PROFILPELAJAR.COM

Torfowiec jednoboczny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	mchy
Klasa	torfowce
Rząd	torfowce
Rodzina	torfowcowate
Rodzaj	torfowiec
Gatunek	torfowiec jednoboczny
	Nazwa systematyczna
	Sphagnum subsecundum Nees; Deutschl. Fl., Abt. II, Cryptog. 17: [3] ic?? 1819
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Torfowiec jednoboczny (Sphagnum subsecundum Nees) – gatunek mchu z rodziny torfowcowatych (Sphagnaceae). Występuje w Europie, Chinach, Nepalu, Mjanmie, Tajlandii, Korei, Japonii, na wschodzie Rosji, w Ameryce Północnej i Południowej, Nowej Gwinei, Australii i północnej Afryce^[4].

Morfologia i anatomia

Pokrój: Torfowiec drobny, mały lub rzadziej średniego rozmiaru, smukły, tworzący luźne darnie koloru żółto-zielonego, żółtawego, żółtego, żółtobrązowego, niekiedy wyraziście pomarańczowo przebarwione^[5]^[6]. W miejscach silnie zacienionych mogą być zielone^[6].
Główki: Nieduże, spłaszczone do półkolistych^[6]. Krótkie gałązki na szczycie torfowca są ciasno zakrzywione wokół pączka wierzchołkowego^[5]. Niżej położone gałązki główek mogą być silnie zakrzywione w różnych kierunkach i bywają określane jako podobne do baranich rogów^[6].
Pęczki: Są dość luźno rozmieszczone, z 4-6 gałązkami, z których 2-3 są gałązkami odstającymi, z reguły nieprzekraczającymi 15 mm długości, a 2-3 (2-4^[6]) zwisającymi^[5]^[6], które są raczej podobne do gałązek odstających, choć przeważnie cieńsze^[6].
Łodyżki: Cienkie, do 0,7 mm średnicy^[6], prawie czarne^[5]. Kora jest dobrze rozwinięta z pojedynczą warstwą mocno rozdętych komórek wodnych^[5]. Cylinder wewnętrzny koloru od brązowego do czarnego, chociaż w miejscach silnie zacienionych może być blady, zielonkawy^[6]. Łodyżki gałązkowe mają wyraźne komórki retortowe w korze, rozmieszczone linearnie parami^[5].
Listki łodyżkowe: Drobne, do 1,1 mm długości^[6], podłużne do podłużno-trójkątnych^[5] lub trójkątno-językowatych^[6], wklęsłe^[5], przeważnie zwisające, rzadziej odstające^[6], nieco kapturkowate, z szeroko zaokrąglonym, tępym i nieco poszarpanym szczytem^[5]. Komórki wodne są czasami listewkowane blisko szczytu i mają różną liczbę porów wzdłuż komisur na brzusznej stronie liścia^[5].
Listki gałązkowe: Drobne, do 1,4 mm długości^[6], jajowate, mocno wklęsłe i przeważnie bocznie zakrzywione^[5], przynajmniej w dolnej części łodyżki^[6]; górne są częściej symetryczne^[6]. Komórki wodne są małe i wąskie^[5]. Po stronie grzbietowej liścia są wypukłe w przekroju poprzecznym i mają liczne, małe, pierścieniowe pory, ułożone w rzędach wzdłuż ścian komisuralnych^[5]^[6]. Po stronie brzusznej są również wypukłe w przekroju poprzecznym, czasami nieco bardziej niż po stronie grzbietowej, ale mają jedynie kilka małych, pierścieniowych porów na końcach i w rogach komórek^[5]^[6]. Komórki chlorofilowe w przekroju poprzecznym są trapezowe lub baryłkowate, wyraźnie grubościenne, wąsko otwarte po obu stronach liścia, ewentualnie szerzej po stronie grzbietowej^[5]^[6].

Listek łodyżkowy
Listek gałązkowy
Przekroje poprzeczne łodyżki

Ochrona

Gatunek jest objęty w Polsce ochroną od 2001 roku. W latach 2001–2004 podlegał ochronie częściowej, w latach 2004–2014 ochronie ścisłej, a od 2014 roku ponownie objęty jest ochroną częściową, na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin^[7]^[8]^[9].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2015-06-01] (ang.).
↑ Sphagnum subsecundum Nees. The World Flora Online. [dostęp 2024-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-08)]. (ang.).
↑ Sphagnum subsecundum. [w:] Moss Flora of China vol. 1 [on-line]. [dostęp 2015-06-03]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Laine i in. 2018 ↓, s. 202–206.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r Stebel 2017 ↓, s. 118–120.
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2001 r. w sprawie listy gatunków roślin rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą częściową oraz zakazów właściwych dla tych gatunków i odstępstw od tych zakazów (Dz.U. z 2001 r. nr 106, poz. 1167).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).

Bibliografia

Karolina Lubliner-Mianowska: Torfowce. Opisy i klucze do oznaczania gatunków krajowych. Wyd. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1957.
Jukka Laine, Kjell Ivar Flatberg, Pirkko Harju, Tuuli Timonen, Kari Minkkinen, Anna Laine, Eava-Stiina Tuittila, Haari Vasander: Spaghnum Mosses – The Stars of European Mires. Helsinki: University of Helsinki – Department of Forest Sciences, Sphagna Ky, 2018. ISBN 978-951-51-3143-0.
Adam Stebel: Torfowce Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy Środkowopomorskie” (Pomorze Zachodnie). Sianów: Nadleśnictwo Karnieszewice, 2017. ISBN 978-83-937066-3-1.