Stemplew – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łęczyckim, w gminie Świnice Warckie[4].
Stemplew po raz pierwszy odnotowany jest w źródłach w 1412 roku (Księgi grodzkie sieradzkie, ks. 1-2, k.86), jako wieś szlachecka, lokowana na prawie niemieckim, która na początku XVI w. uległa przejściowemu spustoszeniu.
Od 1930 r. majątek Stemplew należał do Jerzego Gerlicza, syna działacza gospodarczego II RP – inż. Wiesława Gerlicza (w 1931 r. otrzymał go w prezencie ślubnym od ojca). Za rządów Jerzego Gerlicza Stemplew stał się przodującym w regionie majątkiem ziemskim. Urządzono nowe podwórze gospodarcze, rozebrano stary dwór i wybudowano okazałą rezydencję, wokół której zagospodarowano park. We dworze mieściła się bogata kolekcja malarstwa, było też wiele cennych mebli i innych elementów wyposażenia. Wśród obrazów znajdowały się dzieła Jacka Malczewskiego, Juliana Fałata, Jana Styki, Maksymiliana Gierymskiego, Wojciecha Kossaka, Jacoba Jordaensa, Konrada Krzyżanowskiego i innych malarzy. Kolekcja została utracona w 1945 roku.
Za turbiną gorzelni mieścił się hangar, w którym Gerlicz trzymał samolot. Podczas II wojny światowej Jerzy Gerlicz był pilotem wojskowym w randze podporucznika. W 1939 r. brał udział w kampanii wrześniowej jako dowódca Plutonu Łącznikowego Nr 5 Lotnictwa Armii "Karpaty" stacjonującego w Lublinku. Następnie, z rozkazu dowództwa wojsk lotniczych, przeprowadził dęblińską szkołę podchorążych lotnictwa przez Rumunię i Węgry do Francji. Po ewakuacji wojsk polskich do Anglii, jako pilot bojowy, brał udział w wielu nalotach na niemieckie terytorium. Żona Jerzego – Wanda – była siostrą specjalisty w zakresie architektury statków – prof. Witolda Jana Urbanowicza. Wanda Gerlicz zginęła wraz z jedną z córek podczas Powstania Warszawskiego[5].[6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego, obecnie w województwie łódzkim.
W Stemplewie działa Ochotnicza Straż Pożarna (OSP) i Orkiestra Dęta OSP Stemplew.
W r. 1982 powstał, w d. dworku Gerliczów Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im J. Tuwima[7].
W miejscowości znajduje się nieczynny wiadukt kolejki wąskotorowej która łączyła majątek w Stemplewie z siecią kolejek kujawskich. Wiadukt zbudowano dopiero podczas budowy magistrali węglowej relacji Gdynia – Częstochowa. Do dzisiaj po kolejce wąskotorowej nie ma śladu, jedynie opuszczony wiadukt w lesie świadczy o rozmiarze i znaczeniu dla lokalnej gospodarki ówczesnej wąskotorowej linii kolejowej.
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 131074
- ↑ Wieś Stemplew w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-01-20] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1223 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Stemplew - dawniej i dziś, Wydawca Stowarzyszenie Mamy Wielkie Serca w Świnicach Warckich, Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczy w Stemplewie, Stemplew 2007
- ↑ Stemplewskie drogi.., op. cit. s. 43.
- ↑ Stemplewskie drogi.., op. cit. ss. 71-172.
Bibliografia
- Stemplewskie drogi przez wieki. 600 lat Stemplewa. 30 lat SOSW [Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego]. Pod red. Piotra Wawrzyniaka. Stemplew 2012.
