Truskolasy (województwo śląskie)

Ten artykuł dotyczy wsi w województwie śląskim. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.
Truskolasy
wieś
Ilustracja
Truskolasy z lotu ptaka (2018)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

kłobucki

Gmina

Wręczyca Wielka

Liczba ludności (2021)

1968[2]

Strefa numeracyjna

34

Kod pocztowy

42-134[3]

Tablice rejestracyjne

SKL

SIMC

0147358

Położenie na mapie gminy Wręczyca Wielka
Mapa konturowa gminy Wręczyca Wielka, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Truskolasy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Truskolasy”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Truskolasy”
Położenie na mapie powiatu kłobuckiego
Mapa konturowa powiatu kłobuckiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Truskolasy”
Ziemia50°51′54″N 18°50′09″E/50,865000 18,835833[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Truskolasy – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie kłobuckim, w gminie Wręczyca Wielka. Leży nad Pankówką, na Wyżynie Woźnicko-Wieluńskiej.

W latach 1952–1954 i 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Truskolasy. W latach 1975–1998 znajdowała się w województwie częstochowskim.

Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2021 roku liczba ludności we wsi Truskolasy to 1968[2]. Administracyjnie w jej obrębie zlokalizowane są dwa sołectwa.

Historia

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis Jana Długosza, a kolejna z dokumentu lustracyjnego województwa krakowskiego z 1564 r.

Wieś leży w Częstochowskim Obszarze Rudonośnym. W Dębiecznej (obecnie nazwa jednej z ulic wsi) znajdowała się kopalnia rud żelaza „Czesław”. W oparciu o pobliskie złoża rud żelaza silnie rozwinęło się górnictwo i hutnictwo. Zachowane na cmentarzu żelazne krzyże z XIX wieku świadczą o wysokiej sztuce odlewniczej. W XIX stuleciu istniała w Truskolasach fabryka łyżek żelaznych. Niegdyś mieściła się tu także fabryka koronek i haftów.

W czasie I wojny światowej mieszkańcy miejscowości wzięli udział w tzw. bitwie ziemniaczanej w sąsiednim w Borze Zapilskim. 27 października 1917 roku, kiedy Niemcy zażądali dodatkowego kontyngentu od miejscowej ludności, chłopi z okolicznych wsi przybyli z widłami i kosami, aby przeciwstawić się okupantowi. Dodatkowy kontyngent oznaczałby bowiem głód dla ich rodzin oraz brak zboża i ziemniaków potrzebnych do nowych upraw. Wówczas Niemcy oddali strzały. Wiele osób (w tym także kobiety) zostało rannych, zginęło 8 mężczyzn, niektórzy od razu, niektórzy w wyniku poniesionych ran. Wszyscy zostali pochowani w zbiorowej mogile na cmentarzu w Truskolasach[4].

W okresie międzywojennym stacjonowała w miejscowości placówka Straży Celnej II linii „Truskolasy”[5]. Znaczny odsetek ludności stanowili Żydzi (w 1921 r. 266 osób).

1 września 1939 roku miały tu miejsce działania opóźniające przeciwko oddziałom niemieckiej 14 Dywizji Piechoty oraz części 1 Dywizji Pancernej prowadzone przez Oddział Wydzielony "Truskolasy" pod dowództwem mjr. Mariana Szulca. W skład OW "Truskolasy" wchodziły: I batalion 27 Pułku Piechoty, 1 bateria 7 Pułku Artylerii Lekkiej, 41 kompania kolarzy oraz funkcjonariusze Straży Granicznej[6].

2 września samoloty PZL.23 "Karaś" wchodzące w skład 64 i 65 eskadry bombowej zbombardowały niemieckie kolumny pancerne w rejonie Truskolasów i Wręczycy. W trakcie nalotu na niemiecką kolumnę na drodze Truskolasy–Wręczyca Wielka trafiony został jeden samolot z 64 eskadry bombowej[7]. We wrześniu tego roku Niemcy spalili znaczną część wsi i wymordowali kilkudziesięciu mieszkańców.

Zabytki

  • Najważniejszym zabytkiem miejscowości jest drewniany kościół pw. świętego Mikołaja z I połowy XVIII wieku[8], a w nim słynący niegdyś z cudów obraz Matki Boskiej Truskolaskiej[9][10] oraz polichromia wykonana przez Stanisława Ligonia, który przebywał tu w czasie I wojny światowej. Przeprowadzono remont kościoła, którego celem było zabezpieczenie niszczejącej świątyni, a także przywrócenie jej pierwotnego stanu (m.in. pokryto ściany i dach gontami). Świątynia znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej (pętla częstochowska).
  • Zespół cmentarza w Truskolasach, w skład którego wchodzą: cmentarz, kaplica cmentarna i ogrodzenie[8].

Miejsca pamięci

Na terenie miejscowości znajdują się następujące miejsca pamięci:

  • Tablica upamiętniająca uczestników powstania styczniowego na kaplicy cmentarnej (odsłonięta w 150 rocznicę wybuchu powstania).
  • Mogiła zbiorowa uczestników tzw. "bitwy ziemniaczanej" z 1917 roku na cmentarzu parafialnym (odsłonięta w październiku 2018).
  • Grób nieznanego żołnierza na cmentarzu parafialnym, w którym według inskrypcji pochowanych jest 3 nieznanych żołnierzy 3 plutonu 27 Pułku Piechoty oraz plut. pchor. Szymon Przedborski, polegli 1 września 1939 roku. Grób wpisany jest pod numerem 129/03 w Wykazie cmentarzy, kwater i grobów wojennych na terenie województwa śląskiego[11]. Wspomniany w inskrypcji Szymon Przedborski w rzeczywistości poległ 2 września na przedpolu Grabówki i tam został pochowany.
  • Mogiła zbiorowa ofiar okupanta niemieckiego zamordowanych 2 września 1939 roku, na cmentarzu parafialnym.
  • Obelisk poświęcony żołnierzom Oddziału Wydzielonego „Truskolasy“ mjr. Mariana Szulca, przy kościele parafialnym (odsłonięty 8 listopada 2019 roku).
  • Ścieżka dydaktyczna "Szlakiem walk Oddziału Wydzielonego „Truskolasy”"; całość składająca się z 7 tablic przebiega na terenie gminy Wręczyca Wielka, dwie z tablic znajdują się na terenie miejscowości Truskolasy, trzecia na skraju lasu między Truskolasami a Wręczycą Wielką.
  • Tablica upamiętniająca uczestników powstania styczniowego
    Tablica upamiętniająca uczestników powstania styczniowego
  • Mogiła zbiorowa uczestników tzw. "bitwy ziemniaczanej" z 1917 roku
    Mogiła zbiorowa uczestników tzw.
    "bitwy ziemniaczanej"
    z 1917 roku
  • Grób nieznanego żołnierza
    Grób nieznanego żołnierza
  • Mogiła zbiorowa ofiar września 1939
    Mogiła zbiorowa ofiar września 1939
  • Obelisk poświęcony żołnierzom Oddziału Wydzielonego „Truskolasy“
    Obelisk poświęcony żołnierzom Oddziału Wydzielonego „Truskolasy“
  • Ścieżka dydaktyczna "Szlakiem walk OW Truskolasy", tablica 1
    Ścieżka dydaktyczna "Szlakiem walk OW Truskolasy", tablica 1
  • Ścieżka dydaktyczna "Szlakiem walk OW Truskolasy", tablica 2
    Ścieżka dydaktyczna "Szlakiem walk OW Truskolasy", tablica 2

Transport

Transport drogowy

Przez Truskolasy przebiega droga wojewódzka nr 494.

Publiczny transport zbiorowy

Z Truskolas można się dostać autobusami PKS oraz przedsiębiorstwa GTV BUS[12] m.in. do Częstochowy, Kłobucka i Przystajni.

Edukacja

Na terenie miejscowości działają dwie placówki oświatowe:

Sport

W Truskolasach działa klub piłkarski Olimpia Truskolasy. Brał on udział w rozgrywkach IV ligi piłki nożnej, w grupie śląskiej I[13]. Swoje spotkania drużyna Olimpii rozgrywa na stadionie przy ulicy Sportowej 2.

Ludzie związani z miejscowością

Z Truskolas pochodzą dwaj reprezentanci kraju w piłce nożnej:

W Truskolasach urodził się Jerzy Marchwiński, pianista, kameralista i pedagog, a do tutejszej szkoły podstawowej uczęszczała artystka plastyczka Karolina Lizurej.

Przez 50 lat sołtysem wsi był Ignacy Garus, najstarszy sołtys w kraju[14], zmarł 3 września 2007 w wieku 100 lat.

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 140608
  2. ↑ a b Wieś Truskolasy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-04-11], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1308 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ Ludmiła Pilecka. Pamięci ofiar "bitwy ziemniaczanej". „Klobucka.pl”. 45 (135), s. 11, 2018-11-08. 
  5. ↑ Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, Nakładem Zarządu Internatu imienia dra Władysława Rasińskiego dla Dzieci Funkcjonariuszy Straży Celnej, 1927, s. 162.
  6. ↑ Odsłonięcie obelisku poświęconego żołnierzom Oddziału Wydzielonego „Truskolasy“ mjr. Mariana Szulca – Truskolasy, 8 listopada 2019. IPN, 2019-11. [dostęp 2020-12-27].
  7. ↑ Adam Kurus: Częstochowa 1939: Zapomniana bitwa. Stowarzyszenie Historyczne Reduta Częstochowa. [dostęp 2020-12-27].
  8. ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 78 [dostęp 2013-11-01].
  9. ↑ W. Nowakowski (Wacław z Sułgostowa), O cudownych obrazach w Polsce Przenajświętszej Matki Bożej. Wiadomości historyczne, bibliograficzne i ikonograficzne, Kraków 1902, s. 675.
  10. ↑ A. Głębocki, Kościół w Truskolasach, „Kłosy” 1873, T. XVII, nr 425.
  11. ↑ Wykaz cmentarzy, kwater i grobów wojennych na terenie województwa śląskiego. Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach. [dostęp 2020-12-29].
  12. ↑ GTV BUS. [dostęp 2020-12-27].
  13. ↑ Skarb – Olimpia Truskolasy. 90minut.pl. [dostęp 2012-06-19]. (pol.).
  14. ↑ Najstarszy sołtys w kraju.

Bibliografia

  • Ludmiła Pilecka, Beata Roszak, Stanisław Wrzesiński: Truskolasy dawniej i dziś. Truskolasy: 2008. ISBN 978-83-927155-0-4.

Linki zewnętrzne

Gmina Wręczyca Wielka
Wsie
Osada
Osady Leśne
Części wsi
  • Borowe-Gajówka
  • Borowe-Osada Leśna
  • Cyganka (Jezioro)
  • Cyganka (Puszczew)
  • Jędrowizna
  • Kopskie
  • Kopy
  • Kostrzyna 
  • Ogonów
  • Parchowiec
  • Piła-Młyn
  • Pod Grodziskiem
  • Pod Lasem
  • Pod Połamańcem
  • Podlesie
  • Połamaniec
  • Połamaniec-Gajówka
  • Poprzeczka
  • Żabia Ulica
Przysiółek wsi

Read other articles:

Air Pasang

Ada usul agar artikel ini digabungkan dengan pasang laut. (Diskusikan) Teluk Fundy saat pasang surut, dan saat pasang naik. Air Pasang adalah gejala pasang naik turunnya air laut yang dapat dilihat pada pantai laut yang disebabkan oleh gaya tarik bulan dan matahari.[1][2] Gaya tarik bulan ini menyebabkan gejala pasang dua kali lebih besar dari gaya tarik matahari, yang letaknya sangat jauh sekali dari bumi.[1] Pada waktu bulan purnama atau bulan penuh, bulan dan mataha...

 

Cucakrawa

Cucakrawa Burung cucak rawa Status konservasi Kritis (IUCN 3.1)[1] Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Filum: Chordata Kelas: Aves Ordo: Passeriformes Famili: Pycnonotidae Genus: Pycnonotus Spesies: P. zeylanicus Nama binomial Pycnonotus zeylanicus(Gmelin, 1789) Cucakrawa, Cucakrowo, atau barau-barau (Pycnonotus zeylanicus Gmelin, 1789) adalah sejenis burung pengicau dari suku Pycnonotidae (merbah). Burung ini juga dikenal dalam bahasa-bahasa daerah sebagai krakau (di dae...

 

Kosmos 2522

Russian military satellite Kosmos 2522Glonass-M satellite modelMission typeNavigationOperatorRussian Aerospace Defence ForcesCOSPAR ID2017-055A[1]SATCAT no.42939[1]WebsiteGLONASS status Spacecraft propertiesSpacecraftGLONASS No. 752Spacecraft typeUragan-MManufacturerReshetnev ISS[2]Launch mass1,414 kilograms (3,117 lb) [2]Dry mass250 kg[2]Dimensions1.3 metres (4 ft 3 in) diameter [2] Start of missionLaunch dateSeptember 22, 2017, ...

Elâzığ

Cet article est une ébauche concernant une localité turque. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Elâzığ Administration Pays Turquie Région Région de l'Anatolie orientale Province Elâzığ District Elâzığ Maire Mandat Şahin Şerifoğulları (AKP) 2019-2024 Préfet Ömer Toraman2021 Indicatif téléphonique international +(90) Plaque minéralogique 23 Démographie Population 347 857...

 

Kaiser Chiefs

Kaiser ChiefsAsal Leeds, EnglandGenreArt rock Indie rockTahun aktif2003 - SekarangLabelMCA Music, Inc.B-UniquePolydorDrowned In Sound (first single)Situs webwww.KaiserChiefs.co.ukAnggotaRicky WilsonAndrew White (Kaiser Chiefs)Simon RixNick BainesNick Hodgson Kaiser Chiefs adalah band Indie rock yang berasal dari Britania Raya. Band ini aktif sejak tahun 2003. Formasi Ricky Wilson - Vokal, Tamborin, Cow Bell Andrew Whitey White - Gitar Simon Rix - Gitar Bas Nick Hodgson - Drum, Vokal Latar Nic...

 

Savona Foot-Ball Club 1945-1946

Voce principale: Savona 1907 Foot-Ball Club. Savona Foot-Ball ClubStagione 1945-1946Sport calcio Squadra Savona Allenatore Virgilio Felice Levratto PresidenteComitato di Reggenza Serie B-C10º posto nel girone A. 1942-1943 1946-1947 Si invita a seguire il modello di voce Questa voce raccoglie le informazioni riguardanti il Savona Foot-Ball Club nelle competizioni ufficiali della stagione 1945-1946. Indice 1 Rosa 2 Note 3 Bibliografia 4 Collegamenti esterni Rosa N. Ruolo Calciatore D Cal...

Éxtasis (song)

2013 single by Pablo AlboránÉxtasisSingle by Pablo Alboránfrom the album Tanto Released27 August 2013Recorded2012GenrePopLength3:58 (radio edit) LabelWarner Music SpainSongwriter(s)Pablo AlboránProducer(s)Manuel IllánPablo Alborán singles chronology La de la Mala Suerte (2013) Éxtasis (2013) Dónde está el Amor (2013) Music videoÉxtasis on YouTube Éxtasis (English: Ecstasy) is a song recorded by the Spanish singer-songwriter Pablo Alborán. The song was released as the fourth si...

 

Glasgow Cathedral

Church in Glasgow, Scotland For other uses, see Glasgow Cathedral (disambiguation). Church in Glasgow , ScotlandGlasgow CathedralHigh Kirk of GlasgowSt Kentigern's CathedralSt Mungo's CathedralCathair-eaglais GhlaschuThe west front of Glasgow Cathedral, from Cathedral SquareGlasgow CathedralLocation in central Glasgow55°51′47″N 4°14′05″W / 55.8630°N 4.2346°W / 55.8630; -4.2346LocationCastle Street, Townhead, Glasgow G4 0QZCountryScotlandDenominationChurch o...

 

Walewski

Coat of arms of Count Colonna-Walewski Aleksander Colonna-Walewski Maria Walewska; portrait by François Gérard Michał Walewski; portrait byJózef Pitschmann (1788) The Walewski family (plural: Walewscy, feminine form: Walewska) was an influential Polish noble family which originated from Walewice in Łęczyca Land, firstly mentioned in 1382. History The family issued 15 senators in the First Polish Republic (1574-1795), one senator of the Polish Kingdom (1819-1831), 4 Knights of the Order ...

إفون برايزلاند

إفون برايزلاند معلومات شخصية الميلاد 18 نوفمبر 1925 [1]  كيب تاون  الوفاة 13 يناير 1992 (66 سنة) [1]  لندن  سبب الوفاة سرطان  مواطنة جنوب إفريقيا  الحياة العملية المهنة ممثلة أفلام،  وممثلة مسرحية  اللغات الإنجليزية  الجوائز جائزة المسرح العالمي (1988)[2...

 

Министерство природных ресурсов и экологии Российской Федерации

Министерство природных ресурсов и экологии Российской Федерациисокращённо: Минприроды России Общая информация Страна  Россия Юрисдикция Россия Дата создания 12 мая 2008 Предшественники Министерство природных ресурсов Российской Федерации (1996—1998)Министерство охраны...

 

Yanuar Rizky

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada September 2016. Yanuar RizkyLahir22 Januari 1973 (umur 51) Bandung, Jawa BaratAlmamater-Universitas Gadjahmada(1997)-Universitas Indonesia (2006)Pekerjaan-Pengamat Ekonomi -Komisaris PT Pupuk Indonesia (Persero) Yanuar Rizki lahir 22 Januari 1973 adalah Pengama...

Amami se vuoi

Cet article est une ébauche concernant une chanson, le Concours Eurovision de la chanson et l’Italie. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Amami se vuoi Chanson de Tonina Torrielli au Festival de Sanremo 1956 et au Concours Eurovision de la chanson 1956 Sortie 1956 Langue Italien Auteur Vittorio Mascheroni Compositeur Mario Panzeri Chansons du Festival de Sanremo et chansons représentant l'It...

 

Elektra (film 2010)

ElektraPoster layar lebarSutradaraShyamaprasadProduserN. B. VindhyanSkenarioShyamaprasadKiran PrabhakarPemeranNayantaraManisha KoiralaPrakash RajBiju MenonSkanda AshokPenata musikAlphons JosephSinematograferSanu VarghesePenyuntingVinod SukumaranDistributorRasika EntertainmentTanggal rilis 24 November 2010 (2010-11-24) (IFFI) NegaraIndiaBahasaMalayalamElektra adalah sebuah film drama psikologi berbahasa Malayalam India 2010 yang ditulis bersama dan disutradarai oleh Shyamaprasad...

 

Panagis Tsaldaris

Prime Minister of Greece (1932-35) Panagis TsaldarisΠαναγής ΤσαλδάρηςPrime Minister of GreeceIn office10 March 1933 – 10 October 1935PresidentAlexandros ZaimisPreceded byAlexandros OthonaiosSucceeded byGeorgios KondylisIn office4 November 1932 – 16 January 1933PresidentAlexandros ZaimisPreceded byEleftherios VenizelosSucceeded byEleftherios Venizelos Personal detailsBornPanagiotis Tsaldaris(1868-03-05)5 March 1868Corinth, GreeceDied17 May 1936(1936-05-17)...

Redbridge

Disambiguazione – Se stai cercando altri significati, vedi Redbridge (disambigua). Questa voce sull'argomento Londra è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. RedbridgeUna tipica strada residenziale di Redbridge Stato Regno Unito    Inghilterra RegioneGrande Londra Città Londra DistrettoRedbridge Altri quartieriAldborough Hatch, Aldersbrook, Barkingside, Chadwell Heath, Clayhall, Cranbrook, Fairlop, Fullwell Cross, Ga...

 

History of Brittany

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: History of Brittany – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (September 2023) (Learn how and when to remove this message) History of Bretagne, France This article is about the cultural region in the north-west of France. For the current French administrati...

 

Visayans

Austronesian ethnolinguistic groups originating from Visayas, in the Philippines Ethnic group Visayan peopleKabisay-an / Mga BisayaA Visayan couple of noble blood, Boxer Codex, ca. 1590Total population33,463,654[citation needed]Regions with significant populationsVisayas, large parts of Mindanao, southernmost parts of Luzon, the rest of the Philippines and overseas communitiesLanguagesNativeBisayan languagesAlsoFilipino • EnglishReligionChristianity: Roman Catholic, Agl...

Vishwa Mohan Bhatt

Indian mohan veena player Vishwa Mohan BhattBhatt in 2017Background informationAlso known asV. M. BhattOriginJaipur, Rajasthan, IndiaGenresIndian classical musicOccupation(s)MusicianInstrument(s)Mohan veenaguitarYears active1965–presentWebsitewww.vishwamohanbhatt.comMusical artist Vishwa Mohan Bhatt,[1] known professionally as V. M. Bhatt, is an Indian Hindustani classical music instrumentalist who plays the Mohan veena (slide guitar).[2][3][4] Personal l...

 

Chatel-Chéhéry

You can help expand this article with text translated from the corresponding article in French. (December 2008) Click [show] for important translation instructions. View a machine-translated version of the French article. Machine translation, like DeepL or Google Translate, is a useful starting point for translations, but translators must revise errors as necessary and confirm that the translation is accurate, rather than simply copy-pasting machine-translated text into the English Wiki...