Stanisław Gajda

Stanisław Gajda
Data i miejsce urodzenia

3 października 1945
Siemysłów

Data śmierci

23 listopada 2022

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: językoznawstwo polskie i słowiańskie, leksykologia, socjolingwistyka, stylistyka, teoria tekstu
Alma Mater

Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Opolu

Doktorat

1975

Habilitacja

1981
Uniwersytet Wrocławski

Profesura

26 października 1990

Polska Akademia Nauk
Status

członek rzeczywisty

Doktor honoris causa
Uniwersytet Świętych Cyryla i Metodego w Skopju2005
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie2010
nauczyciel akademicki
Uczelnia

Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Opolu
Uniwersytet Opolski

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej

Stanisław Gajda (ur. 3 października 1945[1] w Siemysłowie, zm. 23 listopada 2022[2]) – filolog polski, specjalizujący się w językoznawstwie polskim i słowiańskim, leksykologii, socjolingwistyce, stylistyce i teorii tekstu, nauczyciel akademicki związany z Uniwersytetem Opolskim, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk.

Życiorys

Urodził się w Siemysłowie w powiecie namysłowskim. Po ukończeniu w 1963 liceum ogólnokształcącego w Namysłowie studiował polonistykę w opolskiej Wyższej Szkole Pedagogicznej, uzyskując w 1968 roku tytuł magistra na podstawie pracy napisanej pod kierunkiem prof. Stanisława Rosponda[3].

Po rocznej pracy w szkole wrócił na stałe do swojej macierzystej uczelni. W 1975 roku otrzymał stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w dziedzinie filologii za pracę pt. Rozwój polskiej terminologii górniczej, napisanej pod kierunkiem prof. Henryka Borka. Stopień naukowy doktora habilitowanego uzyskał na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego w 1981 roku na podstawie rozprawy: Podstawy badań stylistycznych nad językiem naukowym. Tytuł profesora otrzymał w 1990 roku z rąk prezydenta Lecha Wałęsy[4].

W latach 1990–2012 pełnił obowiązki dyrektora Instytutu Filologii Polskiej[1][5], w latach 1998–2012 był kierownikiem Katedry Języka Polskiego[6][7].

W 2010 został członkiem korespondentem[1], w 2016 członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk[8]. Był członkiem komitetów Polskiej Akademii Nauk: Komitetu Językoznawstwa (od 1990, przewodniczył Komitetowi przez dwie kadencje 1999–2007), Komitetu Słowianoznawstwa (od 2003) oraz Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN. Jako członek Rady Języka Polskiego od początku jej istnienia (czyli od 1966) był współodpowiedzialny m.in. za wszystkie uchwały ortograficzne Rady. Wchodził w skład rad naukowych: IBL PAN (od 1998) i IJP PAN (od 1993). Ponadto pracował w komitetach redakcyjnych czasopism zagranicznych i krajowych, m.in. „Slavii” (Praga), „SlavTermu” (Moskwa) „Stilu” (Belgrad), „Studies in Polish Linguistics” (Kraków), „Studiów Pragmalingwistycznych” (Warszawa). Od 2000 do 2013 był członkiem ścisłego Prezydium Międzynarodowego Komitetu Slawistów, pełniąc w nim bardzo aktywnie funkcję kuratora prac 35 komisji afiliowanych przy MKS. W 2018 został jego członkiem honorowym[9][10]. Założyciel i wieloletni redaktor naczelny czasopisma „Stylistyka”.[11]

W latach 1997–2005 był członkiem Komitetu Badań Naukowych, w latach 2007–2010 przewodniczącym Sekcji I Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów[1].

Był honorowym członkiem Czeskiego Towarzystwa Językoznawczego (od 2002), otrzymał tytuły doktora honoris causa Uniwersytetu św. Cyryla i św. Metodego w Skopju (2005), Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie (2010)[6] i Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie (2018)[12].

Został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1985)[1], Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1998)[13] oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1987).

Dorobek naukowy

Jego zainteresowania badawcze skupiały się na języku polskim i językach słowiańskich. Dotyczyły teorii oraz historii języka, stylistyki, onomastyki, leksykologii, lingwistyki tekstu, socjolingwistyki i kultury języka. Znalazły one wyraz w prawie 300 publikacjach, które stanowią znaczny wkład do językoznawstwa polonistycznego i slawistycznego. Oprócz osiągnięć czysto badawczych trzeba docenić nieprzeciętny talent naukowo-organizacyjny prof. S. Gajdy i jego zasługi w kierowaniu zespołami badawczymi oraz udział w pracach instytucji i gremiów naukowych[4].

Światową pozycję w slawistyce przyniosły mu dokonania zawarte w dwu seriach wydawniczych: Najnowsze Dzieje Języków Słowiańskich (t. 1–14, 1996–2004) oraz Komparacja Systemów i Funkcjonowania Współczesnych Języków Słowiańskich (t. 1–4, 2003–2009). Trafiły one do bibliotek slawistycznych na całym świecie. Obie serie były rezultatem realizacji wielkich międzynarodowych programów badawczych[6].

Przypisy

  1. a b c d e Członkowie Polskiej Akademii Nauk. Informator, wyd. PAN, Warszawa 2011, s. 74-75
  2. Zmarł prof. Stanisław Gajda z Uniwersytetu Opolskiego. "Wielki uczony i wielki człowiek". opole.wyborcza.pl. [dostęp 2022-11-23]. (pol.).
  3. S. Nicieja, Alma Mater Opoliensis. Ludzie, fakty, wydarzenia, Opole 2004, s. 216.
  4. a b S. Nicieja, op. cit., s. 217.
  5. Prof. Stanisław Gajda doktorem honoris causa UJD w Częstochowie
  6. a b c Biografia na stronie UP im. KEN w Krakowie [on-line] [dostęp 2012-02-24]
  7. Beata Łabutin Mistrzowi językoznawców. Trzeci doktorat honorowy prof. Stanisława Gajdy, w Indeks, 7-8 (189-199)/2018 s. 34
  8. Prof. Stanisław Gajda – członkiem rzeczywistym PAN
  9. Biografia na stronie IFP UO [on-line] [dostęp 2012-02-24]
  10. Profesor Stanisław Gajda członkiem honorowym Międzynarodowego Komitetu Slawistów. [dostęp 2019-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-23)].
  11. Stylistyka [online], czasopisma.uni.opole.pl [dostęp 2021-06-26] (ang.).
  12. Święto Uczelni Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie [online], ujd.edu.pl [dostęp 2022-02-16] (pol.).
  13. M.P. z 1998 r. nr 25, poz. 369

Bibliografia

Read other articles:

Virgin Islands affiliate of the Republican Party This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Republican Party of the Virgin Islands – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (January 2021) (Learn how and when to remove this template message) Republican Party in the Virgin Islands ChairmanGordon Ackle...

 

Artisanat iranien. L’artisanat est la transformation de produits ou la mise en œuvre de services grâce à un savoir-faire particulier et hors contexte industriel de masse : l'artisan assure en général tous les stades de sa transformation, de réparation ou de prestation de services, et leur commercialisation. C'est aussi une identité individuelle et collective (appartenance à une catégorie de métiers plus ou moins créatifs et de professions généralement indépendantes)[1]. P...

 

Untuk pelawak Indonesia, lihat Sule. Niklas Süle Süle with Germany in 2018Informasi pribadiNama lengkap Niklas Süle[1]Tanggal lahir 3 September 1995 (umur 28)[2]Tempat lahir Frankfurt, GermanyTinggi 195 m (639 ft 9 in)[3]Posisi bermain Centre-backInformasi klubKlub saat ini Borussia DortmundNomor 25Karier junior2004–2006 Rot-Weiß Walldorf2006–2009 Eintracht Frankfurt2009–2010 SV Darmstadt 982010–2013 1899 HoffenheimKarier senior*Tahun Ti...

Skonto FCNama lengkapSkonto Football ClubBerdiri15 Desember 1991; 32 tahun lalu (1991-12-15)sebagai Forums-SkontoStadionStadion Skonto, Riga(Kapasitas: 9,500[1])KetuaVladimirs KoļesņičenkoManajerTamaz PertiaLigaVirsliga20122ndSitus webSitus web resmi klub Kostum kandang Kostum tandang Musim ini Skonto FC adalah tim sepak bola Latvia yang bermain di Divisi Utama Virsliga. Didirikan pada tahun 1991 dengan nama Forums-Skonto. Klub ini memainkan pertandingan kandangnya di Sko...

 

Untuk kegunaan lain, lihat dosa. Dosa, dari sudut pandang teologi Kristen, adalah pelanggaran cinta kasih terhadap Tuhan atau sesama yang dapat mengakibatkan terputusnya hubungan antara manusia dengan Allah. Utamanya, dosa disebabkan karena manusia mencintai dirinya sendiri atau hal-hal lain sedemikian rupa sehingga menjauhkan diri dari cinta terhadap Allah. Dosa juga di pandang sebagai perbuatan yang tidak sesuai dengan kehendak Tuhan, baik itu melalui pikiran, perkataan, perbuatan manusia. ...

 

Methyl isobutyl ketone Names Preferred IUPAC name 4-Methylpentan-2-one Other names 4-Methyl-2-pentanone, Isopropylacetone, Hexone, Isobutyl methyl ketone, 2-Methylpropyl methyl ketone, 4-Methyl-2-oxopentane, MIK, Isobutylmethyl ketone, MIBK, Isohexanone Identifiers CAS Number 108-10-1 Y 3D model (JSmol) Interactive image Abbreviations MIBK ChEBI CHEBI:82344 ChEMBL ChEMBL285323 ChemSpider 7621 Y ECHA InfoCard 100.003.228 EC Number 203-550-1 KEGG C19263 Y PubChem CID 7909 RTECS ...

American football player, coach, and analyst (born 1937) This article is about the American football coach. For other people named Lou Holtz, see Lou Holtz (disambiguation). Lou HoltzHoltz in 2020Biographical detailsBorn (1937-01-06) January 6, 1937 (age 87)Follansbee, West Virginia, U.S.Playing career1956–1957Kent State Position(s)LinebackerCoaching career (HC unless noted)1960Iowa (assistant)1961–1963William & Mary (assistant)1964–1965Connecticut (assistant)1966–1967South C...

 

American politician (1821–1891) James L. GetzMember of the U.S. House of Representativesfrom Pennsylvania's 8th districtIn officeMarch 4, 1867 – March 3, 1873Preceded bySydenham Elnathan AnconaSucceeded byHiester ClymerMember of the Pennsylvania House of RepresentativesIn office1856–1857 Personal detailsBorn(1821-09-14)September 14, 1821Reading, Pennsylvania, U.S.DiedDecember 25, 1891(1891-12-25) (aged 70)Reading, Pennsylvania, U.S.Resting placeCharles Evans Ce...

 

Casacanditellacomune Casacanditella – Veduta LocalizzazioneStato Italia Regione Abruzzo Provincia Chieti AmministrazioneSindacoAlessandro Monaco (lista civica Casacanditella svolta) dal 04-10-2021 TerritorioCoordinate42°14′51.02″N 14°11′59.75″E / 42.247506°N 14.199931°E42.247506; 14.199931 (Casacanditella)Coordinate: 42°14′51.02″N 14°11′59.75″E / 42.247506°N 14.199931°E42.247506; 14.199931 (Casacanditella...

Questa voce sull'argomento stagioni delle società calcistiche italiane è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Voce principale: Foggia Calcio. Foggia CalcioStagione 2002-2003Sport calcio Squadra Foggia Allenatore Pasquale Marino Presidente Franco Patano Serie C21º posto nel girone C. Promosso in Serie C1. Maggiori presenzeCampionato: Del Core, Pazienza (33) Miglior marcatoreCampionato: D...

 

Ritratto del PeruginoAutoreRaffaello Sanzio o Lorenzo di Credi Data1504 circa Tecnicaolio su tavola Dimensioni57×42 cm UbicazioneGalleria degli Uffizi, Firenze Pietro Perugino, Autoritratto, Perugia, Collegio del Cambio Il Ritratto del Perugino è un dipinto a olio su tavola (59x46 cm) attribuito al giovane Raffaello o a Lorenzo di Credi, databile al 1504 circa e conservato nella Galleria degli Uffizi a Firenze. Indice 1 Storia 2 Descrizione e stile 3 Bibliografia 4 Voci correlate 5 Alt...

 

Sangria WineSingel oleh Pharrell Williams and Camila CabelloBahasaInggrisSpanyolDirilis18 Mei 2018 (2018-05-18)GenrePopDurasi3:22[1]LabelColumbiaPenciptaPharrell WilliamsCamila CabelloBianca LandrauProduserPharrell WilliamsCamila CabelloKronologi singel Pharrell Williams Feels (2017) Sangria Wine (2018) The Mantra (2018) Kronologi singel Camila Cabello Never Be the Same(2018) Sangria Wine(2018) Beautiful(2018) Sangria Wine adalah sebuah lagu karya musisi Amerika Serikat...

Questa voce sull'argomento attori rumeni è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Marcel Iureș Marcel Iureș (AFI: [marˈt͡ʃel ˈjureʃ]) (Băilești, 2 agosto 1951) è un attore rumeno. Filmografia Aurel Vlaicu (1977) Artista, dolarii si ardelenii (1978) Vis de ianuarie (1978) Castle in the Carpathians (1981) Morire ferito dalla voglia di vivere (Să mori rănit din dragoste de viață) (1983) Sezonul pescărușilor (1985) Domnișoara Auric...

 

Borough in Somerset County, New Jersey, US For the former North Plainfield Township, see Green Brook Township, New Jersey. Borough in New Jersey, United StatesNorth Plainfield, New JerseyBoroughWashington Park Historic District SealLocation of North Plainfield in Somerset County highlighted in yellow (right). Inset map: Location of Somerset County in New Jersey highlighted in black (left).Census Bureau map of North Plainfield, New JerseyNorth PlainfieldLocation in Somerset CountyShow map of S...

 

2016年美國總統選舉 ← 2012 2016年11月8日 2020 → 538個選舉人團席位獲勝需270票民意調查投票率55.7%[1][2] ▲ 0.8 %   获提名人 唐納·川普 希拉莉·克林頓 政党 共和黨 民主党 家鄉州 紐約州 紐約州 竞选搭档 迈克·彭斯 蒂姆·凱恩 选举人票 304[3][4][註 1] 227[5] 胜出州/省 30 + 緬-2 20 + DC 民選得票 62,984,828[6] 65,853,514[6]...

1955 American musical film directed by Joseph L. Mankiewicz Guys and DollsTheatrical posterDirected byJoseph L. MankiewiczScreenplay byJoseph L. MankiewiczBased onGuys and Dollsby Abe Burrows (book)Jo Swerling (book)Frank Loesser(music and lyrics)Damon Runyon (stories)Produced bySamuel GoldwynStarringMarlon BrandoJean SimmonsFrank SinatraVivian BlaineStubby KayeJohnny SilverRobert KeithB.S. PullyCinematographyHarry StradlingEdited byDaniel MandellMusic byFrank LoesserProductioncompanySamuel G...

 

Angkatan Darat JermanDeutsches HeerKaiserstandarteAktif1871–1919Negara Kekaisaran JermanTipe unitAngkatan daratPeranMelindungi Kekaisaran Jerman dan kepentingannya dengan kekuatan darat dan udaraJumlah personel500.000 (normal) 13.000.000 (Perang Dunia I)MotoGott mit unsWarna seragamHitam, putih, dan merahPertempuran Perang Prancis-Prusia Perang Saudara Samoa Pemberontakan Abushiri Perang Saudara Samoa Kedua Pemberontakan Boxer Kampanye militer Adamawa Peperangan Herero Pemberontakan Ma...

 

Election 1986 Massachusetts gubernatorial election ← 1982 November 3, 1986 1990 → Turnout57.41% 25.1 [1]   Nominee Michael Dukakis George Kariotis Party Democratic Republican Running mate Evelyn Murphy Nicholas Nikitas Popular vote 1,157,786 525,364 Percentage 68.79% 31.21% County results Municipality resultsDukakis:      50–60%      60–70%      70–80%   ...

American publicly owned investment firm T. Rowe Price Group, Inc.Headquarters at 100 East Pratt StreetCompany typePublicTraded asNasdaq: TROWS&P 500 componentIndustryInvestment ManagementFounded1937; 87 years ago (1937)FounderThomas Rowe Price Jr.Headquarters100 East Pratt Street, Baltimore, Maryland, U.S.Key peopleRob Sharps(chairman, president & CEO)Jen Dardis (CFO)ProductsInvestment managementMutual fundsAdvisory servicesRetirement planningRevenue US$6.46 bil...

 

Chronologies Données clés 1836 1837 1838  1839  1840 1841 1842Décennies :1800 1810 1820  1830  1840 1850 1860Siècles :XVIIe XVIIIe  XIXe  XXe XXIeMillénaires :-Ier Ier  IIe  IIIe Chronologies géographiques Afrique Afrique du Sud, Algérie, Angola, Bénin, Botswana, Burkina Faso, Burundi, Cameroun, Cap-Vert, République centrafricaine, Comores, République du Congo, République démocratique du Congo, Côte d'Ivoire, Djibouti, Égyp...