Konitrut (Gratiola) – rodzaj roślin z rodziny babkowatych. Obejmuje 26[5]–28[6] gatunków. Najbardziej zróżnicowane są w Ameryce Północnej, gdzie rośnie ich 17 gatunków, w Eurazji są 4 gatunki (w tym konitrut błotnyG. officinalis – jedyny przedstawiciel rodzaju we florze Polski[7]), w Australazji 3–5, a w górach Ameryki Południowej – 2–3[5]. Rośliny te rosną na brzegach wód, nad rzekami, rowami i na mokradłach[8]. Konitrut błotny wykorzystywany był w przeszłości jako roślina lecznicza[5].
Morfologia
Pokrój
Rośliny zielne (jednoroczne i trwałe)[9] osiągające do 80 cm wysokości[8], o pędach prosto wznoszących się lub płożących, nagich lub owłosionych gruczołowato i o łodygach często nieco mięsistych[10].
Pojedyncze w kątach liści, na nitkowato cienkich szypułkach krótszych lub dłuższych u różnych gatunków[10]. Na szypułkach, pod kwiatem obecne są dwa podkwiatki podobne do działek[9][10]. Działki kielicha w liczbie 5, zrośnięte tylko u nasady, wąskie, nierówne lub prawie równe[8][10]. Korona zrośnięta w szeroką rurkę[8], z dwiema otwartymi wargami – dolną trójłatkową i górną całobrzegą lub dwułatkową[10]. Pręciki dwa płodne, a dwa inne wykształcone jako nitkowate prątniczki lub całkiem zredukowane[10][9]. Pylniki leżą poziomo na rozszerzonym i spłaszczonym łączniku[9]. Zalążnia górna, czterokomorowa, z licznymi zalążkami[8]. Szyjka słupka nitkowata[10], rozwidlona na końcu i tu z dwoma spłaszczonymi znamionami[9].
Jeden z rodzajów plemienia Gratioleae z rodziny babkowatych (Plantaginaceae)[5]. Plemię to wraz z rodzajem bywa wyodrębniane w rodzinę Gratiolaceae[4].
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ abGratiola. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-02-05].
↑ZbigniewZ.MirekZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 90, ISBN 978-83-62975-45-7.
↑ abcdefgRoger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 260. ISBN 0-333-74890-5.
↑ abcdefBogumił Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. X. Warszawa, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 274-275.
