Spiroergometria (test wysiłkowy sercowo-płucny, ang. ergospirometry, cardiopulmonary exercise test, CPET, CPX) – badanie medyczne służące do diagnostyki odpowiedzi na wysiłek fizyczny układów krążenia i oddechowego oraz metabolizmu układu mięśniowego. Metoda ta stosowana jest w diagnostyce medycznej sportowców wyczynowych, a ostatnio również sportowców amatorów i osób dbających o swoją kondycję fizyczną.

Test jest wykorzystywany w kardiologii, pulmonologii, medycynie sportowej i rehabilitacji. Przeprowadzane w celu diagnostyki różnicowej przyczyn duszności wysiłkowej oraz oceny wydolności oddechowej, tolerancji wysiłku fizycznego i rokowania w przebiegu choroby serca lub płuc (m.in. przed przeszczepem serca lub przed wszczepieniem układu resynchronizującego CRT). Jest też wykorzystywany w ocenie wydolności fizycznej przed rozpoczęciem treningu fizycznego i do oceny postępów w ramach jego realizacji.

Wysiłek fizyczny wykonywany jest przez osobę badaną na bieżni lub cykloergometrze. Obciążenie wysiłkiem jest kontrolowane przez komputer, zgodnie z protokołem badania (według m.in. Bruce’a, Naughtona lub Balke’a). Badanie jest oparte na elektrokardiograficznej próbie wysiłkowej z monitorowaniem ciśnienia tętniczego krwi, czynności serca, zmian odcinka ST, wystąpienia zaburzeń rytmu i przewodzenia. Wydychane przez badanego powietrze jest poddawane ocenie spirometrycznej celem wykrycia ewentualnej obturacji (pomiar wskaźnika Tiffeneau oraz FEV₁) oraz określenia pojemności życiowej płuc (VC). Równocześnie analizowane są stężenia tlenu i dwutlenku węgla w wydychanym powietrzu. Daje to możliwość dokonania analizy przemian metabolicznych zachodzących w organizmie w trakcie wysiłku. Ryzyko wystąpienia zgonu podczas badania jest niskie i wynosi 2 do 5 na 100000 testów.

• Bezwzględne:
  • świeży zawał serca;
  • ostry zator tętnicy płucnej;
  • niestabilna dławica piersiowa;
  • niestabilne zaburzenia rytmu serca;
  • niewyrównana niewydolność serca;
  • ciężkie zwężenie zastawki aortalnej;
  • ostre zapalenie mięśnia sercowego lub osierdzia, czynne zapalenie wsierdzia;
  • niewyrównana nadczynność tarczycy;
  • niepełnosprawność ruchowa uniemożliwiająca wykonanie próby.

• Względne:
  • migotanie przedsionków z niekontrolowaną czynnością komór;
  • tachyarytmie lub bradyarytmie;
  • zaawansowany blok przedsionkowo-komorowy;
  • zaburzenia elektrolitowe;
  • zwężenie pnia lewej tętnicy wieńcowej lub jego odpowiednik;
  • umiarkowana stenoza aortalna;
  • kardiomiopatia przerostowa;
  • upośledzenie umysłowe uniemożliwiające współpracę z badanym.

• Balsam P: Czym jest ergospirometria?. [dostęp 2010-08-08].
• Chwyczko T., Sterliński M: Ergospirometria – podstawy badania i jego zastosowanie u pacjentów kwalifikowanych do terapii resynchronizującej. [dostęp 2011-12-22].
• Podolec P., Tomkiewicz-Pająk L.: „Znaczenie kliniczne wysiłkowych testów spiroergometrycznych u sportowców” w „Kardiologia sportowa” pod red. Braksator W., Mamcarz M., Dłużniewski M., Via Medica 2007, ISBN 83-60072-46-9, s. 63–74.