Skrwa Lewa

Skrwa Lewa
Ilustracja
Skrwa w Lucieniu.
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Lokalizacja

woj. łódzkie, woj. mazowieckie

Rzeka
Długość 45,2 km
Źródło
Miejsce w okolicach wsi Łanięta
Współrzędne

52°20′53″N 19°17′29″E/52,348056 19,291389

Ujście
Recypient Wisła (Jezioro Włocławskie)
Miejsce

na północny wschód od Soczewki

Wysokość

56,9 m n.p.m.[1]

Współrzędne

52°32′57″N 19°34′34″E/52,549167 19,576111

Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na prawo znajduje się również punkt z opisem „ujście”

Skrwa Lewa (Skrwa[2]) – rzeka w centralnej Polsce, lewy dopływ Wisły[3] o długości 45,2 km[4]. Powierzchnia dorzecza Skrwy obejmuje obszar 400,4 km²[5].

Bieg rzeki

Źródła rzeki znajdują się na Wysoczyźnie Kłodawskiej, na południe od miejscowości Łanięta[6]. Przepływa m.in. przez Łanięta, Belno, Sokołów, Zaborów Stary, Gostynin, Lucień, Klusek oraz Soczewkę[7]. Swój bieg kończy w Kotlinie Płockiej w okolicy 641 km Wisły w miejscowości Soczewka, gdzie uchodzi do Zbiornika Włocławskiego[5].

Skrwa Lewa w Gostyninie

Opis

Skrwa jest największym lewym dopływem Wisły między Bzurą a Zgłowiączką[8]. Najdalszy zasięg zlodowacenia Wisły sprawia, że zlewnia Skrwy nabiera dwudzielnego charakteru – w strefie wysoczyznowej Skrwa i inne cieki wykorzystują rynny subglacjalne, w kotlinnej natomiast krajobraz urozmaicają równoleżnikowe pasy pól wydmowych. W odcinku ujściowym Skrwa rozcinając tarasy pradolinne oraz Wisły utworzyła głęboką na ok. 10 m dolinę[8].

Wzdłuż doliny rozciąga się oz gostyniński, którego wysokość względem dna doliny dochodzi do ponad 30 m. Szereg wałowych i owalnych pagórków ozu ciągnie się między Ziejką (w pobliżu północnej granicy miasta Gostynin) a Lipą na długości 8 km[9].

Skrwa Lewa stanowi fragment granicy pomiędzy historycznymi krainami – Kujawami a Mazowszem[10].

W przeszłości rzeka nosiła nazwę Brwa, z czasem nazwana została Skrwą Lewą[11][10]. Naprzeciwko, po drugiej stronie Wisły, płynie Skrwa Prawa.

Ochrona przyrody

Poniżej Gostynina rzeka przepływa przez Gostynińsko-Włocławski Park Krajobrazowy oraz jego otulinę[12]. Powyżej Gostynina natomiast znajduje się szereg rezerwatów przyrody chroniących dolinę: Dybanka[13], Drzewce[14] oraz Dolina Skrwy[15].

Między Sokołowem a Gostyninem Skrwa przepływa przez Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Skrwy Lewej[16].

Dolny odcinek rzeki (w Kotlinie Płockiej, powyżej Zbiornika Soczewka) wraz z doliną został objęty ochroną w ramach programu Natura 2000 – utworzono tam SOOS Dolina Skrwy Lewej[17][18].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Skrwa na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Geodeta Kraju. [dostęp 2017-05-09].
  2. ↑ Skrwa Lewa na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej (wynik wyszukiwania), Główny Geodeta Kraju, za: Mapa topograficzna w skali 1:10 000; Protokół z posiedzenia KNMiOF w dniach 9 – 10 maja 2005 [dostęp 2017-05-09].
  3. ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 256, ISBN 83-239-9607-5.
  4. ↑ Skrwa Lewa na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej >> Moduł: Obszary Dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-05-09].
  5. ↑ a b Dariusz Brykała, Przestrzenne i czasowe zróżnicowanie odpływu rzecznego w dorzeczu Skrwy Lewej [online] [dostęp 2020-09-06] (ang.).
  6. ↑ Strategia rozwoju gminy Łanięta na lata 2016-2020. – MENU PRZEDMIOTOWE – Urząd Gminy Łanięta [online], www.uglanieta.bip.org.pl [dostęp 2020-09-06].
  7. ↑ geoportal.gov.pl [online], mapy.geoportal.gov.pl [dostęp 2020-09-06].
  8. ↑ a b Brykala, Dariusz. (2005). Rekonstrukcja retencji zbiornikowej zlewni Skrwy Lewej w ciągu ostatnich 200 lat. Przegląd geograficzny. Polśkiĭ geograficheskiĭ obzor. Polish geographical review. Revue polonaise de géographie. 77. 69-89.
  9. ↑ Małgorzata Roman, Sukcesja osadowa i etapy formowania ozu gostynińskiego, Równina Kutnowska, centralna Polska, „Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia”, 71 (1), 2017, s. 9, DOI: 10.17951/b.2016.71.1.9, ISSN 0137-1983 [dostęp 2020-09-06] (pol.).
  10. ↑ a b Joanna Górska-Szymczak, Grzegorz Górski, Voivodship self-government as a creator of regional development and its new identity on the example of the Kuyavian-Pomeranian Voivodeship in Poland [online].
  11. ↑ Błękitno-zielona perła Mazowsza. Gmina Nowy Duninów. s. 162. [dostęp 2017-10-19]. (pol.).
  12. ↑ Przeglądanie danych – Gostynińsko-Włocławski Park Krajobrazowy [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2020-09-06].
  13. ↑ Przeglądanie danych – Rezerwat przyrody Dybanka [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2020-09-06].
  14. ↑ Przeglądanie danych – Rezerwat przyrody Drzewce [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2020-09-06].
  15. ↑ Przeglądanie danych – Rezerwat przyrody Dolina Skrwy [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2020-09-06].
  16. ↑ Przeglądanie danych – Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Skrwy Lewej [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2020-09-06].
  17. ↑ Przeglądanie danych – Obszar Natura 2000 Dolina Skrwy Lewej [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2020-09-06].
  18. ↑ Informacja dotycząca założeń do sporządzenia projektu PZO dla obszaru Natura 2000 Dolina Skrwy Lewej PLH140051, warszawa.rdos.gov.pl.