sobór Świętego Ducha

Сабор Сашэсця Святога Духа

nr rej. 712Г000238
sobór katedralny
Widok ogólny
Państwo	Białoruś
Miasto wydzielone	Mińsk
Miejscowość	Mińsk
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Egzarchat	Białoruski
Wezwanie	Ducha Świętego
Wspomnienie liturgiczne	poniedziałek Pięćdziesiątnicy
Przedmioty szczególnego kultu
Relikwie	św. Zofii Słuckiej, św. Gabriela Zabłudowskiego
Historia Data rozpoczęcia budowy 1633 Data zakończenia budowy 1642 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna Data zniszczenia • przez 1741 pożar Data odbudowy 1741 Poprzednie wyznanie katolickie (do 1870)
Dane świątyni Styl barokowy Świątynia • materiał bud. • cegła Wieża kościelna • liczba wież 2 Liczba naw 3
Położenie na mapie Mińska sobór Świętego Ducha
Położenie na mapie Białorusi sobór Świętego Ducha
53°54′18,0″N 27°33′22,0″E/53,905000 27,556111
Multimedia w Wikimedia Commons

Sobór Świętego Ducha^[1] (biał. Сабор Сашэсця Святога Духа) – prawosławny sobór katedralny w Mińsku, główna świątynia eparchii mińskiej Egzarchatu Białoruskiego Patriarchatu Moskiewskiego.

Dawny kościół bernardynek ufundowany przez wojewodę trockiego Aleksandra Słuszkę, wybudowany w latach 1633–1642 w stylu barokowym. Był częścią zabudowy dawnego Górnego Rynku. W 1741 r. uległ zniszczeniu w wyniku pożaru, jednak wkrótce został odbudowany w obecnej formie. Przypuszczalnie projektantem był włoski architekt Guido Antonio Longhi^[2].

W 1866 r. klasztor ss. Bernardynek pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny został skasowany. W 1870 władze rosyjskie zdecydowały o przebudowaniu dawnego kościoła na prawosławną cerkiew i monaster Świętego Ducha. Monaster prawosławny istniał w dawnych budynkach klasztoru bernardynek do 1922 r., gdy wraz z kościołem zamknęły go władze radzieckie. Świątynia została otworzona przez Niemców po 1942 r., a poświęcił ją białoruski biskup Filoteusz (Narko). W 1945 r. z zamkniętego Soboru Świętych Piotra i Pawła do świątyni przeniesiono Mińską Ikonę Matki Bożej. W 1947 r. nad soborem Świętego Ducha umieszczono krzyże. W pierwszej połowie lat 50. XX wieku przeprowadzono remont kapitalny wnętrza. Od 1961 r. dawna świątynia katolicka jest prawosławną cerkwią katedralną. Budynek dawnego klasztoru służy obecnie duchowieństwu prawosławnemu.

Sobór Ducha Świętego jest trójnawową bazyliką. Od frontu dwie sześciokondygnacyjne wieże zwieńczone hełmami. Górne kondygnacje wież mają wklęsło-wypukły obrys. Pomiędzy wieżami znajduje się ozdobny szczyt. Fasada zdobiona pilastrami, profilowanymi gzymsami i różnego kształtu niszami. W soborze znajdują się relikwie św. Zofii Słuckiej i św. Gabriela Zabłudowskiego.

Fasada dwukondygnacyjnego budynku dawnego klasztoru zdobiona jest ryzalitami i pilastrami.

• Informacje na stronie radzima.org
• S. Małgorzata Borkowska OSB, Leksykon zakonnic polskich epoki przedrozbiorowej, t. III, Wielkie Księstwo Litewskie i Ziemie Ruskie Korony Polskiej, Warszawa 2008, s. 75-76