Babkowate (Plantaginaceae Juss.) – rodzina roślin należących do rzędu jasnotowców (Lamiales Bromhead). Obejmuje ok. 90 rodzajów z ok. 1900 gatunkami[2]. Rodzajem typowym jest babkaPlantago. W dawniejszych systemach klasyfikacyjnych okrytonasiennych (np. w systemie Cronquista z 1981) była to jedyna rodzina w obrębie rzędu Plantaginales obejmująca jedynie trzy rodzaje: babka (Plantago), brzeżyca (Littorella) oraz Bougueria. Późniejsze liczne prace filogenetyczne, podsumowane przez członków Angiosperm Phylogeny Group (APG), wykazały, że takson powinien znaleźć się w obrębie rzędu jasnotowców (Lamiales). Co istotne, okazało się, że babkowate w dawnym wąskim ujęciu (Plantaginaceae sensu stricto) są zagnieżdżone w obrębie linii rozwojowych kilkudziesięciu rodzajów dawniej zaliczanych do rodziny trędownikowatych (Scrophulariaceae), przy czym w liczbie tej nie znalazł się rodzaj typowy dla tej rodziny – trędownik (Scrophularia). Chociaż nazwa Veronicaceae (1782) jest najstarszą zastosowaną dla takiej grupy, to jednak nazwa Plantaginaceae (1789) została uznana za właściwą zgodnie z zasadami Międzynarodowego Kodeksu Nomenklatury Botanicznej i ona też została użyta w kolejnych systemach publikowanych przez APG, w tym w systemach APG III z 2009 i APG IV z 2016[2].
Babkowate w szerokim sensie (Plantaginaceae sensu lato) są rodziną bardzo zróżnicowaną i kosmopolityczną, choć najliczniej reprezentowaną w strefie klimatu umiarkowanego. Do rodziny tej należą rośliny zielne (w tym rośliny wodne). Zróżnicowanie utrudnia opisanie cech charakterystycznych. Cechami wyróżniającymi ją od innych przedstawicieli jasnotowców są niepodzielone poprzecznie główki włosków gruczołowych oraz podzielone torebki[2].
Zróżnicowane u różnych przedstawicieli. U niektórych 4-krotne, u innych 5–8-krotne, często o symetrii grzbiecistej. U wielu przedstawicieli kwiaty są bardzo uproszczone np. u roślin wiatropylnych takich jak babki) lub wodnych jak przęstki i rzęśl[2].
Grupa kilkunastu rodzajów z lindernią (Lindernia) wyodrębniona została w 2007 roku jako odrębna rodzina linderniowatych (Linderniaceae), co zostało uwzględnione w systemie APG III z 2009. Niektórzy autorzy sugerują także konieczność wyłączenia w randze osobnej rodziny grupy Gratiolaceae (m.in. z rodzajami konitrutGratiola i limnofilaLimnophila)[2]. W systemie APG IV z 2016 nie wprowadzono zmian w klasyfikacji rodziny[3].
Littorella P.J. Bergius – brzeżyca, w Polsce występuje jeden gatunek
Plantago L. – babka, w Polsce występuje kilka gatunków
Przypisy
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
._Locatie,_Tuinreservaat_Jonkervallei_01.jpg)
.jpg)
