Radu Jude

Data i miejsce urodzenia	28 marca 1977 Bukareszt
Zawód	reżyser, scenarzysta
Lata aktywności	od 2002

Radu Jude (ur. 28 marca 1977 w Bukareszcie) – rumuński reżyser i scenarzysta filmowy. Przedstawiciel rumuńskiej nowej fali^[1]. Reżyseruje także spektakle teatralne.

W 2003 ukończył studia na Wydziale Reżyserii Universitatea Media w Bukareszcie^[2]. Początkowo był asystentem reżysera na planie takich filmów jak Amen (2002) Costy-Gavrasa czy Śmierć pana Lăzărescu (2005) Cristiego Puiu^[3].

Następnie kręcił filmy krótkometrażowe, w tym m.in. Lampę z kapturkiem (2006), która stała się najczęściej nagradzanym tytułem w historii rumuńskiego kina wśród krótkich metraży^[3]. Jude nagrał także ponad 100 reklam telewizyjnych^[1].

Jego debiutem fabularnym była pokazana na 59. MFF w Berlinie Najszczęśliwsza dziewczyna na świecie (2009). Film został ciepło przyjęty i zdobył kilka nagród, podobnie jak następny obraz Jude, gorzka komedia Wszyscy w naszej rodzinie (2012). Oba tytuły łączy cierpki humor, krytyka współczesnej Rumunii, ale też ciepło i zrozumienie dla wyborów ich bohaterów.

Kolejny film Jude, Aferim! (2015), był jeszcze większym sukcesem. Ten osadzony w realiach XIX-wiecznej Wołoszczyzny western przyniósł reżyserowi Srebrnego Niedżwiedzia dla najlepszego reżysera na 65. Berlinale (ex aequo z Małgorzatą Szumowską). Również następny film twórcy, Zabliźnione serca (2016), spotkał się z pozytywnym odzewem krytyki i wyróżniono go m.in. na MFF w Locarno i Mar del Plata.

W 2016 wyreżyserował na deskach Teatru Narodowego w Timișoarze Sceny z życia małżeńskiego Ingmara Bergmana^[4].

Następne filmy Jude coraz bardziej zmierzały w stronę autorskiego eseju, w którym wiwisekcji poddawana była bolesna historia Rumunii i jej wpływ na teraźniejszość kraju. Obraz Nie obchodzi mnie, czy przejdziemy do historii jako barbarzyńcy (2018) zdobył główną nagrodę Kryształowego Globusu na MFF w Karlowych Warach, a nakręcony w dobie pandemii i obyczajowo śmiały Niefortunny numerek lub szalone porno (2021) otrzymał Złotego Niedźwiedzia na 71. MFF w Berlinie.

Zasiadał w jury konkursu głównego na 73. MFF w Berlinie (2023)^[5].

• 2009: Najszczęśliwsza dziewczyna na świecie (Cea mai fericită fată din lume)
• 2011: Film pentru prieteni
• 2012: Wszyscy w naszej rodzinie (Toată lumea din familia noastră)
• 2014: Scurt/4: Istorii de inimã neagrã – epizod
• 2015: Aferim!
• 2016: Zabliźnione serca (Inimi cicatrizate)
• 2017: The Dead Nation – dokumentalny
• 2018: Nie obchodzi mnie, czy przejdziemy do historii jako barbarzyńcy (Îmi este indiferent daca în istorie vom intra ca barbari)
• 2021: Niefortunny numerek lub szalone porno (Babardeală cu bucluc sau porno balamuc)

• 2006: Lampa z kapturkiem (Lampa cu caciula)
• 2006: Alexandra
• 2006: Dimineața
• 2013: O umbra de nor
• 2014: To może przejść przez ścianę (Trece și prin perete)

• 2002: In familie^[6][7]