Szczoteczka[1][2][3], szczotka[4][3], skopa[5] (łac.scopa, l.mn. scopae) – grupa zmodyfikowanych włosków spotykana na ciele samic niektórych pszczół[6][7].
Szczoteczki składają się z włosków służących przenoszeniu pokarmu (pyłku, czasem również nektaru i olejków roślinnych[8]) do gniazda. U większości gatunków występują tylko na odnóżach tylnej pary, ale u niepasożytniczych miesierkowatych znajdują się ona na sternitachmetasomy (odwłoka), a u niektórych lepiarkowatych i smuklikowatych zarówno na tylnych odnóżach jak i spodzie metasomy[6]. Pszczoły ze szczoteczkami na spodzie odwłoka określa się jako brzuchozbieraczki[1], te zbierające pyłek na nogach jako nogozbieraczki[9]. U długojęzyczkowatych (Euglossini), melipon, trzmieli i rodzaju Apis zamiast szczoteczki na powierzchni goleni znajduje się struktura zwana koszyczkiem[4], stanowiąca część aparatu pyłkozbiorczego[6][10] (urządzenia koszyczkowego[1]).
↑ abcJózef Banaszak: Rząd: błonkówki — Hymenoptera. W: Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 312.
↑MM.DylewskaMM., Pszczołowate - Apidae. Podrodzina - Andreninae. Klucze do oznaczania owadów Polski, cz. XXIV, z. 68d, Toruń 2000. Brak numerów stron w książce
↑ abWaldemarW.CelaryWaldemarW., Pszczoły dziko żyjące (Hymenoptera: Appoidea: Apiformes)- klucz do rozpoznawania rodzin i rodzajów pszczół wraz z ich charakterystyką, Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego, 2015, ISBN 978-83-63113-15-5, OCLC1228833346 [dostęp 2022-04-04]. Brak numerów stron w książce
↑ abT.T.PawlikowskiT.T., W.W.CelaryW.W., Pszczołowate - Apidae. Wstęp i podrodzina lepiarkowate - Colletinae. Klucze do oznaczania owadów Polski, cz. XXIV, z. 68a, Toruń 2003. Brak numerów stron w książce
↑ abcdCharles Duncan Michener: The Bees of the World. Baltimore, London: Johns Hopkins University Press, 2000, s. 52.
↑Armand R. Maggenti, Scott Lyell Gardner: Online Dictionary of Invertebrate Zoology. 2005, s. 809.
↑WaldemarW.CelaryWaldemarW., A comparative study on the biology of Macropis fulvipes (Fabricius, 1804) and Macropis europea Warncke, 1973 (Hymenoptera: Apoidea: Melittidae), 2004, OCLC998707754 [dostęp 2022-04-03]. Brak numerów stron w książce
↑Marek WM.W.KozłowskiMarek WM.W., Samotne kuzynki [online], Pasieka24 - portal dla pszczelarzy z pasją [dostęp 2022-04-04](pol.).
↑Tadeusz Pawlikowski: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XXVI Błonkówki — Hymenoptera. Zeszyt 68h. Pszczołowate — Apidae. Podrodzina: Apinae. Toruń: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Oficyna Wydawnicza Turpress, 1996. Brak numerów stron w książce