katowickie Zakłady Chemii Gospodarczej „Pollena-Savona”[23]. W tamtym czasie działał też zakład kołodziejski Paweł Pissek, restauracja Bugla, sklep towarów spożywczych oraz siedziba Polskiego Związku Atletycznego[17].
W czasie niemieckiej okupacji Polski w latach 1939–1945 ulicę przemianowano na Wassermanweg[17]. Po II wojnie światowej powrócono do przedwojennej nazwy. W tym okresie położoną na roku ulic P. Pośpiecha i Gliwickiej restaurację Grünfelda zamieniono na Dom Kultury huty „Baildon”[13]. W ramach budżetu obywatelskiego na 2015 rok, na placu położonym na rogu ulic: P. Pośpiecha oraz M. Ledóchowskiego, w miejscu starego placu zabaw powstał nowy, wyposażony dodatkowo w siłownię zewnętrzną[24]. Rada Miasta Katowice w uchwale z 30 marca 2017 roku nadała temu placowi nazwę skwer Jerzego Kukuczki[25]. W październiku 2018 roku w ramach akcji Plac na Glanc organizowanego przez miasto Katowice zrewitalizowano podwórko przy ulicy P. Pośpiecha 13[26].
W 2019 roku w ramach akcji „Dzielnicowa Galeria Niepodległości” na ścianie budynku na rogu ulic G. Narutowicza i P. Pośpiecha został powieszony baner ze zdjęciem Wiktora Baranka[27]. Miasto Katowice w 2020 roku zaplanowało wycinkę 18 topoli, które wycięto do końca roku. Wycinka drzew uzasadniona jest złym stanem fitosanitarnym roślin, a także tym, że część jest obumarła, przez co zagraża ludziom i mieniu. W ramach prac dokonano nasadzeń zastępczych[28].
Gospodarka i instytucje
Według stanu z grudnia 2020 roku, przy ulicy P. Pośpiecha zlokalizowane są następujące przedsiębiorstwa i instytucje: sala zabaw[29], sklep ze skuterami[30], sklep spożywczy[2], Powiatowy Urząd Pracy w Katowicach (ul. P. Pośpiecha 14)[31], Katowickie Zakłady Chemii Gospodarczej „Pollena-Savona” (ul. P. Pośpiecha 7)[32], kancelaria adwokacka[33] i cmentarz parafialnyparafii św. Józefa[22]. W pobliżu skrzyżowania ulicy Gliwickiej i P. Pośpiecha znajduje się centrum rozrywki Punkt 44[34]. Przy ulicy znajdują się też dwa kompleksy rodzinnych ogródków działkowych: Baildon o powierzchni 2,68 ha i Chryzantema i powierzchni 0,68 ha[22].
Wierni rzymskokatoliccy mieszkający przy ulicy P. Pośpiecha przynależą do parafii św. Józefa[35]. Na rogu ulicy Gliwickiej i P. Pośpiecha znajduje się krzyż przydrożny. Obecna figura Najświętszej Maryi Panny pojawiła się w 2012 roku. Krzyż ten jest otoczony zieleńcem[36].
↑Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Katowicach: O Zarządzie. www.mzum.katowice.pl. [dostęp 2020-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-24)]. (pol.).
↑Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2020-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-29)]. (pol.).
↑PKP Polskie Linie KolejoweP.P.L.K.S.A.PKP Polskie Linie KolejoweP.P.L.K., Katowice Załęże. Rozkład jazdy na okres 8 XI – 12 XII 2020. Aktualizacja wg stanu na 29 XI 2020(pol.). Brak numerów stron w książce
↑ abcRobertR.BorowyRobertR., Wczoraj – dziś – jutro... kopalni „Katowice-Kloefas”. Historia węglem pisana, Katowice: KWK „Katowice-Kloefas”, 1997, s. 76, 88, 91, ISBN 83-907139-2-6.
↑ abcLudwikL.MusiołLudwikL., Załęże: monografia historyczna dzisiejszej dzielnicy miasta Katowic, Katowice 1969, s. 34-35, 73.
↑RyszardR.StankiewiczRyszardR., MarcinM.StiasnyMarcinM., Atlas linii kolejowych Polski 2010, Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2010, R16-R19, ISBN 978-83-926946-8-7.