Ryszard Berwiński

Ryszard Berwiński
Ryszard Wincenty Berwiński
Ilustracja
Ryszard Berwiński w Stambule
Data i miejsce urodzenia

28 lutego 1819
Polwica

Data i miejsce śmierci

19 listopada 1879
Stambuł

Zawód, zajęcie

poeta, dramaturg, tłumacz, slawista

Cytaty w Wikicytatach

Ryszard Wincenty Berwiński (ur. 28 lutego 1819 w Polwicy pod Zaniemyślem, zm. 19 listopada 1879 w Stambule) – polski poeta tworzący w okresie romantyzmu, związany z Wielkopolską, członek Towarzystwa Literacko-Słowiańskiego we Wrocławiu[1], tłumacz (z języka czeskiego), folklorysta[2], uczestnik Wiosny Ludów[3].

Życiorys

Jego ojcem był Jakub Bonawentura (zarządca-komisarz majątków ziemskich Jaraczewskich w okolicach Zaniemyśla i Jezior), a matką Marianna Faustyna z Bukowieckich (niektóre źródła podają błędnie, że z Bukowskich). Urodził się jako piąte dziecko z kolei. W księgach metrykalnych parafii dziecko zapisano pod pierwszym imieniem Wincenty i takiego imienia używano w domu, szkole i urzędowo. Dopiero w momencie debiutu literackiego poeta zmienił kolejność imion[4].

Kształcił się w gimnazjach Leszna i Wrocławia[5]. W latach 1840–1844 studiował w Berlinie[6]. Po studiach wędrował po Wielkopolsce zajmując się także działalnością konspiracyjną[6]. Po studiach, w 1844 roku zamieszkał w Poznaniu[7], skąd działał jako galicyjski emisariusz propagujący powstanie i zniesienie pańszczyzny, przez co w 1845 został aresztowany. Lata 1845–1847 spędził w więzieniu w Wiśniczu, a później przebywał w Berlinie w więzieniu w Moabicie. Z powodu lewicowych poglądów wstąpił do Komitetu Narodowego i brał udział w Wielkopolskiej Wiośnie Ludów oraz w walkach w Krakowie, uczestniczył w Zjeździe Słowiańskim w Pradze. Współpracował też z poznańską Gazetą Polską.

Na przełomie lat 1850–1851 lekarze stwierdzili u niego chorobę nerwową, której w latach następnych poddał się leczeniu. Ponownie zamieszkał w Poznaniu i wrócił do działalności politycznej, zostając posłem na sejm pruski. Na wieść o wojnie krymskiej złożył mandat i wyjechał do Paryża, a później do Konstantynopola z ramienia Hotel Lambert.

W 1855, podczas pobytu w Konstantynopolu, przystąpił do Kozaków Sułtańskich Sadyka Paszy, następnie od końca wojny krymskiej aż do 1871 służył w Drugim pułku dragonów osmańskich. W roku 1879 zmarł w nędzy i zapomnieniu.

Życie prywatne

Jego najstarszym bratem był Józef Ignacy (lekarz), a młodszym Teofil Nepomucen (wykładowca historii w poznańskim gimnazjum Marii Magdaleny oraz gimnazjum w Trzemesznie, autor rozpraw historycznych, zm. 1865, mecenas Ryszarda w czasie jego pobytu w Turcji) i Tomasz Ignacy (1829-1852, zmarły w trakcie studiów w Berlinie). Miał też trzy siostry, w tym Mariannę, która straciła dwie córki[4].

Upamiętnienie

Berwiński jest patronem ulic i skwerów[8], posiada swoją ulicę m.in. w Poznaniu[9] i w Krakowie na Azorach[10], w Środzie Wielkopolskiej[11], w Bydgoszczy[12], w Ślesinie[13], w Kościanie[14] oraz plac w Kargowej[15]. Jest patronem Szkoły Podstawowej w Zaniemyślu[16].

Twórczość

Ryszard Berwiński był jednym z ważniejszych poetów wielkopolskich doby romantyzmu. Debiutował w 1836 w czasopiśmie „Przyjaciel Ludu” zapisami folklorystycznymi. Jego prace odzwierciedlały duży wpływ regionalizmu wielkopolskiego, a w późniejszym okresie kultury Półwyspu Bałkańskiego. Berwiński, wraz z innymi twórcami o zainteresowaniach słowiańskich, wprowadził do literatury polskiego romantyzmu historyczne motywy wielkopolskie i miejsca, takie jak Gniezno[17], Gopło czy Kruszwica, podczas gdy wcześniej dominowały tradycje kresowe i litewskie (np. u Adama Mickiewicza).

Ważniejsze utwory

  • Bogunka na Gople (1840) – pieśń. Tytułowa Bogunka to przemieniona dziewczyna, siostra trzech pomordowanych wzajem braci. Gopło ukazane zostało mitycznie, podobnie jak w Balladynie Słowackiego. Wstęp do utworu ma formę pieśni śpiewanej przez słowiańskiego guślarza Bojana (postać zaczerpnięta ze Słowa o wyprawie Igora). Pieśń w dużym stopniu napisana jest heksametrem polskim, wzorowanym na Powieści wajdeloty z Konrada Wallenroda. Dalej proza utworu jest często archaizowana i rytmizowana.
  • Don Juan Poznański. Poemat bez końca. (1844) – utwór zainspirowany Don Juanem George Byrona, będący jego parodią. Bohater poematu to marny szlachcic zabawiający się butelką i kartami. Utwór zawiera liczne dygresje, będące potyczkami ideologicznymi z opinią publiczną, przyszłymi czytelnikami, mitami literackimi i narodowymi oraz życiem społecznym w ówczesnej Wielkopolsce.
  • Parabaza do „Don Juana poznańskiego”[18] (1844) – utwór, podobnie jak Don Juan, traktujący ironicznie i krytycznie polskie społeczeństwo i wady narodowe.
  • Marsz w przyszłość (1844) – wiersz należący do liryki rewolucyjnej, podmiot zbiorowy utworu to gromada ludzka, świadoma trudów, ale i pewna osiągnięcia celów jak równość społeczna.

Publikacje

  • Powieści wielko-polskie, Wrocław 1840. Wersja cyfrowa
  • Studia o literaturze ludowej ze stanowiska historycznej i naukowej krytyki, t. 1–2, Poznań 1854. Tom I, Tom II
  • Wybór pism Wersja cyfrowa

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, s. 914.
  2. ↑ Publio.pl – ebooki, eprasa, darmowe ebooki (ePUB, Kindle Mobi, PDF, MP3) – księgarnia internetowa [online], Publio.pl [dostęp 2022-01-19] (pol.).
  3. ↑ Berwiński Ryszard Wincenty (1819-1879) • Odkryj Wielkopolskę • sprawdź ciekawe miejsca w Twojej okolicy [online], regionwielkopolska.pl [dostęp 2022-01-19] (pol.).
  4. ↑ a b Józef Ratajczak, Poznański Don Juan Ryszard Berwiński, Poznań: Krajowa Agencja Wydawnicza RSW "Prasa-Książka-Ruch", 1989, s. 17-18, ISBN 83-03-02543-0, OCLC 21524614 [dostęp 2022-11-05].
  5. ↑ Berwiński Ryszard – Słownik polskiej bajki ludowej – red. Violetta Wróblewska [online], bajka.umk.pl [dostęp 2022-01-19].
  6. ↑ a b Berwiński Ryszard [online], encyklopedia.interia.pl [dostęp 2022-01-19] (pol.).
  7. ↑ Maciej Brzeziński, POZNAŃSKIE HISTORIE: Poznański romantyk – Ryszard Wincenty Berwiński [online], POZNAŃSKIE HISTORIE, 28 czerwca 2012 [dostęp 2022-01-19].
  8. ↑ Rocznica urodzin Ryszarda Berwińskiego: Pamięć o poecie – Gazeta Średzka [online], gazetasredzka.pl [dostęp 2022-01-19].
  9. ↑ Ul. Ryszarda Berwińskiego – Mapa Poznań, plan miasta, ulice w Poznaniu – E-turysta [online], mapy.e-turysta.pl [dostęp 2022-01-19].
  10. ↑ Ul. Ryszarda Berwińskiego – Mapa Kraków, plan miasta, ulice w Krakowie – E-turysta [online], mapy.e-turysta.pl [dostęp 2022-01-19].
  11. ↑ Berwińskiego Ryszarda 14 (ul), 63-000 Środa Wielkopolska [online], mapa.targeo.pl [dostęp 2022-01-19] (pol.).
  12. ↑ Ulica Ryszarda Berwińskiego – Bydgoszcz – mapa Bydgoszczy z ulicami [online], mapa.livecity.pl [dostęp 2022-01-19].
  13. ↑ Ul. Ryszarda Berwińskiego – Mapa Ślesin, plan miasta, ulice w Ślesinie – E-turysta [online], mapy.e-turysta.pl [dostęp 2022-01-19].
  14. ↑ Ulica Ryszarda Berwińskiego – Kościan – mapa Kościana z ulicami [online], mapa.livecity.pl [dostęp 2022-01-19].
  15. ↑ Kargowa – Plac Berwińskiego. Atrakcje turystyczne Kargowej. Ciekawe miejsca Kargowej [online], polskaniezwykla.pl [dostęp 2022-01-19].
  16. ↑ Szkoła Podstawowa im. Ryszarda Wincentego Berwińskiego w Zaniemyślu [online], podstawowazaniemysl.edupage.org [dostęp 2022-01-19].
  17. ↑ Dawid Jung, Informacjelokalne – Piewca prastarego Gniezna [online] [dostęp 2016-10-22].
  18. ↑ Poezye R. W. Berwińskiego [online], Parabaza do Don-Juana Poznańskiego ; Księga życia i śmierci ; Ostatnia spowiedź w starym kościele., polona.pl [dostęp 2020-05-21].

Bibliografia

  • Marek Rezler: Sylwetki zasłużonych poznaniaków. Biogramy historyczne. W: Wielka Księga Miasta Poznania. Wyd. 1. Poznań: Dom Wydawniczy „Koziołki Poznańskie”, 1994, s. 730. ISBN 83-901625-0-4.
  • Alina Witkowska, Ryszard Przybylski: Romantyzm. Wyd. VIII – 3 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 23, 439, 456-457, 478-479, 660-661, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13848-6.

Literatura uzupełniająca

Linki zewnętrzne

Read other articles:

Cheng Wen-hsing

Dalam nama Tionghoa ini, nama keluarganya adalah Cheng. Cheng Wen-hsingInformasi pribadiKebangsaanRepublik Tiongkok (Taiwan)Lahir24 Februari 1982 (umur 42)Taipei, TaiwanTinggi166 m (544 ft 7 in)Berat62 kg (137 pon)PeganganKananGanda putri & campuranPeringkat tertinggi1 (WD dengan Chien Yu-chin 1 Oktober 2010) 5 (XD dengan Chen Hung-ling 13 September 2012) Rekam medali Bulu tangkis putri Mewakili  Tionghoa Taipei Kejuaraan Dunia 2010 Paris Ganda putri Pia...

 

Kawasaki Ki-28

Kawasaki Ki-28 (28 キ Ki-Nijuhachi?), Sekutu Perang Dunia II pelaporan nama Bob, adalah pesawat tempur eksperimental yang dirancang untuk Angkatan Darat Kekaisaran Jepang dan dimaksudkan sebagai pengganti Kawasaki Ki-10. Ini terbang pada tahun 1936, tetapi tidak pernah diproduksi untuk penggunaan aktual ketika Tentara memilih Nakajima Ki-27. Referensi Wikimedia Commons memiliki media mengenai Kawasaki aircraft. Francillon, René J. Japanese Aircraft of the Pacific War Annapolis, Maryland: N...

 

Penghancuran warisan budaya oleh Negara Islam Irak dan Syam

Penghancuran dan pencurian warisan budaya sudah dilakukan oleh Negara Islam Irak dan Syam sejak 2014 di daerah Irak, Suriah, dan Libya. ISIS menargetkan penghancuran pelbagai tempat-tempat ibadah yang berada pada daerah yang dikuasai ISIS. di Iraq, sejak jatuhnya Mosul pada bulan Juni 2014 dan Februari 2015, ISIS sudah menghancurkan lebih dari 28 tempat ibadah yang bersejarah.[1] Namun, sejak Maret 2019, ISIS sudah kehilangan banyak teritorinya di Timur Tengah. Alasan ISIL membenarkan...

Bœuf (animal)

Pour les articles homonymes, voir bœuf. Article principal : Bos taurus. Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Cet article ne cite pas suffisamment ses sources (novembre 2012). Si vous disposez d'ouvrages ou d'articles de référence ou si vous connaissez des sites web de qualité traitant du thème abordé ici, merci de compléter l'article en donnant les références utiles à sa vérifiabilité et en les liant à la section « Notes et ...

 

Judy and Punch

Artikel ini bukan mengenai Punch and Judy. Judy and PunchPoster rilis teatrikalSutradaraMirrah FoulkesProduser Michele Bennett Nash Edgerton Danny Gabai SkenarioMirrah FoulkesCerita Tom Punch Lucy Punch Eddy Moretti Mirrah Foulkes Pemeran Mia Wasikowska Damon Herriman Tom Budge Benedict Hardie Gillian Jones Terry Norris Brenda Palmer Lucy Velik Penata musikFrançois TétazSinematograferStefan DuscioPenyuntingDany CooperPerusahaanproduksi Blue-Tongue Films Vice Media Pariah Productions S...

 

Anopheles

Come leggere il tassoboxAnopheles Anopheles gambiae Classificazione scientifica Dominio Eukaryota Regno Animalia Sottoregno Eumetazoa Ramo Bilateria Phylum Arthropoda Subphylum Tracheata Superclasse Hexapoda Classe Insecta Sottoclasse Pterygota Coorte Endopterygota Superordine Oligoneoptera Sezione Panorpoidea Ordine Diptera Sottordine Nematocera Infraordine Culicomorpha Famiglia Culicidae Sottofamiglia Anophelinae Tribù Anophelini Genere AnophelesMeigen, 1818 Areale Anopheles Meigen, 1818,...

Twin paradox

Thought experiment in special relativity Clock problem redirects here. For mathematical problems involving the positions of the hands on a clock face, see Clock angle problem. General relativity G μ ν + Λ g μ ν = κ T μ ν {\displaystyle G_{\mu \nu }+\Lambda g_{\mu \nu }={\kappa }T_{\mu \nu }} Introduction HistoryTimelineTests Mathematical formulation Fundamental concepts Equivalence principle Special relativity World line Pseudo-Riemannia...

 

Baby Boy (Beyoncé song)

2003 single by Beyoncé featuring Sean Paul Baby BoySingle by Beyoncé featuring Sean Paulfrom the album Dangerously in Love and Dutty Rock B-sideSummertime (remix)ReleasedAugust 3, 2003 (2003-08-03)RecordedFebruary 2003[1]Studio The Hit Factory (New York City, New York) South Beach (Miami, Florida)[2] Genre Dancehall R&B Length4:04Label Columbia Music World Composer(s) Beyoncé Knowles Scott Storch Lyricist(s) Knowles Storch Sean Paul Henriques Robert Walle...

 

Sesto (nome)

Sesto è un nome proprio di persona italiano maschile[1][2][3][4]. Indice 1 Varianti 1.1 Varianti in altre lingue 2 Origine e diffusione 3 Onomastico 4 Persone 4.1 Antichi greci e romani 4.2 Varianti 5 Il nome nelle arti 6 Note 7 Bibliografia 8 Altri progetti Varianti Maschili: Sestio[1], Sisto[2][4] Alterati: Sestino[2][4] Femminili: Sesta[2][4] Alterati: Sestina[2][4] Varianti in altre li...

Suku Makassar

Suku Makassartu-Mangkasara’ᨈᨘᨆᨀᨔᨑ تُوْ مَڠْكَاسَرَءْSeorang pria Makassar, 1913       Sulawesi Selatan3.793.704BahasaBahasa asli Makassar Sebagai bahasa kedua Melayu Makassar, IndonesiaAgamaMayoritas IslamKelompok etnik terkaitBugis, Mandar, dan Toraja Suku Makassar (bahasa Makassar: ᨈᨘᨆᨀᨔᨑ, tu-Mangkasara’، تُو مَڠْكَاسَرَءْ; bahasa Melayu Klasik: orang Mengkasar اورڠ مڠكاسر) adalah kelo...

 

Stay Down (Lil Durk, 6lack and Young Thug song)

2020 single by Lil Durk, 6lack and Young Thug Stay DownSingle by Lil Durk, 6lack and Young Thugfrom the album The Voice ReleasedOctober 30, 2020GenreMelodic hip hopLength2:49Label Only the Family Alamo Geffen Songwriter(s) Durk Banks Ricardo Valentine, Jr. Jeffery Williams Dwan Avery Leland Wayne Producer(s) DY Metro Boomin Lil Durk singles chronology U 2 Luv Remix (2020) Stay Down (2020) Back in Blood (2020) 6lack singles chronology The Pink Phantom(2020) Stay Down(2020) You Ain't Wo...

 

اقتصاد كلي غير متوازن

جزء من سلسلة مقالات حولالاقتصاد الكُلِّيُّ مفاهيم رئيسة طلب إجمالي عرض إجمالي دورة أعمال انكماش مالي صدمة طلب تخفيض معدل التضخم طلب فعال توقع تكيفي توقعات رشيدة أزمة مالية نمو اقتصادي تضخم اقتصادي سعر الفائدة مصيدة سيولة مقاييس الدخل القومي والناتج ناتج محلي إجمالي الدخ�...

Guido Fulst

Questa voce sull'argomento ciclisti tedeschi è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Guido Fulst Nazionalità  Germania Altezza 180 cm Ciclismo Specialità Pista Palmarès Competizione Ori Argenti Bronzi Giochi olimpici 2 0 1 Mondiali 1 0 1 Vedi maggiori dettagli   Modifica dati su Wikidata · Manuale Guido Fulst (Wernigerode, 7 giugno 1970) è un ex pistard tedesco. Indice 1 Palmarès 1.1 Olimpiadi 1.2 Mondiali 2 Altri progetti...

 

East River Park

Public park in Manhattan, New York This article is about the park in Lower Manhattan. For the park in Brooklyn, see East River State Park. For the park in Queens formerly known as East River Park, see Astoria Park. For the park in Upper Manhattan formerly known as East River Park, see Carl Schurz Park. East River ParkLocationManhattan, New YorkCoordinates40°43′03″N 73°58′27″W / 40.71750°N 73.97417°W / 40.71750; -73.97417Etymologynamed after John V. LindsayS...

 

中華民國—瑞士關係

  提示：此条目页的主题不是中國—瑞士關係。   關於中華民國與「瑞」字國家的外交關係，詳見中瑞關係 (消歧義)。 中華民國—瑞士關係 中華民國 瑞士 代表機構駐瑞士台北文化經濟代表團瑞士商務辦事處代表代表 黃偉峰 大使[註 1][4]處長 陶方婭[5]Mrs. Claudia Fontana Tobiassen 中華民國—瑞士關係（德語：Schweizerische–republik china Beziehungen、法�...

Balbinus

BalbinusBust of BalbinusJoint 30th Emperor of the Roman EmpireBerkuasa22 April – 29 July 238 (with Pupienus, and in opposition to Maximinus Thrax)PendahuluGordian I and IIPenerusGordian IIIInformasi pribadiKematian29 July 238 (aged 73)RomeNama lengkapDecimus Caelius Calvinus Balbinus Pius(from birth to accession); Caesar Decimus Caelius Calvinus Balbinus Pius Augustus (as emperor) Templat:Year of Six Emperors Sestertius of Balbinus. Balbinus (bahasa Latin: Decimus Caelius Calvinus Balbi...

 

National Scouting Museum

Anchors River Orienteering / Community Stewardship Trails-n-Tales National Scouting MuseumLocation17 Deer Run RoadCimarron, New MexicoCoordinates36°27′19″N 104°57′21″W / 36.455333°N 104.955703°W / 36.455333; -104.955703Founded1959 WebsiteNational Scouting Museum Scouting portal The National Scouting Museum is the official museum of the Boy Scouts of America.[1] Background The museum was first opened in 1959 in North Brunswick, New Jersey as the...

 

Siddha medicine

System of traditional medicine originating in southern India This article is part of a series onAlternative medicine General information Alternative medicine History Terminology Alternative veterinary medicine Quackery (health fraud) Rise of modern medicine Pseudoscience Antiscience Skepticism Scientific Therapeutic nihilism Fringe medicine and science Acupressure Acupuncture Alkaline diet Anthroposophic medicine Apitherapy Applied kinesiology Aromatherapy Association for Research and Enlight...

Olympic Club

Athletic club and golf club in San Francisco For the 19th century New Orleans sports venue, see Olympic Club (New Orleans). Olympic ClubClub informationLocationSan Francisco & San Mateo County, California, U.S.Established1860; 164 years ago (1860)TypePrivateTotal holes45Events hostedU.S. Open: 1955, 1966, 1987, 1998, 2012U.S. Women's Open: 2021Tour Championship: 1993, 1994U.S. Amateur: 1958, 1981, 2007U.S. Junior Amateur: 2004U.S. Amateur Four-Ball: 2015Websiteolyclub.co...

 

Dachau concentration camp

48°16′08″N 11°28′07″E / 48.26889°N 11.46861°E / 48.26889; 11.46861 Dachau redirects here. For the town, see Dachau, Bavaria. For other uses, see Dachau (disambiguation). Nazi concentration camp in Germany before and during World War II DachauNazi concentration campU.S. soldiers guarding the main entrance to Dachau just after liberation, 1945Location of Dachau within Nazi Germany in 1937Other namesGerman: Konzentrationslager (KZ) Dachau, IPA: [ˈdaxaʊ&...