PROFILPELAJAR.COM

Postępowanie odrębne w sprawach własności intelektualnej – postępowanie odrębne uregulowane w dziale IVg tytułu VII księgi pierwszej Kodeksu postępowania cywilnego. Zostało wprowadzone ustawą z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw^[1].

Zakres zastosowania

Przepisy o postępowaniu w sprawach własności intelektualnej stosuje się w sprawach o^[2]:

ochronę praw autorskich i pokrewnych;
ochronę praw własności przemysłowej;
ochronę innych praw na dobrach niematerialnych;
zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji;
ochronę dóbr osobistych w zakresie, w jakim dotyczy ona wykorzystania dobra osobistego w celu indywidualizacji, reklamy lub promocji przedsiębiorcy, towarów lub usług;
ochronę dóbr osobistych w związku z działalnością naukową lub wynalazczą.

Właściwość sądu

Sprawy własności intelektualnej rozpoznawane są w pierwszej instancji wyłącznie przez sądy okręgowe. W sprawach własności intelektualnej dotyczących programów komputerowych, wynalazków, wzorów użytkowych, topografii układów scalonych, odmian roślin oraz tajemnic przedsiębiorstwa o charakterze technicznym wyłącznie właściwy jest Sąd Okręgowy w Warszawie.

Minister Sprawiedliwości może przekazać niektórym sądom apelacyjnym oraz okręgowym rozpoznawanie spraw własności intelektualnej z obszaru lub części obszaru innych sądów odpowiednio apelacyjnych lub okręgowych. Obecnie do rozpoznawania spraw własności intelektualnej właściwe są wyłącznie następujące sądy^[3]^[4]:

Sąd Apelacyjny w Warszawie – jest sądem drugiej instancji w sprawach własności intelektualnej dla następujących sądów okręgowych:
1. Sąd Okręgowy w Gdańsku – rozpoznaje sprawy własności intelektualnej również z obszaru właściwości sądów okręgowych: w Bydgoszczy, Elblągu, Koszalinie, Olsztynie, Słupsku, Toruniu i we Włocławku;
2. Sąd Okręgowy w Lublinie – rozpoznaje sprawy własności intelektualnej również z obszaru właściwości sądów okręgowych w: Kielcach, Krośnie, Przemyślu, Radomiu, Rzeszowie, Siedlcach, Tarnobrzegu i Zamościu;
3. Sąd Okręgowy w Warszawie – rozpoznaje sprawy własności intelektualnej również z obszaru właściwości sądów okręgowych: w Białymstoku, Łomży, Ostrołęce, Piotrkowie Trybunalskim, Płocku, Suwałkach i Warszawa-Praga w Warszawie;
Sąd Apelacyjny w Poznaniu – jest sądem drugiej instancji w sprawach własności intelektualnej dla następujących sądów okręgowych:
1. Sąd Okręgowy w Katowicach – rozpoznaje sprawy własności intelektualnej również z obszaru właściwości sądów okręgowych w: Bielsku-Białej, Częstochowie, Gliwicach, Krakowie, Nowym Sączu, Opolu, Rybniku i Tarnowie;
2. Sąd Okręgowy w Poznaniu – rozpoznaje sprawy własności intelektualnej również z obszaru właściwości sądów okręgowych w: z obszaru właściwości sądów okręgowych: w Gorzowie Wielkopolskim, Jeleniej Górze, Kaliszu, Koninie, Legnicy, Łodzi, Sieradzu, Szczecinie, Świdnicy, we Wrocławiu i w Zielonej Górze.

Odrębności względem postępowania zwykłego

W postępowaniu w sprawach własności intelektualnej oprócz standardowych pełnomocników procesowych stronę może reprezentować również rzecznik patentowy^[5], w tym w postępowaniu przed Sądem Najwyższym^[6]. W postępowaniu o wartości przedmiotu sporu powyżej dwudziestu tysięcy obowiązuje przy tym obowiązkowe zastępstwo procesowe przez adwokatów, radców prawnych lub rzeczników patentowych, aczkolwiek sąd może zwolnić stronę z tego obowiązku, jeżeli okoliczności sprawy nie uzasadniają obowiązkowego zastępstwa^[7].

Sąd właściwy w sprawach własności intelektualnej nie jest związany postanowieniem o przekazaniu sprawy, nawet jeżełi sądem przekazującym jest sąd równorzędny lub niższego rzędu (sąd wyższego rzędu w żadnym przypadku nie jest związany postanowieniem o przekazaniu sprawy^[8]). W ciągu dwóch tygodni od wpływu przekazanej sprawy może zostać ona przekazana do innego sądu, nie wyłączając sądu przekazującego, który jest już związany postanowieniem o przekazaniu sprawy^[9].

Jeżeli w sprawie o naruszenie sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe, nader utrudnione lub oczywiście niecelowe, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swojej oceny opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy^[10].

Powództwo wzajemne

W sprawach o naruszenie prawa do znaku towarowego lub wzoru przemysłowego dopuszczalne jest powództwo wzajemne obejmujące żądanie^[11]:

unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na:
- znak towarowy
- wspólny znak towarowy
- wspólnego prawa ochronnego na znak towarowy
- prawa ochronnego na znak towarowy gwarancyjny
- uznania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ochrony międzynarodowego znaku towarowego
unieważnienia prawa z rejestracji wzoru przemysłowego
unieważnienia uznania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ochrony międzynarodowego znaku towarowego.

W pozwie wzajemnym należy także wskazać numer wpisu we właściwym rejestrze związany z danym prawem ochronnym lub prawem z rejestracji oraz załączyć do niego wyciąg z tegoż rejestru, chyna że został już załączony do pozwu głównego^[12]. Sąd jest związany podstawą prawną unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa wskazaną przez powoda wzajemnego^[13].

Odpis prawomocnego wyroku unieważniającego prawo lub stwierdzającego wygaśnięcie prawa, od którego nie przysługuje skarga kasacyjna, sąd niezwłocznie przesyła Urzędowi Patentowemu Rzeczypospolitej Polskiej^[14].

Powództwo o ustalenie, że podjęte lub zamierzone czynności nie stanowią naruszenia patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji

W postępowaniu w sprawach własności intelektualnej powód może wystąpić z powództwem o ustalenie, że podjęte lub zamierzone przez niego czynności nie stanowią naruszenia patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji. Tego rodzaju powództwo jest zasadniczo nieco zmodyfikowanym powództwem o ustalenie stosunku prawnego lub prawa i stosuje się do niego odpowiednio przepis art. 189 kpc^[15]. W postępowaniach z powództw wytaczanych na podstawie tego artykułu przed wprowadzeniem postępowania w sprawach własności intelektualnej pojawiały się argumenty, iż powództwa o ustalenie w przedmiotowym zakresie dotyczyły sfery faktów i przez to nie znajdował zastosowania art. 189 kpc, przez co ustawodawca zdecydował się na doprecyzowanie prawa w tym zakresie^[16]. Dodatkowo sprecyzowano, iż interes prawny istnieje, gdy pozwany czynności, których dotyczy powództwo uznał za naruszenie patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji albo nie potwierdził w należycie wyznaczonym przez powoda terminie, że czynności, których dotyczy powództwo, nie stanowią naruszenia patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji^[17].

Przypisy

↑ Dz.U. z 2020 r. poz. 288 ze zm.
↑ Art. 479⁸⁹ kpc.
↑ Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 czerwca 2020 r. w sprawie przekazania niektórym sądom apelacyjnym rozpoznawania spraw własności intelektualnej z właściwości lub części obszarów właściwości innych sądów apelacyjnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1151).
↑ Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 czerwca 2020 r. w sprawie przekazania niektórym sądom okręgowym rozpoznawania spraw własności intelektualnej z właściwości innych sądów okręgowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1398).
↑ Art. 87 § 1 kpc.
↑ Art. 87¹ § 1 kpc.
↑ Art. 87² kpc.
↑ Art. 200 § 3 kpc.
↑ Art. 479⁹² kpc.
↑ Art. 479⁹³ kpc.
↑ Art. 479¹²² kpc.
↑ Art. 479¹²³ kpc.
↑ Art. 479¹²⁴ kpc.
↑ Art. 479¹²⁸ kpc.
↑ Art. 479¹²⁹ § 1 kpc.
↑ Karolczyk i inni, Postępowanie cywilne w sprawach własności intelektualnej. Komentarz dla pełnomocników procesowych i sędziów, Wolters Kluwer, 2021, s. 343–344, ISBN 978-83-8246-149-7, OCLC 1268359741 [dostęp 2021-12-15] .
↑ Art. 479¹²⁹ § 2 kpc.