Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej

Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej
 Rzeczpospolita Polska
Premier

Edward Osóbka-Morawski

Partie

PPS, PPR, SL „Roch”/PSL, SL, SD, (SP)

Kadencja

od 28 czerwca 1945 / 5 lipca 1945[1]
do 6 lutego 1947

Poprzedni

Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej,
rząd Tomasza Arciszewskiego

Następny

pierwszy rząd Józefa Cyrankiewicza

Manifestacja przed gmachem Dyrekcji PKP przy ul. Wileńskiej w Warszawie na cześć Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej po powrocie jego członków z Moskwy, 27 czerwca 1945

Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej (TRJN) – rząd Rzeczypospolitej Polskiej powołany w Warszawie przez prezydenta Krajowej Rady Narodowej Bolesława Bieruta 28 czerwca 1945 na podstawie porozumienia zawartego na konferencji w Moskwie odbytej w dniach 17–21 czerwca pomiędzy członkami KRN i Rządu Tymczasowego RP a częścią polityków ludowych skupioną wokół byłego premiera na uchodźstwie Stanisława Mikołajczyka i działacza SL „Roch” Władysława Kiernika, a także częścią polityków PPS (jak Zygmunt Żuławski), jak również przedstawicieli środowisk intelektualnych z kraju (jak profesorowie Stanisław Kutrzeba i Adam Krzyżanowski oraz doktor Henryk Kołodziejski). Rząd zgodnie z ustaleniami jałtańskimi powstał na bazie Rządu Tymczasowego RP, prezesem Rady Ministrów (premierem) rządu pozostał Edward Osóbka-Morawski. Zgodnie z ustaleniami konferencji w Moskwie po powstaniu TRJN na stanowiska wiceprezydentów KRN powołani zostali Wincenty Witos i Stanisław Grabski.

Powołanie TRJN było realizacją postanowień jałtańskich przewidujących rekonstrukcję Rządu Tymczasowego RP na szerszej podstawie politycznej oraz spełnieniem poczynionych w maju i czerwcu 1945 uzgodnień dyplomacji ZSRR z dyplomacją USA i Wielkiej Brytanii[potrzebny przypis], zgodnie z którymi akceptujący porozumienia jałtańskie politycy emigracyjni i niereprezentowani dotąd w Rządzie Tymczasowym i KRN politycy krajowi popierający Stanisława Mikołajczyka mieli otrzymać 25% tek ministerialnych, odpowiednią liczbę wiceministrów oraz reprezentację w KRN, administracji państwowej – centralnej i terenowej, dyplomacji i w samorządzie terytorialnym zaś tak zrekonstruowany rząd Polski miał zostać uznany przez mocarstwa zachodnie. Rozwiązanie to i przyjęte proporcje były analogiczne do wcześniejszego porozumienia Josip Broz Tito-Ivan Šubašić, tzn. kompromisu sił proradzieckich i prozachodnich poprzez powołanie wspólnego rządu koalicyjnego w proporcji 75%:25% zawartego pod patronatem mocarstw w marcu 1945 w Jugosławii.

15 czerwca 1945 Rząd RP w Londynie wydał oświadczenie, które głosiło m.in., że w obliczu tych tragicznych realiów tworzenie legalnego i niezależnego rządu jedności narodowej, opartego na woli ludzi swobodnie wyrażonej, praktycznie jest niemożliwe jak długo Republika Polska jest okupowana przez sowiecką armię i sowiecką policję polityczną (NKWD) oraz jak długo Polska jest odcięta od swych Zachodnich Sprzymierzeńców i całego cywilizowanego świata[2].

29 czerwca 1945 Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej został uznany przez Szwecję i Francję, 5 lipca przez USA i Wielką Brytanię; uznawały go także inne państwa koalicji antyhitlerowskiej, m.in. Chiny, Włochy i Kanada, natomiast uznania odmówiły mu m.in. Watykan, Hiszpania, Irlandia, Portugalia, Kuba, Liban i Salwador. Ambasador w Wielkiej Brytanii Edward Raczyński protestował przeciwko uzurpacji TRJN, ciała służalczego narzuconego Polsce z zewnątrz, porównując jego umocowanie prawne do rządów niemieckich ustanowionych w niektórych państwach podbitych[3].

W obecnej sytuacji źródłem władzy rządu z p. Osóbką-Morawskim na czele jest decyzja powzięta nie przez naród polski, lecz przez trzy obce mocarstwa, z których jedno przy pomocy swej armii i policji włada de facto całą administracją Polski. Podstawę prawną takiego rządu można jedynie porównać z podstawą prawną tzw. rządów ustanawianych w krajach okupowanych przez Niemcy w czasie wojny.

Nota Ambasadora RP w Wielkiej Brytanii Edwarda Raczyńskiego protestująca przeciwko uznaniu przez rząd brytyjski TRJN[4]

Po powołaniu TRJN płk Jan Rzepecki rozwiązał 6 sierpnia 1945 Delegaturę Sił Zbrojnych na Kraj.

TRJN 16 października 1945 podpisał Kartę Narodów Zjednoczonych, przez co Polska stała się członkiem założycielem ONZ[5].

Delegacja TRJN uczestniczyła w lipcu 1945 w konferencji poczdamskiej. Administracja TRJN na mocy postanowień konferencji poczdamskiej przejęła od radzieckich komendantur wojskowych administrację pozostałej części Ziem Zachodnich i Północnych, m.in. Szczecin.

16 sierpnia 1945 zawarł umowę z ZSRR, uznając nieco zmodyfikowaną linię Curzona za wschodnią granicę Polski, w oparciu o porozumienie o granicy zawarte pomiędzy PKWN i rządem ZSRR 27 lipca 1944.

TRJN ustąpił 6 lutego 1947, po sfałszowanych wyborach do Sejmu Ustawodawczego i powołaniu przezeń nowego rządu.

Partie tworzące rząd

Rząd powstał w oparciu o działaczy PPR i partii wobec niej satelickich (odrodzona PPS, SL i prokomunistyczna frakcja SD), a także części polityków wywodzącej się z PPS-WRN, z SP oraz związanych z SL „Roch” (wkrótce przekształconego w PSL).

Ministrowie należeli do następujących partii:

  • PPR – 7 osób
  • PPS – 6 osób
  • SL – 3 osoby
  • SL „Roch”/PSL – 3 osoby
  • SD – 2 osoby
  • Stronnictwo Pracy – początkowo było reprezentowane w TRJN na szczeblu podsekretarzy stanu-wiceministrów, następnie otrzymało stanowisko kierownika resortu.

Rada Ministrów Edwarda Osóbki-Morawskiego (1945–1947)

Funkcja Imię i nazwisko Czas pełnienia funkcji
Od Do
Prezes Rady Ministrów Edward Osóbka-Morawski (PPS) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 5
lipca
1945
1947-02-05 5 lutego 1947(dts)
I wiceprezes Rady Ministrów Władysław Gomułka (PPR) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister ziem odzyskanych 1945-11-27 27 listopada 1945(dts)[6][7] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
II wiceprezes Rady Ministrów Stanisław Mikołajczyk (PSL) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister rolnictwa i reform rolnych 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister skarbu Konstanty Dąbrowski (PPS) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister odbudowy Michał Kaczorowski (PPS) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister administracji publicznej Władysław Kiernik (PSL) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister kultury i sztuki Władysław Kowalski (SL) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister zdrowia Franciszek Litwin (SL) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister informacji i propagandy Stefan Matuszewski (PPS) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1946-09-06 6 września 1946(dts)[8]
Minister przemysłu Hilary Minc (PPR) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister komunikacji Jan Rabanowski (SD) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister bezpieczeństwa publicznego Stanisław Radkiewicz (PPR) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister spraw zagranicznych Wincenty Rzymowski (SD) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister pracy i opieki społecznej Jan Stańczyk (PPS) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1946-07-18 18 lipca 1946(dts)[6]
Minister aprowizacji i handlu Jerzy Sztachelski (PPR) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister sprawiedliwości Henryk Świątkowski (PPS) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister poczt i telegrafów Mieczysław Thugutt (PSL) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1946-03-01T00:00:00.001 1 marca 1946(dts)[6]
Minister lasów Stanisław Tkaczow (PPR) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister oświaty Czesław Wycech (PSL) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister obrony narodowej Michał Żymierski (PPR) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister żeglugi i handlu zagranicznego Stefan Jędrychowski (PPR) 1945-06-28 28 czerwca 1945(dts)[6][9] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister poczt i telegrafów Józef Putek (SL) 1946-03-01T00:00:00.001 1 marca 1946(dts)[6] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister pracy i opieki społecznej Adam Kuryłowicz (PPS) 1946-07-18 18 lipca 1946(dts)[8] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)
Minister bez teki Józef Cyrankiewicz (PPS) 1946-11-28 28 listopada 1946(dts)[8] 1947-02-06 6 lutego 1947(dts)

W dniu zaprzysiężenia 28 czerwca 1945

Zmiany w składzie Rady Ministrów

Siedziby

  • 1945 – pierwsza siedziba w wyzwolonej Warszawie centralnych władz państwowych (Krajowej Rady Narodowej oraz Rządu Tymczasowego Rzeczypospolitej Polskiej, a następnie przekształconego w Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, oraz szeregu ministerstw) mieściła się w budynku Dyrekcji Kolei Państwowych w Warszawie.

Przypisy

  1. 5 lipca 1945 Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej zyskał uznanie międzynarodowe.
  2. Aleksander Gella, Zagłada Drugiej Rzeczypospolitej 1945–1947, Warszawa 1998, s. 59–60.
  3. Paweł Wieczorkiewicz, Historia polityczna Polski 1935–1945, Warszawa 2005, s. 510.
  4. Aleksander Gella, Zagłada Drugiej Rzeczypospolitej 1945–1947, Warszawa 1998, s. 114.
  5. Karta Narodów Zjednoczonych, Statut Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości i Porozumienie ustanawiające Komisję Przygotowawczą Narodów Zjednoczonych (Dz.U. z 1947 r. nr 23, poz. 90), Oświadczenie Rządowe z 8 lipca 1946 r. w sprawie ratyfikacji przez Polskę Karty Narodów Zjednoczonych podpisanej w Waszyngtonie 16 października 1945 r. (Dz.U. z 1947 r. nr 23, poz. 91), Polska w gronie państw założycieli ONZ, Polska w ONZ.
  6. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z Tadeusz Mołdawa, Ludzie władzy, 1944–1991: władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991, PWN 1991, s. 95–96.
  7. Dz.U. z 1945 r. nr 51, poz. 295.
  8. a b c Tadeusz Mołdawa, Ludzie władzy, 1944–1991: władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991, PWN 1991, s. 96–97.
  9. Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 13.

Bibliografia

Read other articles:

Lana Del ReyDel Rey pada tahun 2019LahirElizabeth Woolridge Grant21 Juni 1985 (umur 38)[1]Kota New York, Amerika SerikatTempat tinggalLos Angeles, California, A.S.AlmamaterFordham UniversityPekerjaan Penyanyi penulis lagu Kota asalLake Placid, New York, A.S.Karier musikNama lain May Jailer Lizzy Grant Lana Rey Del Mar Sparkle Jump Rope Queen Lana Del Ray Genre Pop baroque pop dream pop grunge[2] shoegaze trip hop indie pop rock Instrumen Vokal gitar Tahun aktif2005�...

 

This article may require cleanup to meet Wikipedia's quality standards. The specific problem is: Check Special:WhatLinksHere for biographies that link here and are from here, and add to notable people list list. Please help improve this article if you can. (February 2023) (Learn how and when to remove this template message) Town in Massachusetts, United StatesNahant, MassachusettsTownTown Hall of Nahant SealLocation in Essex County and the state of Massachusetts.NahantShow map of Greater Bost...

 

Citizen-initiated referendum to legalize marijuana Further information: Cannabis in Maine Question 1: Citizen InitiativeAn Act To Legalize MarijuanaResults Choice Votes % Yes 381,768 50.26% No 377,773 49.74% Valid votes 759,541 98.43% Invalid or blank votes 12,120 1.57% Total votes 771,661 100.00% For   55%–57.49%   52.5%–54.99%   50%–52.49% Against   52.51%–50.01%   55%–52.51%   60%–57.51%  &...

City in Tennessee, United StatesSparta, TennesseeCitySparta's business districtNickname: Bluegrass USALocation of Sparta in White County, Tennessee.Coordinates: 35°55′56″N 85°28′11″W / 35.93222°N 85.46972°W / 35.93222; -85.46972CountryUnited StatesStateTennesseeCountyWhiteArea[1] • Total6.72 sq mi (17.41 km2) • Land6.72 sq mi (17.41 km2) • Water0.00 sq mi (0.00 km...

 

Annual men's basketball award Associated Press Men’s Player of the YearAwarded forthe most outstanding NCAA men's basketball players in all levels of competitionCountryUnited StatesHistoryFirst award1961Most recentZach Edey, PurdueWebsiteWebsite The Associated Press College Basketball Player of the Year award was established in 1961 to recognize the best men's college basketball player of the year, as voted upon by the Associated Press (AP). The only three-time winner is Ralph Sampson of th...

 

本條目存在以下問題,請協助改善本條目或在討論頁針對議題發表看法。 此條目需要擴充。 (2013年1月1日)请協助改善这篇條目,更進一步的信息可能會在討論頁或扩充请求中找到。请在擴充條目後將此模板移除。 此條目需要补充更多来源。 (2013年1月1日)请协助補充多方面可靠来源以改善这篇条目,无法查证的内容可能會因為异议提出而被移除。致使用者:请搜索一下条目的...

Maulana Malik Ibrahim Islamic State University MalangUniversitas Islam Negeri Maulana Malik Ibrahim MalangTypePublicEstablished21 March 1997 (as IAIN)21 June 2004 (University)RectorAbdul HarisLocationMalang, East Java, Indonesia7°57′6.4″S 112°36′26.8″E / 7.951778°S 112.607444°E / -7.951778; 112.607444Websiteuin-malang.ac.id Maulana Malik Ibrahim Islamic State University Malang (Indonesian: Universitas Islam Negeri Maulana Malik Ibrahim Malang, often UIN Mal...

 

此条目序言章节没有充分总结全文内容要点。 (2019年3月21日)请考虑扩充序言,清晰概述条目所有重點。请在条目的讨论页讨论此问题。 哈萨克斯坦總統哈薩克總統旗現任Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев卡瑟姆若马尔特·托卡耶夫自2019年3月20日在任任期7年首任努尔苏丹·纳扎尔巴耶夫设立1990年4月24日(哈薩克蘇維埃社會主義共和國總統) 哈萨克斯坦 哈萨克斯坦政府...

 

SaagSarson da saag dengan makki di roti dan topping mentegaNama lainSaaga atau Tuna (Odisha), Shaag, Shaak, SaagwalaDaerahAnak benua IndiaBahan utamaBerbagai jenis tanaman yang bisa dimakanSunting kotak info • L • BBantuan penggunaan templat ini  Media: Saag Saag adalahhidangan sayuran daun yang dimakan di anak benua India dengan roti seperti roti atau naan[1] atau nasi (di Nepal, Odisha, Kashmir, dan Benggala Barat). Saag dapat dibuat dari sawi hijau, basella, ...

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (فبراير 2016) الحزب العربي الديمقراطي البلد لبنان  التأسيس تاريخ التأسيس 1974  المؤسسون علي عيد قائد الحزب رفعت علي...

 

Labour Club redirects here. For student Labour clubs, see Labour Students. This article relies excessively on references to primary sources. Please improve this article by adding secondary or tertiary sources. Find sources: National Union of Labour and Socialist Clubs – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (June 2007) (Learn how and when to remove this message) A Labour club in Wakefield, West Yorkshire A Socialist club in Dewsbury, West Yorkshi...

 

Население Алматы отличалось непрерывным ростом (за исключением кратковременного периода 1992—1994 гг.) и заметным разнообразием демографических тенденций. За свою относительно недолгую по мировым меркам полуторавековую историю город проделал быстрый путь от небольшой с�...

Head of the Catholic Church from 1057 to 1058 Stephen IX redirects here. For the Moldavian ruler, see Ștefan IX Tomșa. In sources prior to the 1960s, this pope is called Stephen X and Pope Stephen VIII is called Stephen IX; see Pope-elect Stephen for a detailed explanation. PopeStephen IXBishop of RomeChurchCatholic ChurchPapacy began3 August 1057Papacy ended29 March 1058PredecessorVictor IISuccessorNicholas IIPersonal detailsBornFrederick of Lorrainec. 1020Lorraine, Holy Roman ...

 

درع الاتحاد الإنجليزي 2015 أرسنال تشيلسي 1 0 التاريخ2 أغسطس 2015الملعبملعب ويمبلي، لندنرجل المباراةأليكس أوكسلاد-تشامبرلين (أرسنال)[1]الحكمأنتوني تايلور[2]الحضور85,437الطقسصافي25 °م (77 °ف)[3] → 2014 2016 ← درع الاتحاد الإنجليزي لكرة القدم 2015 هو مباراة أقيمت بين ناديي �...

 

German botanist (1651–1716) Engelbert KaempferKaempfer depicted in the cartouche of a map of Japan by Matthäus Seutter based on his observations, c. 1730BornEngelbert Kaempfer(1651-09-16)16 September 1651Lemgo, Lippe, Holy Roman Empire (now Lippe, Germany)Died2 November 1716(1716-11-02) (aged 65)LemgoNationalityGermanOther namesEngelbertus KaempferusOccupation(s)Naturalist, physician, explorer, writerNotable workFlora Japonica, History of Japan Engelbert Kaempfer (16 Septem...

  Pteridospermas Rango temporal: 376 Ma - 66 Ma PreЄ Є O S D C P T J K Pg N Devónico tardío – Cretácico tardío (Posible supervivencia del Eoceno) Diplopteridium (Lyginopteridales)TaxonomíaReino: Plantae(sin rango) TracheophytaEuphyllophytaLignophytaDivisión: SpermatophytaClase: Pteridospermae (P) †Órdenes Calamopityales Callistophytales Corystospermales Lyginopteridales Medullosales Peltaspermales Corystospermales Petriellales Caytoniales Grupos considerados anteri...

 

Jaume GrauNazionalità Spagna Altezza182 cm Peso67 kg Calcio RuoloCentrocampista Squadra Real Saragozza CarrieraGiovanili 2007-2013 Valencia2013-2016 Real Madrid Squadre di club1 2016-2017→  Navalcarnero25 (0)2017-2019 Real M. Castilla68 (1)2019-2022 Osasuna0 (0)2019-2020→  Lugo27 (0)2020-2021→  Tondela4 (0)2022- Real Saragozza0 (0) 1 I due numeri indicano le presenze e le reti segnate, per le sole partite di campionato.Il simbolo → in...

 

В Википедии есть статьи о других людях с такой фамилией, см. Алешковский. Марк Хаимович Алешковский Дата рождения 24 марта 1933(1933-03-24) Дата смерти 14 июля 1974(1974-07-14) Место смерти Москва, РСФСР, СССР[1] Страна  СССР Род деятельности историк, археолог Отец Хаим Иосиф�...

Anggar pada Olimpiade Musim Panas 2008LokasiPusat Konvensi Hijau OlimpiadeBeijingTanggal9–17 Agustus 2008Jumlah disiplin10Peserta234 dari 45 negara← 20042012 → Anggar pada Olimpiade Musim Panas 2008 adalah pelaksanaan cabang olahraga anggar pada penyelenggaraan Olimpiade Musim Panas 2008. Kompetisi pada cabang olahraga ini berlangsung di Pusat Konvensi Hijau Olimpiade, Beijing. Edisi ini menandingkan 10 nomor. 234 atlet dari 45 negara bertanding dalam ed...

 

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (سبتمبر 2023) اللغة الصينية القياسية الاسم الذاتي (بالصينية التقليدية: 現代標準漢語)‏(بالصينية المبسطة: 普通话‎)‏(بالصين�...