Protopodit

Odnóże dwugałęziste skorupiaka

Protopodit – nasadowa część odnóża stawonogów.

Część ta jest łatwo wyróżnialna w odnóżach dwugałęzistych skorupiaków i trylobitów, natomiast może być słabo odgraniczona od endopoditu w przypadku odnóży jednogałęzistych[1]. Protopodit złożony jest z prekoksopoditu, koksopoditu i bazipoditu, którym u bardziej zaawansowanych form odpowiadają przedbiodrze, biodro i krętarz[2][3]. Z protopoditu wyrastają obie gałęzie odnóża dwugałęzistego: endopodit i egzopodit[1][3].

Wewnętrzna krawędź protopoditu wyposażona może być w płatkowate wyrostki zwane endytami, a w przypadku zlania się segmentów protopoditu cała wewnętrzna krawędź może być uwypuklona i opatrzona kolcami, tworząc gnatobazę. Ta ostatnia sytuacja ma miejsce w przypadku trylobitów, nogołaszczków i odnóży krocznych skrzypłoczy, nogogłaszczków pająków czy drugiej pary odnóży krocznych skorpionów i części kosarzy. Endyty lub gnatobazy zachowują się też u licznych skorupiaków oraz na szczękach II pary pareczników, drobnonogów i sześcionogów[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c Alessandro Minelli, Geoffrey Boxshall, Giuseppe Fusco: Arthropod Biology and Evolution: Molecules, Development, Morphology. Berlin: Springer-Verlag, 2013, s. 250-251. DOI: 10.1007/978-3-642-36160-9.
  2. ↑ Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 1. Szczękoczułkopodobne, skorupiaki. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 367. ISBN 978-83-01-16568-0.
  3. ↑ a b R. E. Snodgrass: Principles of Insect Morphology. Cornell University Press, 1935.