Plac Artura Zawiszy w Warszawie

Plac Artura Zawiszy w Warszawie
Filtry, Stara Ochota
Ilustracja
Widok na plac z powietrza, od zachodu.
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Plac Artura Zawiszy w Warszawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Plac Artura Zawiszy w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Plac Artura Zawiszy w Warszawie”
Ziemia52°13′28,0″N 20°59′20,0″E/52,224444 20,988889
Multimedia w Wikimedia Commons
Plac w latach 60. XX wieku

Plac Artura Zawiszy – plac w Warszawie w dzielnicy Ochota, u zbiegu ulic: Alej Jerozolimskich, ul. Raszyńskiej, ul. Grójeckiej i ul. Towarowej.

Pochodzenie nazwy

W 1833 w miejscu obecnego placu odbyła się egzekucja Artura Zawiszy[1]. Nazwę nadano w czerwcu 1929[2].

Historia

W 1770 w biegnących tędy Okopach Lubomirskiego utworzono rogatki i plac postojowy na trasie prowadzącej do osiedla Nowa Jerozolima.

W 1818 na placu wzniesiono dwa klasycystyczne pawilony rogatkowe (rogatki Jerozolimskie) według projektu Jakuba Kubickiego[3][4]. Sam plac został wytyczony po roku 1823 u zbiegu Alej Jerozolimskich, ul. Grójeckiej (wtedy zwanej Szosą Krakowską) i dróg biegnących wzdłuż Okopów Lubomirskiego (dziś ulice Raszyńska i Towarowa). W latach 1823–1824 nadano mu owalny kształt i połączono z Nową Drogą Jerozolimską, czyli obecnymi Alejami Jerozolimskimi[5].

7 września 1831, w czasie powstania listopadowego, stoczono tutaj walkę z wojskami Imperium Rosyjskiego pod dowództwem Iwana Paskiewicza. Po powstaniu położony na peryferiach miasta plac stał się miejscem egzekucji skazańców politycznych[6].

Po wybudowaniu w roku 1844 torów Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej plac stracił połączenie z ul. Towarową, przywrócone dopiero w roku 1930. Po zniwelowaniu otaczających Warszawę Okopów Lubomirskiego około 1875 możliwa stała się zabudowa okolic. Pierwszą mieszkalną zabudowę placu stanowił wybudowany przed rokiem 1914 murowany dom u zbiegu ulic Raszyńskiej i Grójeckiej, będący obok rogatek jedynym budynkiem przy placu aż do lat 20., kiedy to powstała kamienica Lewandowskich u zbiegu Alej Jerozolimskich i ul. Raszyńskiej.

Około roku 1909 przez plac przeprowadzono linię tramwaju elektrycznego, która tutaj kończyła się pętlą. W 1930 przerzucono nad torami dawnej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej wiadukt, przywracając połączenie placu z ul. Towarową.

W 1942 rogatki Jerozolimskie zostały rozebrane przez Niemców[7]. Otaczające plac kamienice zostały zniszczone w 1944 i nie zostały po wojnie odbudowane.

W latach 1962–1963 przebudowano całkowicie układ komunikacyjny placu, tworząc rondo.

W latach 60. i latach 70. przez plac przebiegały drogi międzynarodowe E7 i E82[8][9][10].

W latach 90. znajdował się w ciągu dróg krajowych nr 2 i 7[11] oraz stanowił punkt początkowy ówczesnej drogi krajowej nr 719[11]. Był także fragmentem przebiegu tras europejskich E30 i E77.

Ważniejsze obiekty

Obiekty nieistniejące

Przypisy

  1. ↑ Aleksander Gieysztor, Janusz Durko: Warszawa. Jej dzieje i kultura. Warszawa: Arkady, 1980, s. 350. ISBN 83-213-2958-6.
  2. ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 376. ISBN 83-86619-97X.
  3. ↑ Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 262.
  4. ↑ Piotr Biegański: Architektura Ochoty [w:] Dzieje Ochoty. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 105.
  5. ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 1010. ISBN 83-01-08836-2.
  6. ↑ Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 263.
  7. ↑ Dariusz Walczak i in.: Tramwajem przez Stadt Warschau, czyli okupacyjne dzieje warszawskiej komunikacji miejskiej w latach 1939–1945. Rybnik: Wydawnictwo Eurosprinter, 2016, s. 74. ISBN 978-83-63652-19-7.
  8. ↑ Plan Warszawy, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1963.
  9. ↑ Plan Warszawy, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1970.
  10. ↑ Plan Warszawy, wyd. 5, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1973.
  11. ↑ a b Warszawa: atlas aglomeracji 1:20 000. Wyd. pierwsze. Warszawa: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1996. ISBN 83-7000-086-X.

Bibliografia