PROFILPELAJAR.COM

Stanisław Jasiński
	pułkownik dyplomowany pilot
Data i miejsce urodzenia	5 kwietnia 1891 ; Oskrzesińce
Data i miejsce śmierci	10 sierpnia 1932 ; Nowy Sącz
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1932
Siły zbrojne	Armia Cesarstwa Niemieckiego; Wojsko Polskie
Formacja	K.u.k. Luftfahrtruppen; Lotnictwo Wojska Polskiego
Jednostki	1 Galicyjski Pułk Ułanów; 10 Kompania Lotnicza; 5 eskadra wywiadowcza; Szefostwo Lotnictwa Polowego; Departament IV MSWojsk.; 3 Grupa Aeronautyczna
Stanowiska	dowódca eskadry; szef Lotnictwa Polowego; zastępca szefa departamentu; dowódca grupy
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-ukraińska; wojna polsko-bolszewicka
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stanisław Jasiński^[a] (ur. 5 kwietnia 1891 w Oskrzesińcach, zm. 10 sierpnia 1932 w Nowym Sączu) – pułkownik dyplomowany pilot Wojska Polskiego, teoretyk lotnictwa.

Życiorys

Stanisław Jasiński urodził się 5 kwietnia 1891 roku w Oskrzesińcach, w rodzinie Łukasza i Marii z Iwanickich. Maturę uzyskał w Kołomyi. Studiował w Akademii Górniczej w Leoben. Po wybuchu I wojny światowej, 1 sierpnia 1914 został wcielony do Armii Austro-Węgier i przydzielony do 1 pułku ułanów Rycerza von Brudemanna. W sierpniu 1915 ukończył Szkołę Oficerów Rezerwy Kawalerii i w stopniu chorążego został skierowany na front. W maju 1916 ukończył szkołę obserwatorów lotniczych w Wiener Neustadt. Od grudnia 1916 latał jako obserwator na froncie rosyjskim w 10 kompanii lotniczej. Po wykonaniu 76 lotów bojowych został przeniesiony do 46 kompanii lotniczej na front włoski, gdzie odbył 24 loty bojowe. Następnie ukończył kurs pilotażu w Campoformido i został pilotem jednomiejscowych samolotów rozpoznawczych Phönix D.I^[2]. Od czerwca 1918 w stopniu porucznika rezerwy pełnił obowiązki dowódcy 37P kompanii lotniczej (jego podkomendnym był w tym czasie inny polski lotnik por. rez. Stefan Bastyr). 7 lipca 1918 został zestrzelony na Phönixie, lecz nie odniósł obrażeń^[2].

W trakcie odzyskiwania przez Polskę niepodległości, od początku listopada 1918 był jednym z organizatorów lotnictwa polskiego w Krakowie. Został dowódcą nowo sformowanej I eskadry bojowej, przemianowanej później na 5 eskadrę wywiadowczą^[3]. Awansował w tym czasie na stopień rotmistrza. Dowodząc 5 eskadrą, od stycznia 1919 walczył w wojnie polsko-ukraińskiej, początkowo stacjonując na lotnisku Hureczko. Eskadra wykonywała loty rozpoznawcze i bombowe, w składzie III Grupy Lotniczej, od kwietnia 1919 II Grupy^[4]. Walki trwały do lipca 1919, po czym Jasiński dowodząc 5 eskadrą wziął udział w działaniach wojny polsko-bolszewickiej na Froncie Podolskim. Eskadra powróciła w skład III Grupy, a w marcu 1920 Jasiński na krótko zastąpił kpt. Bastyra w dowodzeniu III Grupą, po czym został skierowany na stanowiska sztabowe do Warszawy^[5]. Od marca do sierpnia 1920 był pomocnikiem szefa Departamentu III Żeglugi Napowietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych, a następnie pełnił funkcję szefa Lotnictwa Polowego przy Naczelnym Dowództwie. W tym roku awansował na stopień majora.

Po wojnie został szefem sekcji Departamentu III Żeglugi Napowietrznej MSWojsk. Zajął się wówczas rozwojem teoretycznym lotnictwa wojskowego. W 1921 opublikował pierwszą broszurę teoretyczną Najpilniejsze postulaty polskiego lotnictwa wojskowego. Uważał m.in., że organizacja lotnictwa powinna być niezależna od armii lądowej oraz omawiał zasady operacyjnego użycia lotnictwa. Publikował też artykuły w prasie wojskowej. Wchodził w skład zespołu redakcyjnego, wychodzącego od 1928 „Przeglądu Lotniczego”.

W latach 1922–1923 był słuchaczem Kursu Doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. 15 października 1923, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej na stanowisko asystenta. 1 maja 1924 został przeniesiony w stan nieczynny na dziewięć miesięcy bez prawa do poborów^[6]^[7]. Z dniem 1 lutego 1925 został powołany do służby czynnej i przydzielony do Oddziału IV Sztabu Generalnego na stanowisko wojskowego komisarza lotniczego^[8]. Z dniem 31 maja 1925 na własną prośbę został przeniesiony do rezerwy^[9]. 23 maja 1928, jako oficer rezerwy powołany do służby czynnej, został przeniesiony z dyspozycji szefa Departamentu Lotnictwa MSWojsk. do 6 pułku lotniczego we Lwowie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[10]. W listopadzie tego roku został przeniesiony macierzyście do kadry oficerów lotnictwa z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Departamentu Lotnictwa MSWojsk. na stanowisko inspektora wyszkolenia^[11]. 11 grudnia 1929 został przemianowany z dniem 1 marca 1929 na oficera zawodowego w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 2. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych^[12]. Następnie pełnił służbę na stanowisku I zastępcy szefa Departamentu Lotnictwa MSWojsk. i dowódcy 3 Grupy Aeronautycznej w Krakowie.

10 sierpnia 1932 w Nowym Sączu^[13] zginął w wypadku samochodowym. Został pochowany na Cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie (kwatera 4 A WOJ-3-7)^[14].

Awanse

chorąży – sierpień 1915
podporucznik
porucznik (Oberleutnant i.d.Res.) – czerwiec 1918
kapitan
major – 1920
podpułkownik – 31 marca 1924 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 6. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych
pułkownik – 22 grudnia 1931 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 i 1. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych

Ordery i odznaczenia

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)^[15]
Krzyż Walecznych (czterokrotnie, 1921)^[16]^[17]
Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[18]
Medal Niepodległości (24 października 1931)^[19]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[20]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Polowa Odznaka Pilota nr 8 (11 listopada 1928)^[21]

Uwagi

↑ W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Stanisław I Jasiński”, w celu odróżnienia od innych oficerów noszących to samo imię i nazwisko^[1].

Przypisy

↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 861.
↑ ^a ^b TomaszT. Goworek TomaszT., Pierwsze samoloty myśliwskie lotnictwa polskiego, Warszawa: SIGMA-NOT, 1991, s. 27, ISBN 83-85001-46-8, OCLC 751325702 .
↑ Marian Romeyko (red.) Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa, Warszawa 1933, s. 125, 384
↑ K. Tarkowski..., s.35.
↑ K. Tarkowski..., s.47.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 22 marca 1924 roku, s. 143, przesunięto termin przeniesienia w stan nieczynny.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 16 lutego 1924 roku, s. 69, ogłoszono przeniesienie w stan nieczynny z dniem 29 lutego 1924.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 6 lutego 1925 roku, s. 59.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 64 z 17 czerwca 1925, s. 320.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928 roku, s. 225.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 350.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 374.
↑ Zmarli. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 451, Nr 13 z 9 grudnia 1932. Ministerstwo Spraw Wojskowych.
↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2022-08-23] .
↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 33.
↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2033 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 40, poz. 1854, s. 1553)
↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 63)
↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
↑ M.P. z 1931 r. nr 251, poz. 335 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ Na podstawie fotografii [1].
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 436 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920”.

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Marian Romeyko (red.) Ku czci poległych lotników. Księga pamiątkowa, Warszawa 1933.
Czesław Krzemiński, Prekursor polskiej myśli lotniczej, „Żołnierz Polski”, nr 19/1988.
Krzysztof A.K.A. Tarkowski Krzysztof A.K.A., Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką 1919–1920, Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991, ISBN 83-206-0985-2, OCLC 69498511 .