Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku

Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku
Ilustracja
Typ teatru

dramatyczny

Założyciel

Aleksander Węgierko

Kierownictwo
artystyczne

Piotr Adam
Półtorak
(dyrektor teatru)

Data powstania

ok. 1938 roku

Państwo

 Polska

Lokalizacja

ul. Elektryczna 12
15-080 Białystok

Spektakle

Zapiski oficera Armii Czerwonej
Makbet
Mayday (dramat)
Żegnaj Judaszu
Na pełnym morzu

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku – białostocki teatr dramatyczny, działający od 1938 roku.

Historia

Fasada teatru z sierpem i młotem pod okupacją sowiecką w 1939 roku

W 1940 roku, po włączeniu Białegostoku w skład ZSRR, władze radzieckie upaństwowiły placówkę i przekształciły ją w Państwowy Teatr Polski Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Jego dyrektor, Aleksander Węgierko, powołał do życia pierwszy stały zespół złożony głównie z aktorów scen warszawskich[1]. W spektaklach występowali m.in.: Iryna Borodowska, Jacek Woszczerowicz, Seweryn Butrym, Tola Mankiewiczówna i Anatol Szałowski. Przedstawienia odbywały się w języku polskim. Wystawiano twórczość polskich i zagranicznych dramaturgów, m.in. „Intrygę i miłość” Friedricha Schillera, „Moralność pani Dulskiej” i „Pannę Maliczewską” Gabrieli Zapolskiej, „Dożywocie” Aleksandra Fredry, „Kordiana” Juliusza Słowackiego, „Wesele” i „Noc listopadową” Stanisława Wyspiańskiego. Aleksander Węgierko zginął w niewyjaśnionych okolicznościach, a na temat jego śmierci krąży wiele legend.

Kompozycja białostockiego rzeźbiarza, Albina Sokołowskiego, na placu Marszałka Józefa Piłsudskiego przed Teatrem Dramatycznym im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku

W 1941 roku teatr przestał istnieć z powodu wojny niemiecko-radzieckiej. Teatr wznowił działalność w 1944 roku. Wtedy również w Białymstoku po raz kolejny ukonstytuował się stały zespół aktorski w składzie: Joanna Błońska, Halina Kossobudzka, Halina Czengery, Lidia Zamkow, Marian Meller, Jan Świderski, Czesław Wołłejko. Do nich dołączyli białostoccy aktorzy: Rena Ruszczyc, Władysław Szumowicz, Władysław Szypulski, Mikołaj Aleksandrowicz, Witold Różycki. To właśnie oni przygotowali już 22 września 1944 roku premierę spektaklu „Uciekła mi przepióreczka” Stefana Żeromskiego. W 1945 roku do zespołu dołączyli Hanka Bielicka, Igor Śmiałowski, Jerzy Duszyński i Zygmunt Kęstowicz[2].

Złotymi okresami białostockiej sceny były dyrekcja aktora i reżysera Bronisława Orlicza oraz dwie dyrekcje Jerzego Zegalskiego, który proponował ambitny repertuar z polskim dramatem romantycznym, prapremierą „Sonaty Belzebuba” Witkacego i sztukami Sławomira Mrożka. Zegalski wyreżyserował m.in. „Kordiana” Juliusza Słowackiego, Krystyna Meissner „Szkołę kobiet” Wojciecha Bogusławskiego, Izabella Cywińska przygotowała prapremierę „Dozorcy” Harolda Pintera, a Roman Kordziński wyreżyserował „Czajkę” Czechowa[3].

Remont Teatru Dramatycznego został zaplanowany na lata 2021-2023. W ramach inwestycji zostaną wykonane roboty budowlane polegające na przebudowie, rozbudowie, remoncie i dociepleniu zabytkowego budynku teatru przy ul. Elektrycznej 12. Planowana jest także wymiana instalacji wewnętrznych czy zagospodarowanie terenu wokół budynku. Modernizacja obejmie dostosowanie budynku do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, a także zamontowanie nowych urządzeń techniki teatralnej[4].

Siedziba teatru

Budynek Teatru Dramatycznego w Białymstoku
Ilustracja
Teatr od strony południowej, widziany od ul. Elektrycznej
Państwo

 Polska

Miejscowość

Białystok

Adres

ul. Elektryczna 12
przy Parku Starym

Styl architektoniczny

modernizm

Architekt

Jarosław Girin

Rozpoczęcie budowy

1933 rok

Ukończenie budowy

1938 rok

Położenie na mapie Białegostoku
Mapa konturowa Białegostoku, w centrum znajduje się punkt z opisem „Białystok”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Białystok”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Białystok”
Ziemia53°07′47,51″N 23°10′09,47″E/53,129864 23,169297
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Fontanna i park przed Teatrem Dramatycznym

Teatr położony jest na terenie parku Księcia J. Poniatowskiego przy ul. Elektrycznej 12. Teatr Dramatyczny mieści się w zabytkowym budynku zaprojektowanym przez inżyniera Jarosława Girina[5], wybudowanym w latach 1933–1938 w stylu modernistycznym. Do tej pory zachował się oryginalny rozkład wnętrz teatralnych[6].

Teatr posiada trzy sceny:

  • Scena Duża – widownia na 496 widzów (parter – 300, balkon – 196)[7],
  • Scena Kameralna – widownia na 100 widzów,
  • Scena Foyer – o charakterze kawiarnianym,

Instytucja posiada własne pracownie[8]: krawieckie, modelatorsko-plastyczną, szewską, perukarską (charakteryzatornia), stolarską. Przy Teatrze działa Archiwum Artystyczne.

Zespół artystyczny

 Z tym tematem związana jest kategoria: Artyści Teatru Dramatycznego w Białymstoku.

Kontrowersje wokół patrona

Pierwotnie gmach miał zostać Domem Ludowym im. J. Piłsudskiego. Jednak przed ukończeniem budowy ludność Białegostoku zadecydowała, aby zmienić profil obiektu. Tak powstał Teatr Miejski im. Józefa Piłsudskiego, który ofiarowano pierwszemu marszałkowi w podziękowaniu za niepodległość Polski.

Zmiany w teatrze po 1940 roku według niektórych historyków zostały źle przyjęte przez część społeczeństwa, które miało widzieć w Teatrze Miejskim im. Józefa Piłsudskiego pomnik patriotyzmu. Wybuch wojny niemiecko-radzieckiej był przyczyną likwidacji teatru. Jednak już we wrześniu 1944 roku powstał Teatr Wojewódzki w Białymstoku (w tym okresie działał jedynie Teatr im. Juliusza Osterwy w Lublinie). Początkowo spektakle odbywały się w budynku obecnego Kina Ton, a od 1948 w obecnym budynku. W 1950 teatr został ponownie upaństwowiony i nadano mu imię Aleksandra Węgierki.

Decyzją marszałka woj. podlaskiego Jarosława Schabieńskiego, 12 maja 2007 Aleksander Węgierko przestał być patronem Teatru Dramatycznego w Białymstoku[9]. Przywrócono pierwotnego patrona, tj. Józefa Piłsudskiego. Nazwa utrzymała się jednak tylko przez pół roku. Podczas listopadowej sesji rady miejskiej, radni Białegostoku ponownie nadali Teatrowi Dramatycznemu imię Aleksandra Węgierki[10].

Niektóre źródła wskazują, że dyrektor Węgierko w okresie okupacji 1939–1941 traktował teatr jako jedno z narzędzi radzieckiej agitacji. Według białoruskiego historyka Jauhiena Siamaszki dyrektor twierdził, że teatr może być najlepszym nośnikiem ideologii komunistycznej do mas pracujących[11].

Przypisy

  1. ↑ Theatre database / STRONA GŁÓWNA [online], theatre-architecture.eu [dostęp 2017-11-27] (ang.).
  2. ↑ Historia Dramatycznego - Wrota Podlasia [online], wrotapodlasia.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  3. ↑ Mapa teatru publicznego (13) Wschód Polski | Przeglad | Miesięcznik „Teatr” [online], teatr-pismo.pl [dostęp 2017-11-20] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-24] (pol.).
  4. ↑ Modernizacja Teatru Dramatycznego im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku [online], Teatr Dramatyczny im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku [dostęp 2021-07-29] (pol.).
  5. ↑ Andrzej Lechowski, Różne oblicza teatru 1905-1941, [w:] A. Lechowski, K. Szczebiot, M. Zaniewska, Kilka odsłon teatru białostockiego, s. 61.
  6. ↑ Prezentacja Teatru Dramatycznego [online], wrotapodlasia.pl [zarchiwizowane z adresu 2013-05-04].
  7. ↑ Wynajem scen [online], dramatyczny.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
  8. ↑ Pracownicy teatru [online], dramatyczny.pl [zarchiwizowane z adresu 2012-11-18].
  9. ↑ Patron Teatru Dramatycznego gazeta.pl
  10. ↑ Z sesji miejskiej. PiS przegrał z Węgierką. bialystok.wyborcza.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-02)]. gazeta.pl
  11. ↑ Jaszcze da wajny. W: Armija Krajowa... s. 13.

Linki zewnętrzne


Bibliografia

Dyrektorzy Teatru Dramatycznego im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku

Read other articles:

Dylan Frittelli

South African professional golfer (born 1990) Dylan FrittelliPersonal informationFull nameDylan Ashley FrittelliBorn (1990-06-05) 5 June 1990 (age 33)Johannesburg, South AfricaHeight1.87 m (6 ft 2 in)Weight81 kg (179 lb; 12.8 st)Sporting nationality South AfricaCareerCollegeUniversity of TexasTurned professional2012Current tour(s)PGA TourEuropean TourSunshine TourFormer tour(s)Challenge TourProfessional wins7Highest ranking44 (25 February 2018)[1 ...

 

Daftar Menteri Transmigrasi Indonesia

Menteri Transmigrasi Republik IndonesiaBekas jabatan politikPejabat pertamaFerdinand Lumban TobingPejabat terakhirAl Hilal HamdiPelantikPresidenJabatan dimulai25 Juni 1958Jabatan berakhir23 Agustus 2000Jabatan penggantiMenteri Tenaga Kerja dan Transmigrasi (2000)Menteri Desa, Pembangunan Daerah Tertinggal dan Transmigrasi Indonesia (2014) Berikut adalah daftar pemangku jabatan Menteri Transmigrasi. No Menteri Kabinet Dari Sampai Keterangan 1 Ferdinand Lumban Tobing Djuanda 25 Juni 1958 5 Juli...

 

رينيه جوسيني

رينيه جوسيني (بالفرنسية: René Goscinny)‏  معلومات شخصية اسم الولادة (بالفرنسية: René Goscinny)‏  الميلاد 14 أغسطس 1926(1926-08-14)الدائرة الخامسة في باريس، باريس الوفاة 5 نوفمبر 1977 (51 سنة)الدائرة السابعة عشر في باريس سبب الوفاة نوبة قلبية[1]  مواطنة فرنسا[2]  مناصب رئيس تحرير &#...

Joe Dassin

Pour les articles homonymes, voir Joe Dassin (album). Joe DassinJoe Dassin vers 1970.BiographieNaissance 5 novembre 1938Brooklyn (New York, États-Unis)Décès 20 août 1980 (à 41 ans)Papeete (Polynésie française, France)Sépulture Hollywood Forever CemeteryNom dans la langue maternelle Joseph DassinNom de naissance Joseph Ira DassinSurnom Joe DassinNationalités américainefrançaiseFormation Collège de la littérature, des sciences et des arts de l'université du Michigan (en)Acti...

 

Pecel

Indonesian vegetable dish PecelAlternative namesPecalPlace of originIndonesiaRegion or statePonorogo, Madiun, Ngawi, Yogyakarta, Central Java, East JavaServing temperatureRoom temperatureMain ingredientsVegetables in peanut sauce  Media: Pecel Pecel (Indonesian pronunciation: [pət͡ʃəl], Javanese:ꦥꦼꦕꦼꦭ꧀) is a traditional Javanese salad with peanut sauce,[1] usually eaten with carbs (steamed rice, lontong or ketupat).[2][3] The simplicity...

 

2020年夏季奥林匹克运动会基里巴斯代表团

2020年夏季奥林匹克运动会基里巴斯代表團基里巴斯国旗IOC編碼KIRNOC基里巴斯国家奥林匹克委员会網站oceaniasport.com/index_id_66.html（英文）2020年夏季奥林匹克运动会（東京）2021年7月23日至8月8日（受2019冠状病毒病疫情影响推迟，但仍保留原定名称）運動員3參賽項目3个大项旗手开幕式：魯本·卡托亞塔烏（英语：Ruben Katoatau）（举重）和基諾瓦·比里博（英语：Kinaua Biribo）（柔�...

Fun (Pitbull song)

2015 single by Pitbull featuring Chris BrownFunSingle by Pitbull featuring Chris Brownfrom the album Globalization ReleasedFebruary 21, 2015 (2015-02-21)Recorded2014Length3:22LabelMr. 305Polo GroundsRCASongwriter(s)Armando C. PérezJason EviganClarence Coffee, Jr.Marcus LomaxJordan JohnsonStefan JohnsonAlexander IzquierdoChristopher BrownAl BurnaProducer(s)The Monsters and the StrangerzJason EviganPitbull singles chronology Mr. Put It Down (2015) Fun (2015) Back It Up (2015...

 

俄亥俄州

  「俄亥俄」重定向至此。关于其他用法，请见「俄亥俄 (消歧义)」。 俄亥俄州 美國联邦州State of Ohio 州旗州徽綽號：七葉果之州地图中高亮部分为俄亥俄州坐标：38°27'N－41°58'N, 80°32'W－84°49'W国家 美國加入聯邦1803年3月1日，在1953年8月7日追溯頒定（第17个加入联邦）首府哥倫布（及最大城市）政府 • 州长（英语：List of Governors of {{{Name}}}]]） •&...

 

SkyWest Airlines

SkyWest beralih ke halaman ini. Untuk kegunaan lain, lihat Skywest. SkyWest Airlines IATA ICAO Kode panggil OO[1] SKW SKYWEST Didirikan26 April 1972; 52 tahun lalu (1972-04-26)AOC #SWIA011A[2]PenghubungChicago–O'HareDenverDetroitHouston–IntercontinentalLos AngelesMinneapolis/St. PaulPhoenix–Sky HarborPortland (OR)Salt Lake CitySan FranciscoSeattle/TacomaArmada702Tujuan250[3]Perusahaan indukSkyWest, Inc.Kantor pusatSt. George, Utah, Amerika SerikatTokoh utama...

Uru people

Indigenous people of Bolivia and Peru. Uros redirects here. Not to be confused with Uroš. This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Uru people – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (July 2023) (Learn how and when to remove this message) Uru PeopleUro woman selling handicraftsTotal population5,...

 

Філософія

Частина серії проФілософіяLeft to right: Plato, Kant, Nietzsche, Buddha, Confucius, AverroesПлатонКантНіцшеБуддаКонфуційАверроес Філософи Епістемологи Естетики Етики Логіки Метафізики Соціально-політичні філософи Традиції Аналітична Арістотелівська Африканська Близькосхідна іранська Буддій�...

 

Correzzana

Questa voce o sezione sull'argomento centri abitati della Lombardia non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Correzzanacomune LocalizzazioneStato Italia Regione Lombardia Provincia Monza e Brianza AmministrazioneSindacoMarco Beretta TerritorioCoordinate45°40′N 9°18′E / &#...

The Clique (duo)

Australian pop duo The CliqueThe Clique photoshoot to announce their new name in May 2014Background informationAlso known asThird DegreeGenresPopYears active2013–2015LabelsSony (2013)Past membersJacinta GulisanoJordan RodriguesKelebek The Clique were an Australian pop duo consisting of members Jacinta Gulisano and Jordan Rodrigues. They were formed in 2013 originally as the trio Third Degree, who competed in the fifth season of The X Factor Australia and were the tenth contestant eliminated...

 

Anton Hoffmann

Anton HoffmannBorn1820sKolmar, Kingdom of Prussia DiedFebruary 14, 1908Bielsko Nowe, GermanyNationalityPrussianOccupationArchitectSpouseMichalina Święcicka née WoytalewiczParent(s)Johanna née Braun and Anton Hoffmann Anton Hoffmann was an important designer and builder in Prussian-time Bydgoszcz during the entire second half of the 19th century. He witnessed the transformation of Bydgoszcz, creating numerous residential buildings throughout the city. His activity became, in a sense, an i...

 

Crappie

Common name for two species of game fish Calico Bass redirects here. For the marine blue fish, see Paralabrax clathratus. Crappie Black (top) and white crappie (P. nigromaculatus & P. annularis) Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Actinopterygii Order: Perciformes Family: Centrarchidae Subfamily: Centrarchinae Genus: PomoxisRafinesque, 1818[1] Type species Pomoxis annularisRafinesque, 1818[1] Synonyms[2] Hyperistius...

Aksara Soyombo

Aksara SoyomboJenis aksara Abugida BahasaMongolia, Tibet, SansekertaPenciptaZanabazar, 1686PeriodeAbad ke-17 hingga abad ke-18Arah penulisanKiri ke kananAksara terkaitSilsilahMenurut hipotesis hubungan antara abjad Aramea dengan Brahmi, maka silsilahnya sebagai berikut: Abjad Proto-Sinai Abjad Fenisia Abjad Aramea Aksara Brahmi Dari aksara Brahmi diturunkanlah:Aksara GuptaAksara NāgarīDevanagariAksara RanjanaAksara SoyomboISO 15924ISO 15924Soyo, 329 , ​SoyomboPengkodean Uni...

 

S. M. Krishna

S. M. Krishna Menteri Urusan Luar NegeriMasa jabatan23 Mei 2009 – 28 Oktober 2012Perdana MenteriManmohan SinghPendahuluPranab MukherjeePenggantiSalman KhurshidGubernur MaharashtraMasa jabatan12 Desember 2004 – 5 Maret 2008Ketua MenteriVilasrao DeshmukhPendahuluMohammed FazalPenggantiS. C. JamirKetua Menteri KarnatakaMasa jabatan11 Oktober 1999 – 28 Mei 2004GubernurV. S. RamadeviT. N. ChaturvediPendahuluJ. H. PatelPenggantiN. Dharam SinghDaerah pemilihanMaddurD...

 

Dormi amore, la situazione non è buona

Dormi amore, la situazione non è buonaСтудійний альбомВиконавецьАдріано ЧелентаноДата випуску23 листопада 2007Записаний2007, Мілан, ІталіяЖанрпоп-рок блюз тангоТривалість48 хв 46 сМоваіталійськаЛейблClan CelentanoПродюсерАдріано ЧелентаноКлаудія МоріПрофесійні огляди* Rolling Stone (Дуже добре)[1 ...

侯加昌

獎牌記錄 男子羽毛球 代表 中国 世界羽毛球錦標賽 1978年 曼谷 男子雙打 亞洲運動會 1974年 德黑蘭 男子單打 1974年 德黑蘭 男子團體 1978年 曼谷 男子團體 1978年 曼谷 男子雙打 亞洲羽毛球錦標賽 1976年 海得拉巴 男子單打 侯加昌（罗马拼音：Houw Ka-Tjong，1942年8月—），祖籍广东省梅州市梅县，出生于荷属东印度（今印度尼西亚）三寶瓏市，中国男子羽毛球运动员，活跃于6...

 

Saluzzo

For the football team, see A.C.S.D. Saluzzo. Comune in Piedmont, ItalySaluzzo Salusse (Piedmontese)ComuneCittà di Saluzzo FlagCoat of armsLocation of Saluzzo SaluzzoLocation of Saluzzo in ItalyShow map of ItalySaluzzoSaluzzo (Piedmont)Show map of PiedmontCoordinates: 44°39′N 07°29′E / 44.650°N 7.483°E / 44.650; 7.483CountryItalyRegionPiedmontProvinceCuneo (CN)FrazioniCasa Fornace, Cascina Budigiai, Castellar, Colombaro Rossi, La Creusa, La Stella, Le Pres...