Reforma gregoriańska – zmiany przeprowadzone w Kościele w XI–XII w. Reforma wzięła nazwę od papieża (w latach 1073–1085) Grzegorza VII, jednego z jej realizatorów. Ich skutkiem było ukonstytuowanie się Kościoła jako niezależnego od władzy świeckiej hierarchicznego organizmu prawnego z papieżem na czele (zob, papocezaryzm)[1].
Zmiany wprowadzone w ramach reformy odnosiły się do wielu obszarów[1]:
Wzmocniono praktykę celibatu. Odtąd był on nie tylko zalecany, ale wymagany od wszystkich duchownych. Zmiana ta spotykała się jednak z dużym oporem kleru, zwłaszcza w odleglejszych od Rzymu diecezjach.
Przeniesiono kompetencje w sprawach kanonizacyjnych z biskupów na papieża.
