Stacja Muzeum – samorządowa instytucja kultury z siedzibą w Warszawie powołana w 2015 przez Samorząd Województwa Mazowieckiego i Polskie Koleje Państwowe[1].
Według pierwotnych zamierzeń, zawartych w liście intencyjnym z 15 lipca 2014, miało powstać Centrum Komunikacji i Techniki, współprowadzone przez województwo mazowieckie, Miasto Stołeczne Warszawę, PKP S.A. oraz Naczelną Organizację Techniczną. Ostatecznie 15 czerwca 2015 uchwałą Sejmiku Województwa Mazowieckiego powołano placówkę pod nazwą Stacja Muzeum, a także nadania jej statutu. Oficjalne otwarcie nastąpiło w Noc Muzeów 14 maja 2016 roku[2].
Polskie Koleje Państwowe nie wywiązały się z umowy[3]. W 2018 spółka poinformowała, że przygotowania do inwestycji na Odolanach zostały zamknięte i wystąpiły do Zarządu Województwa Mazowieckiego o usunięcie eksponatów z terenu dworca Warszawa Główna Osobowa[3].
W związku z odbudową stacji Warszawa Główna Osobowa, w celu zwolnienia dwóch torów w czerwcu 2019 zakończono przetaczanie 40 zabytkowych pojazdów szynowych na równoległe tory znajdujące się bliżej budynku muzeum[4].
Oddział w Sochaczewie
Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie, filia Stacji Muzeum w Warszawie, zlokalizowane jest na terenie dawnej stacji Sochaczewskiej Kolei Dojazdowej[5]. Jego zbiory to 170 jednostek taboru wąskotorowego, a także kolekcje historycznych fotografii, mundurów kolejowych, latarek, modeli, dokumentów, biletów, pieczątek, przedmiotów dokumentujących codzienne życie kolei wąskotorowych w Polsce. Unikat wśród jednostek taborowych stanowi najstarszy zachowany parowóz w Polsce (1882), zabytkowy parowóz z 1929 – Px29-1704 Parowóz wraz z wagonami jeździ w letnie weekendy 18-kilometrową trasą z Sochaczewa, przez Brochów, aż do Puszczy Kampinoskiej.
Dyrektorzy
2016 (IV-VII) – Paweł Szczerbakow
X 2016 − X 2023 – Joanna Kazimierska
od XI 2023 − Emilia Oleksiak
Zbiory
Lokomotywa parowa Ty42-120
Stacja Muzeum przejęła zbiory po zlikwidowanym Muzeum Kolejnictwa w Warszawie. Gromadzi zabytki techniki kolejowej, takie jak tabor kolejowy, elementy infrastruktury kolejowej, a także pamiątki związane z historią kolejnictwa w Polsce m.in.: mapy kolejowe, modele i makiety kolejowe, sztandary stowarzyszeń pracowników kolejowych z okresu międzywojennego, zegary i zegarki, lampy, telefony i mundury kolejowe, dokumenty, fotografie itp.
Do najcenniejszych zbiorów zalicza się wagon salonowy Ashx 01 (w latach 1947–1952 wykorzystywany przez prezydenta Bolesława Bieruta)[6], pociąg pancerny składający się z lokomotywy pancernej PzTrWg16 i wagonu artyleryjskiego oraz jedyny zachowany na świecie parowóz serii Pm3 w otulinie aerodynamicznej[7].
