Polski Uniwersytet na Obczyźnie (ang.The Polish University Abroad in London) – uczelnia humanistyczna w Londynie, utworzona w 1949 roku dla polskich emigrantów[1].
Historia
Za protoplastę uczelni uważa się inną instytucję: Uniwersytet Polski za Granicą, założony pod koniec 1939 r. w Paryżu. Uniwersytet powstał z inicjatywy Oskara Haleckiego w celu zapewnienia ciągłości polskiego szkolnictwa wyższego, ponieważ w okupowanej Polsce Niemcy zakazali funkcjonowania instytucji naukowych i kulturalnych. Otwarcie uniwersytetu nastąpiło w obecności przedstawicieli polskiego rządu na uchodźstwie i rządu francuskiego[2]. Po zajęciu Francji przez Niemców część wykładowców uczelni przeniosła się do Wielkiej Brytanii[a].
Rząd RP na uchodźstwie utworzył nową uczelnię jako PUNO w roku 1949, kiedy to uniwersytet otrzymał tymczasowy statut, a 15 grudnia 1952 pełne prawa akademickie.
Na PUNO mogło studiować wielu Polaków, którzy przebywali na emigracji w czasie i po II wojnie światowej. Uniwersytet nadał ponad 100 stopni magisterskich i 120 doktorskich.
Wszystkie stopnie naukowe, dyplomy i tytuły zawodowe nadane przez PUNO w okresie od 1 września 1952 do 22 grudnia 1990 zostały uznane na mocy ustawy z dnia 6 lutego 1998 r. o uznaniu stopni naukowych, dyplomów i tytułów zawodowych nadanych przez Polski Uniwersytet na Obczyźnie za równorzędne odpowiednim stopniom naukowym, dyplomom i tytułom zawodowym nadawanym przez polskie szkoły wyższe na terenie kraju bez konieczności ich nostryfikacji[4].
Struktura
Wydział Nauk Humanistycznych
Zakład Badań nad Emigracją
Zakład Dydaktyki Polonijnej
Zakład Biografistyki Polonijnej
Instytut Nauk Technicznych
Zakład Technik Komputerowych
Zakład Badawczo-Projektowy Budownictwa
Zakład Historii Techniki
Instytut Kultury Europejskiej
Zakład Medioznawstwa
Zakład Kultury Politycznej i Badań nad Demokracją
Zakład Współczesnej Kultury Brytyjskiej
Zakład Współczesnej Kultury Literackiej i Artystycznej
↑Niektóre publikacje podają, że Polski Uniwersytet na Obczyźnie jest kontynuacją Uniwersytetu Polskiego za Granicą, jako bezpośredniego poprzednika[3].
↑Rafał Stobiecki, Oskar Halecki jako organizator Uniwersytetu Polskiego Zagranicą 1939/1940, [w:] Oskar Halecki i jego wizja Europy, red. Małgorzata Dąbrowska, t. 3, Warszawa–Łódź: IPN 2014, s. 172–186.
↑Polski Uniwersytet na Obczyźnie 1.12.1939–1.12.1989, Londyn 1989, s. 10; 70 lat Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie, PUNO, Londyn 2009.
↑Ustawa z dnia 6 lutego 1998 r. o uznaniu stopni naukowych, dyplomów i tytułów zawodowych nadanych przez Polski Uniwersytet na Obczyźnie (Dz.U. z 1998 r. nr 37, poz. 203).
↑WitoldW.ChmielewskiWitoldW., Profesor Tadeusz Sulimirski, współorganizator szkolnictwa polskiego na uchodźstwie w latach 1941–1947, „Biuletyn Historii Wychowania”, 6 (40), 2019, s. 97–127, DOI: 10.14746/bhw.2019.40.6, ISSN1233-2224 [dostęp 2024-09-12](pol.).url
↑JacekJ.LuszniewiczJacekJ., Jan Drewnowski (1908-2000): An Economist in Public Service, „Gospodarka Narodowa”, 206 (3), 2006, s. 71–109, DOI: 10.33119/gn/101463, ISSN2300-5238 [dostęp 2024-09-12](pol.).url
Z. A. Judycki, Polski Uniwersytet na Obczyźnie w Londynie. Słownik biograficzny pracowników naukowych, Londyn 2008.
Polski Uniwersytet na Obczyźnie – PUNO 1.12.1939 – 1.12.1989. Jubileusz 50-lecia, Londyn 1990.
Joanna Pyłat, PUNO Polski Uniwersytet na Obczyźnie, Pułtusk-Londyn 2010.
Joanna Pyłat, Zarys działalności Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie w Londynie, [w:] Problemy historii wojskowości w kraju i na obczyźnie po wrześniu 1939 roku. Studia historyczne i politologiczne, Gorzów Wielkopolski 2010, ISBN 978-83-930278-3-5.
Rafał Stobiecki, Klio na wygnaniu. Z dziejów polskiej historiografii na uchodźstwie w Wielkiej Brytanii, Poznań 2005.