Stadion Miejski we Wrocławiu, znany również jako Stadion Wrocław, od 2021 ze względów marketingowych również jako Tarczyński Arena – stadionpiłkarski we Wrocławiu, stanowiący własność miasta Wrocław. Jego głównym użytkownikiem jest klub piłkarski Śląsk Wrocław. Stadion był jedną z aren Euro 2012 – rozegrane na nim zostały trzy mecze fazy grupowej (w tym jeden Reprezentacji Polski – 16 czerwca). Stadion spełnia wymogi najwyższej czwartej kategorii UEFA. Największy stadion w Europie z jednopoziomowymi trybunami.
Koszt realizacji stadionu zamknął się kwotą 947 mln zł[6].
Nazwa
Pierwotnie w oficjalnych dokumentach nazywany Stadionem Miejskim. W okresie od 19 maja 2017 do 24 listopada 2021 obiekt nazywał się Stadion Wrocław. 25 listopada 2021 podpisana została sześcioletnia umowa sponsoringu tytularnego z przedsiębiorstwem Tarczyński, w wyniku której stadion zmienił nazwę na Tarczyński Arena[7].
Architektura
Jednopoziomowe trybuny[8]Stadion podczas testów iluminacji[8]Mecz Polska - Szwajcaria[9]
Projekt stadionu został wybrany w konkursie zorganizowanym przez Urząd Miejski Wrocławia w październiku 2007. Sąd konkursowy, w którym zasiadali architekci z Polski i zagranicy oraz urzędnicy miejscy, spośród kilkunastu zgłoszonych prac wybrał koncepcję opracowaną przez J.S.K. Architekci Sp. z o.o.[10] Stadion zajmuje 11 ha na 21 hektarowej działce na wrocławskich Pilczycach oraz Maślicach.
Charakterystycznym elementem konstrukcji stadionu jest jego elewacja zbudowana z półprzezroczystej siatki wykonanej z włókna szklanego pokrytego teflonem. Technologia konstrukcji elewacji uległa zmianie od czasu wyboru projektu[11]. Początkowo zaprojektowana elewacja zewnętrzna miała być w dużym stopniu uwypuklona tworząc cztery wypukłe spirale wokół bryły stadionu tak, aby jej kształt przypominał chiński lampion[12]. Konstrukcja stadionu składa się z 4 budynków, które są połączone dwiema promenadami (na poziomach pierwszym i czwartym). Trybuny są jednopoziomowe, 56-rzędowe. Dla zwiększenia naturalnego oświetlenia dach stadionu został częściowo przeszklony – po stronie południowej na większej powierzchni niż po stronie północnej. Na dachu znajduje się system odprowadzający wodę do zlokalizowanych na poziomie gruntu zbiorników. Woda ta wykorzystywana jest do podlewania murawy i obsługi wszystkich sanitariatów na terenie obiektu.[8]
Wokół stadionu została zbudowana szeroka platforma (esplanada) o powierzchni 52 753 m², która prowadzi z południa od strony ul. Lotniczej i z północy od ul. Królewieckiej. Pod platformą znajdują się miejsca parkingowe oraz pomieszczenia techniczne. Platforma wzbija się z poziomu terenu na poziom pierwszej promenady stadionu, czyli na 5,44 m. Tam znajdują się wejścia na poszczególne sektory. Od poziomu terenu do górnej krawędzi dachu, stadion ma wysokość 39,33 m. Przy stadionie znajduje się 4-poziomowy parking dla aut osobowych.
Stadion wyposażony jest w dwa telebimy, każdy o wymiarach 12,8 × 7,68 m (98,304 m² powierzchni)[13].
Wszystkie miejsca są siedzące, numerowane i zadaszone. Pojemność stadionu wynosi 42 771 osób, w tym 102 miejsca dla niepełnosprawnych (i drugie 102 dla osób im towarzyszących) i miejsca VIP (2130 miejsc)[4].
Wielofunkcyjne i przeszklone loże i incentive boksy są dostępne na trybunach wschodniej i zachodniej stadionu. Każde z nich ma wyjście na taras o szerokości ok. 2,5 m z widokiem na murawę. W zależności od rodzaju, mieszczą 13 lub 26 osób, ale można je łączyć. Do każdej loży i incentive boksu są przypisane również miejsca VIP na trybunie, w bezpośrednim sąsiedztwie tarasu.
W barach stadionowych znajdują się specjalne, niższe blaty, aby osoby na wózkach nie miały kłopotów ze zjedzeniem posiłku. Jest także 50 stanowisk dla osób, które mają problemy ze wzrokiem. Dla osób niedosłyszących są również słuchawki do odbioru profesjonalnego komentarza.
Sektor dla kibiców gości znajduje się w południowo-wschodnim narożniku, oznaczony jako X ma pojemność 3439 miejsc.
Stadion spełnia wszelkie wymogi obiektu najwyższej, czyli czwartej kategorii UEFA.
Na stadionie i esplanadzie zlokalizowano także sale konferencyjne i bankietowe, biura, siłownię, zadaszony tor gokartowy, tor wrotkarsko-deskorolkowy, stanowisko do skoków dream jump oraz slackline, a zimą lodowisko.
Położenie
Stadion znajduje się we Wrocławiu na terenie administracyjnie należącym do osiedla Pilczyce[15] w byłej dzielnicy Fabryczna, między ul. Lotniczą, Królewiecką i aleją Śląską. W pobliżu wschodniej strony stadionu przepływa rzeka Ślęza, bezpośrednio za którą położony jest Park Pilczycki. Przy zachodniej stronie przebiegają aleja Śląska i A8 – Autostradowa Obwodnica Wrocławia (AOW), za którą znajduje się Kąpielisko Glinianki, przy stronie południowej droga krajowa nr 94, natomiast 1700 m na północ od stadionu przepływa rzeka Odra.
Do stadionu dojechać można komunikacją miejską – tramwajami oraz autobusami. Przy południowej stronie stadionu wybudowano węzeł komunikacyjny, w którym znajduje się stacja kolejowa Wrocław Stadion. Dwutorowa linia kolejowa przebiega na poziomie zero, zaś na poziomie pierwszym poprowadzona jest linia tramwajowa, która łączy Leśnicę z centrum miasta. Węzeł jest również dostępny dla ruchu kołowego. Znajdują się tu parking dla samochodów, przystanek dla miejskich autobusów, ścieżki rowerowe oraz parking dla rowerzystów. Obok znajduje się węzeł autostradowy Wrocław Stadion łączący autostradę A8 z drogą krajową 94 i parkingami przy stadionie.
Kalendarium
2007
20 października – ogłoszono wynik konkursu na opracowanie koncepcji architektoniczno-urbanistycznej stadionu.
2008
18 sierpnia – wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji.
12 września – rozpoczęły się prace przygotowujące teren do inwestycji.
19 września – zatwierdzono projekt budowlany i udzielono pozwolenia na budowę.
19 grudnia – zostały otwarte oferty na generalnego wykonawcę. Złożyły je 3 konsorcja:
Mostostal Warszawa S.A., Polska; J&P Avax S.A., Grecja; Wrocławskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego nr 2 „Wrobis” S.A., Polska; Modern Construction Design Sp. z o.o., Polska.
Alpine Bau Deutschland AG, Niemcy; Alpine BAU GmbH, Austria; Alpine Construction Polska Sp. z o.o., Polska; Hydrobudowa Polska S.A., Polska; PBG S.A., Polska.
Max Bögl Polska Sp. z o.o., Polska; Max Bögl Bauunternehmung GmbH & Co.KG, Niemcy; Budimex Dromex S.A., Polska.
23 grudnia – podpisano protokół odbioru terenu po pracach przygotowawczych, które wykonało konsorcjum firm Wakoz Sp. z o.o. i Energopol Szczecin S.A.
2009
20 stycznia – ogłoszono zwycięzcę przetargu. Zostało nim konsorcjum z Mostostalem Warszawa S.A. na czele.
14 kwietnia – podpisano umowę budowlaną ze zwycięskim konsorcjum i rozpoczęła się budowa.
5 czerwca – wmurowano „kamień węgielny”.
30 grudnia – w związku z ponad 4-miesięcznym opóźnieniem w stosunku do harmonogramu budowy, miasto Wrocław zerwało umowę z konsorcjum budującym stadion[16].
2010
16 stycznia – Spółka Wrocław 2012 podpisała umowę z firmą Max Bögl na „Kontynuowanie budowy nowego stadionu we Wrocławiu z wykonaniem projektów wykonawczych”. Firma zobowiązała się do wybudowania stadionu do 30 czerwca 2011 za kwotę 655 mln zł brutto. Nowego wykonawcę wybrano w procedurze zamówienia z wolnej ręki.
8 lutego – podpisano umowę z operatorem stadionu, firmą SMG, która będzie nim zarządzać i utrzymywać w dobrym stanie technicznym przez 12 lat.
9 czerwca – rozpoczęto montaż rygli zębatych pod prefabrykaty trybun[17].
7 października – ruszył montaż konstrukcji stalowej dachu[18].
21 października – zakończenie montażu rygli zębatych[19].
17 listopada – podpisano pierwszą umowę na wynajem powierzchni biurowej stadionu. Najemcą jest Dolnośląski Związek Piłki Nożnej.
23 grudnia – ukończono konstrukcję żelbetową stadionu[20].
2011
29 stycznia – zamontowano pierwszy płat membrany stanowiącej elewację stadionu[21].
12 sierpnia – złożono wniosek o pozwolenie na użytkowanie obiektu.
1 września – formalne zakończenie budowy stadionu[22]
8 września – oddanie stadionu do użytku (warunkowe dopuszczenie przez nadzór budowlany)[23]
_www_(003).jpg)
.jpg)
.jpg)