Rioni Rzymu (l. poj. rione) − tradycyjny podział administracyjny Rzymu, dotyczący części wewnątrz murów aureliańskich, z niewielkimi wyjątkami.
Podział na rioni ulegał w ciągu wieków zmianom. Topograficznie dotyczy historycznego centrum miasta. W oznaczeniach na określenie poszczególnego rione używa się litery R. (z kropką) i liczby rzymskiej.
W podziale Tuliusza nie uwzględniono Kapitolu, najprawdopodobniej ze względu na jego charakter cytadeli obronnej, ani Awentynu, który znajdował się jeszcze poza pomerium.
W czasach cesarstwa, za Oktawiana Augusta, zmieniono podział administracyjny stolicy, adaptując go do nowej sytuacji. Rzym powiększył się. Nowe dzielnice znajdowały się już poza murami z czasów republiki. Wyznaczono 14 regiones. Poza Zatybrzem (łac.Transtiberim), wszystkie znajdowały się na lewym brzegu Tybru:
Porta Capena
Caelimontium
Isis et Serapis
Templum Pacis
Esquiliae
Alta Semita
Via Lata
Forum Romanum
Circus Flaminius
Palatium
Circus Maximus
Piscina Publica
Aventinus
Transtiberim
Po upadku cesarstwa zachodniorzymskiego i zmniejszeniu się znaczenia Rzymu jako centrum cywilizacyjnego, raptownie spadła liczba mieszkańców miasta. Skutkiem czego stało się zatracenie sensu dawnego podziału administracyjnego stolicy. Około XII w. zaczął się krystalizować nowy podział dwunastoczęściowy. Nie został on narzucony przez władze, ale ustanowiony został spontanicznie. Chociaż nie pokrywał się on z podziałem cesarskim, używano nadal określenia łacińskiego regio lub zitalianizowanego rione.
Rzymskie rioni
Granice okręgów − rioni − ustalone zostały w XIII wieku. Ich liczba wzrosła do 13, po przyłączeniu Zatybrza. Często zabudowa mieszkalna zgrupowana była w centrum danego rione, zaś obszar wokół domów pozostawał pusty, bądź pokrywały go ruiny i zarośla. Wraz z renesansem rozpoczęła się nowa epoka porządkowania i zmian w układzie urbanistycznym miasta. Opustoszałe tereny wewnątrz murów miejskich pokryły się zabudową mieszkalną, wytyczonymi traktami, placami i fontannami. Zaistniała potrzeba wytyczenia jednoznacznych granic dla każdego rione. W 1586 papieżSykstus V dodał czternastego rione w okolicach bazyliki św. Piotra − Borgo. Podział ten przetrwał do XIX wieku.
Podczas okupacji francuskiej w 1798, bazując na tradycyjnym podziale czternastoczęściowym, ustalono nowy dwunastoczęściowy (w nawiasach podano odpowiednik współczesny):
Po upadku republiki napoleońskiej w 1800 Rzym podzielono na 8 części, były to tzw. giustizie:
Monti
Trevi
Colonna i Campo Marzio
Ponte i Borgo
Parione i Regola
Sant'Eustachio i Pigna
Campitelli, Sant'Angelo i Ripa
Trastevere
Mniejsze rioni zostały przyłączone do większych. Po zmianach wprowadzonych przez Francuzów pozostał obowiązek umieszczania na tablicach ulicznych numeru odpowiedniego rione. Tym sposobem pierwszy raz w historii miasta nie było nieścisłości związanych z wyznaczaniem linii podziału między jednym rione a drugim.
Po zjednoczeniu Włoch
Rzym stał się stolicą zjednoczonych Włoch w 1861. Miasto znowu zyskało na znaczeniu. Zaczęła gwałtownie wzrastać liczba jego mieszkańców. Wznoszono nową zabudowę, zarówno we wnętrzu murów jak i poza ich linią. W 1874 odłączono z rione Monti Eskwilin. W ten sposób liczba okręgów wzrosła do 15. W XX w. powstały dzielnice quartieri poza murami miasta. W latach 20. XX wieku ustalona została liczba 22 rioni. Ostatnim wyodrębnionym rione było Prati. Rioni Prati i Borgo są jedynymi znajdującymi się poza linią murów aureliańskich.
Giorgio Carpaneto, Mario Sanfilippo, La grande guida dei rioni di Roma. Storia, segreti, monumenti, tradizioni, leggende, curiosità, Rzym, Newton & Compton, 2000. ISBN 978-88-8289-388-0