Tadeusz Józef Sulimirski herbu Lubicz (ur. 1 kwietnia 1898 w Kobylanach[1], zm. 20[2][3] lub 21[4] czerwca 1983 w Londynie) – polski doktor prawa i filozofii, archeolog, historyk, doktor honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego i rektor Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie w Londynie, rotmistrz rezerwy kawalerii Wojska Polskiego RP.
Życiorys
Pochodził z rodziny o tradycjach przemysłowych w sferze naftowej[1]. Był synem Wita Sulimirskiego (ur. 10 października 1874 w Słotwinie, zm. 11 kwietnia 1943 roku w Kobylanach) i Oktawii z domu Peszyńskiej herbu Cholewa (ur. 22 marca 1877 w Kobylanach, zm. 8 kwietnia 1959 w Krakowie). Był bratankiem gen. bryg. Tadeusza Sulimirskiego.
Uczestniczył w I wojnie światowej jako żołnierz Legiony Polskie w szeregach II Brygady[5]. Był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej[6]. W 1916 złożył maturę w Prywatnym Gimnazjum im. Adama Mickiewicza we Lwowie[7].
U kresu wojny w listopadzie 1918 brał udział w obronie Lwowa podczas wojny polsko-ukraińskiej[6], a w 1920 w wojnie polsko-bolszewickiej[1]. W Wojsku Polskim został zweryfikowany w stopniu porucznika rezerwy kawalerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[8][9]. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym 9 pułku ułanów małopolskich[10][11]. Później został awansowany na stopień rotmistrza rezerwy kawalerii ze starszeństwem z dniem 2 stycznia 1932[12]. W 1934 był zweryfikowany z 11 lokatą i w tym czasie był oficerem rezerwy 2 pułku pancernego w Żurawicy, pozostając w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto[13].
Ukończył gimnazjum we Lwowie[1]. Odbył studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, a następnie studiował archeologię na Wydziale Humanistyczny Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[1], gdzie uzyskał tytuł doktora prehistorii oraz antropologii. W 1929 został zastępcą profesora prehistorii[1]. Jako docent był wykładowcą prahistorii na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie w latach 1933–1936. Był członkiem przybranym Towarzystwa Naukowego we Lwowie i współpracownikiem Komisji antropologii i prehistorii Polskiej Akademii Umiejętności oraz delegatem do Rady Wydziałowej. Mieszkał we Lwowie przy ulicy Kadeckiej 4. W 1936 roku przeniósł się do Krakowa, gdzie objął jako profesor katedrę prehistorii na Uniwersytecie Jagiellońskim[1]. W swoich badaniach zajmował się głównie problematyką antycznych plemion sarmackich. Był członkiem zwyczajnym Kasyna i Koła Literacko-Artystycznego we Lwowie[14].
Po agresji III Rzeszy i ZSRR na Polskę w 1939 udał się na emigrację. Przebywał w Wielkiej Brytanii. Był redaktorem naczelnym, funkcjonującego od 1940 do 1942, czasopisma Biuletyn Zachodnio-Słowiański. Został urzędnikiem rządu polskiego na uchodźstwie od 1 września 1941 był w Ministerstwie Religii i Oświecenia Publicznego[15], od 1941 był sekretarzem generalnym Ministerstwa Edukacji[1].
Był organizatorem szkolnictwa średniego, uczelni Polish University College w Londynie, gdzie wykładał socjologię[1]. W 1958 został profesorem archeologii w Instytucie Archeologii Uniwersytetu Londyńskiego[1]. W latach 1952–1965 prowadził wykłady oraz seminaria na wielu uniwersytetach europejskich oraz amerykańskich (1968–1969). Członek założyciel i prezes Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie oraz prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego w Wielkiej Brytanii[1]. Pracował na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie w Londynie, gdzie wykładał prehistorię, pełnił funkcję dziekana i został wybrany rektorem na rok akademicki 1967/1968[16][1]. Na jubileusz 80 urodzin w 1978 otrzymał tytuł doktora honoris causa tej uczelni[1]. Został także doktorem honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego[17]. Był członkiem wielu stowarzyszeń i gremiów naukowych m.in.: Society of Antiquaries in London, Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland, Polskie Towarzystwo Archeologiczne i Numizmatyczne, Prehistoric Society London-Cambridge.
5 lutego 1921 zawarł związek małżeński z Olgą z Łepkowskich herbu Dąbrowa (ur. 30 kwietnia 1899 roku we Lwowie, zm. 14 lutego 1997 roku w Londynie). Miał pięcioro dzieci: Felicja Oktawia (ur. 1921), Maria (ur. 1923), Witold (ur. 1933, przebywający w USA[18]), Karol Jan (ur. 1936) i Jerzy Gwalbert (ur. 1937)[19]. Jego żona odziedziczyła dobra w Zasławiu po stryju Karolu Łepkowskim[20].
Zamieszkiwał przy ulicy Parkston Gardens w Londynie[21]. Zmarł 20 lub 21 czerwca 1983 w Londynie. Został pochowany w rodzinnych Kobylanach[1].
Wybrane publikacje
- Bronzy Małopolski Środkowej (1929)
- Kurhany komarowskie, Stanisławów 1939;
- The Sarmatians (vol. 73 in series „Ancient People and Places”) London: Thames & Hudson, 1970. (przetłumaczono na polski i wydano jako Sarmaci w 1979 przez PIW w serii Rodowody Cywilizacji);
- Kultura wysocka, 1931;
- Najstarsze dzieje narodu polskiego, Londyn 1941
- Polska przedhistoryczna, vol. 1 (1955), vol. 2 (1959) – on Prehistoric Poland.
Odznaczenia
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Adam Treszka. Profesor Tadeusz Sulimirski. „Biuletyn”. Nr 46, s. 76-77, Grudzień 1983. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Koło Lwowian (Londyn), Biuletyn R. 23, no. 46 (grudzień 1983), „Biblioteka Uniwersytecka KUL”, 1961–1987, ISSN 0962-0419 [dostęp 2023-04-03] . Brak numerów stron w czasopiśmie
- ↑ Jerzy Sulimirski. Po człowieku zostają tylko wspomnienia | Tydzień Polski [online] [dostęp 2023-04-03] (pol.).
- ↑ https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Archeologia_Polski_Srodkowowschodniej/Archeologia_Polski_Srodkowowschodniej-r2000-t5/Archeologia_Polski_Srodkowowschodniej-r2000-t5-s243-247/Archeologia_Polski_Srodkowowschodniej-r2000-t5-s243-247.pdf
- ↑ Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Tadeusz Sulimirski. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2019-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-27)].
- ↑ a b c d Uczczenie pamięci ś.p. prof. dr. T. Sulimirskiego. „Biuletyn”. Nr 48, s. 41-42, Grudzień 1984. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Sprawozdanie 1917 ↓, s. 7, 24.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 703.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 626.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 618.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 559.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 118.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 663.
- ↑ Sprawozdanie Wydziału Kasyna i Koła Literacko-Artystycznego we Lwowie za czas od 1 kwietnia 1934 do 31 marca 1935 przedłożone Walnemu Zgromadzeniu w dniu 29 maja 1935. Lwów: 1935, s. 33.
- ↑ Official staffs of the members of the government. „The London Gazette”, s. 4031, 10 września 1943. (ang.).
- ↑ zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 10 sierpnia 1967 r. o zatwierdzeniu wyboru Rektora Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 4, s. 27, 4 września 1967.
- ↑ Prof. Tadeusz Sulimirski. in-memoriam.uj.edu.pl. [dostęp 2019-10-27].
- ↑ O Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. „Biuletyn”. Nr 46, s. 39, Grudzień 1983. Koło Lwowian w Londynie.
- ↑ Miejscowości gminy Zagórz. Zasław. W: Zbigniew Osenkowski: Zagórz nad Osławą. Z dziejów miasta i gminy. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2006, s. 199. ISBN 83-922799-6-4.
- ↑ Zasław. parafia-zagorz.pl. [dostęp 2014-11-24].
- ↑ Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 147.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 Zamiast uprzednio nadanego medalu Niepodległości, M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 249.
- ↑ Odznaki honorowe Koła Lwowian. „Biuletyn”. Nr 35, s. 96, Grudzień 1978. Koło Lwowian w Londynie.
Bibliografia