PROFILPELAJAR.COM

Rzęśl wiosenna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	babkowate
Rodzaj	rzęśl
Gatunek	rzęśl wiosenna
	Nazwa systematyczna
	Callitriche palustris L.; Sp. Pl. 969 1753
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rzęśl wiosenna (Callitriche palustris L.) – gatunek rośliny z rodziny babkowatych. Występuje w Europie, Azji i Ameryce Północnej^[3]. W Polsce rośnie na obszarze całego kraju^[4].

Morfologia

Pokrój: Roślina pokryta niewielkimi, gwiazdkowatymi włosami, zanurzona w wodzie.
Łodyga: O długości 3–150 cm.
Liście: Jasnozielone, dolne równowąskie, górne jajowatołopatkowate, 1-3-nerwowe. Liście szczytowe skupione w różyczkę.
Kwiaty: Nadwodne. Dwa podkwiatki, delikatnie wygięte. Szyjka słupka wyprostowana, o długości 1-2 mm, szybko odpada po przekwitnieniu. Pyłek żółty.
Owoc: Nieobłoniony lub obłoniony tylko w górnej części, ciemnobrązowy, odwrotnie jajowaty, dłuższy niż szerszy, o długości 1 mm^[5]^[6].

Biologia i ekologia

Bylina lub roślina jednoroczna, hydrofit. Rośnie w płytkich wodach stojących i płynących. Kwitnie od maja do października. Liczba chromosomów 2n = 20^[6]. Gatunek charakterystyczny związku Hottonion^[7].

Zastosowanie

Surowiec zielarski: napar, alkoholatura, maceraty z ziela (Herba Callitricheae) zawierają: irydoidy, flawonoidy, kwasy fenolowe. Działanie: rozkurczowe na mięśnie gładkie (spazmolityczne), przeciwzapalne, antyseptyczne, bakteriostatyczne, przeciwwirusowe, hepatoprotekcyjne, moczopędne, immunostymulujące, uspokajające, przeciwkaszlowe. Wskazania: niewydolność wątroby, wirusowe zapalenie wątroby, stany skurczowe układu pokarmowego, układu moczowego i płciowego, stany zapalne gardła, jamy ustnej i przewodu pokarmowego, stany zapalne skóry, zaburzenia w wydzielaniu żółci, owrzodzenia jelit i żołądka^[8].

Zagrożenia i ochrona

Roślina umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii DD (stopień zagrożenia nie może być określony)^[9]. Znajduje się także w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych w kategorii LC (najmniejszej troski)^[3].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-11-22] (ang.).
↑ ^a ^b ^c R.V.R.V. Lansdown R.V.R.V., Callitriche palustris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2017-11-22] (ang.).
↑ Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001. ISBN 978-83-61191-72-8.
↑ Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
↑ ^a ^b Rutkowski Lucjan: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ Matuszkiewicz Władysław: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.
↑ Różański Henryk: Rzęśl – Callitriche jako surowiec irydoidowy i flawonoidowy. [dostęp 2017-11-20]. (pol.).
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-11-22] (ang.).

[iucn-3] R.V.R.V. Lansdown R.V.R.V., Callitriche palustris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2017-11-22] (ang.).

[4] Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001. ISBN 978-83-61191-72-8.

[5] Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.

[klucz-6] Rutkowski Lucjan: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[7] Matuszkiewicz Władysław: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.

[8] Różański Henryk: Rzęśl – Callitriche jako surowiec irydoidowy i flawonoidowy. [dostęp 2017-11-20]. (pol.).

[9] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]