Turzyca skąpokwiatowa

Turzyca skąpokwiatowa
Ilustracja
Turzyca skąpokwiatowa (1) i t. drobnozadziorkowa (2)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

ciborowate

Rodzaj

turzyca

Gatunek

turzyca skąpokwiatowa

Nazwa systematyczna
Carex pauciflora Lightf.
Fl. Scot. 2: 543 (1777)[3]
Synonimy
  • Anithista patula Raf. in Good Book: 26 (1840)
  • Carex leucoglochin L.f.
  • Carex patula Huds.
  • Carex phyllophora Kunth
  • Caricinella pauciflora (Lightf.) St.-Lag.
  • Leucoglochin pauciflorus (Lightf.) Heuff.
  • Psyllophora pauciflora (Lightf.) Schur
  • Trasus pauciflorus (Lightf.) Gray[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Turzyca skąpokwiatowa[5] (Carex pauciflora L.) – gatunek rośliny z rodziny ciborowatych.

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje na północy Europy oraz w górach Europy Środkowej. W Polsce występuje w północnej części kraju (Pojezierze Pomorskie, Warmia i Mazury) oraz w Karpatach i Sudetach, wraz z przylegająca do nich krainą Południowopolsko-Łużycką i wszędzie jest rzadki[6]. W Karpatach stwierdzono występowanie na ok. 30 stanowiskach w Beskidzie Żywieckim, Działach Orawskich, Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej, Gorcach, Bieszczadach i Tatrach. Stanowiska w Tatrach i na Podtatrzu: nad brzegami Wielkiego Stawu Polskiego, Morskiego Oka, Wyżniego Toporowego Stawu, Czarnego Stawu Polskiego, w Dolinie Pańszczycy, na Polanie Biały Potok, Molkówce, Ornaku, w Wyżniej Dolinie Chochołowskiej i w Dolinie Pięciu Stawów Polskich (Wolarczysko i Stare Solnisko)[6].

Morfologia

Pokrój
Kwiatostan
Pokrój
Roślina trwała, wysokości 5–20 cm, z nadziemnymi rozłogami[6].
Łodyga
Wzniesiona, u podstawy ulistniona, gładka, tępo trójkanciasta. Wyrasta z cienkiego kłącza[6].
Liście
Pochwy liściowe brązowe. Blaszki liściowe do 1 mm szerokości, równowąskie, słabo rynienkowate. Przysadki kwiatów żeńskich odpadają dość wcześnie, Podsadek brak[7].
Kwiaty
Roślina jednopienna. Kwiatostan stanowi jedyny kłos szczytowy długości 0,5–1 cm, u góry z 1–3 kwiatami męskimi, u dołu z 2– żeńskimi. Przysadki jajowate lub wydłużone, jasnobrązowe, z zielonym grzbietem i białymi brzegami, szybko odpadające. Pęcherzyki dłuższe od przysadek, po dojrzeniu słomiastożółte, długości 6–7 mm, z dzióbkiem, zaostrzone, gładkie. Słupek z trzema znamionami[8].

Biologia i ekologia

Bylina, geofit. Kwitnie od maja do czerwca. Siedlisko: wilgotne wrzosowiska, torfowiska przejściowe i wysokie. Występuje na kwaśnych, ubogich glebach torfowych[6]. Gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Sphagnetalia magellanici i Ass. Eriophoro-Trichophoretum caespitosi[9]. Liczba chromosomów 2n= 76[6].

Zagrożenia i ochrona

Według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006) gatunek narażony na wymarcie (kategoria zagrożenia V)[10]. W wydaniu z 2016 roku otrzymał kategorię EN (zagrożony)[11]. Umieszczony w Polskiej czerwonej księdze roślin w kategorii EN (zagrożony)[12].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-14] (ang.).
  3. ↑ a b Carex pauciflora Lightf., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-29].
  4. ↑ Carex pauciflora, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  6. ↑ a b c d e f Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  7. ↑ Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  8. ↑ Jürke Grau, Bruno P. Kremer, Bodo M. Möseler, Gerhard Rambold, Dagmar Triebel: Gräser. Monachium: Mosaik Verlag GmbH, 1984.
  9. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  10. ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kazimierz Zarzycki. Kraków: IB PAN, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  11. ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
  12. ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.