PROFILPELAJAR.COM

Pavel Křížkovský
Imię i nazwisko	Karel Křížkovský
Data i miejsce urodzenia	9 stycznia 1820 ; Holasovice
Pochodzenie	czeskie
Data i miejsce śmierci	8 maja 1885 ; Brno
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor, dyrygent
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pavel Křížkovský, właśc. Karel Křížkovský^[1]^[2] (ur. 9 stycznia 1820 w Holasovicach, zm. 8 maja 1885 w Brnie^[1]^[2]^[3]) – czeski kompozytor i dyrygent.

Życiorys

W latach 1826–1832 był uczniem szkoły w Neplachovicach, gdzie początkowo przyuczał się do rzemiosła, jednak za namową miejscowego chórmistrza zaczął uczyć się śpiewu^[1]. Uczęszczał do gimnazjum niemieckiego w Opawie^[1]^[2], gdzie był też chórzystą w kościele św. Trójcy^[2]. W 1839 roku podjął studia filozoficzne na uniwersytecie w Ołomuńcu, które jednak musiał przerwać z powodu braku środków finansowych^[1]. Uzyskawszy kwalifikację nauczycielską, w latach 1841–1843 uczył języka czeskiego w Jamnicy^[1]. W 1845 roku wstąpił do zakonu augustianów w Brnie i przybrał imię Pavel^[1]^[2]^[3]. W latach 1846–1850 odbył studia teologiczne, w 1848 roku przyjął święcenia kapłańskie^[1]^[2]^[3]. Został kierownikiem kościelnego chóru i przyklasztornej fundacji, założył też męskie towarzystwo śpiewacze^[1]. Wprowadzał do programów koncertowych dzieła kompozytorów czeskich i utwory w języku czeskim, popierał wystąpienia narodowe podczas Wiosny Ludów^[1]. Był współzałożycielem towarzystwa muzycznego Beseda Brněnská i w latach 1861–1863 pełnił funkcję jego chórmistrza^[1]. Uczestniczył w organizacji obchodów 1000-lecia przybycia Cyryla i Metodego na Morawy w 1863 roku^[1]. Jego działalność narodowa i panslawistyczna spotkała się ze sprzeciwem niemieckiego duchowieństwa i poskutkowała nałożeniem przez biskupa zakazu tworzenia kompozycji o charakterze świeckim^[1]. Po nałożeniu zakazu zaangażował się w ruch reformy muzyki kościelnej w duchu cecylianizmu^[1]^[3]. W 1872 roku osiadł w Ołomuńcu, gdzie pełnił funkcję dyrektora muzycznego przy katedrze św. Wacława^[1]^[2]. W 1877 roku ze względu na pogarszający się stan zdrowia wycofał się z działalności publicznej i wrócił do klasztoru w Brnie^[3].

Jego uczniem był Leoš Janáček^[2]^[3].

Twórczość

Křížkovský był prekursorem szkoły narodowej w muzyce czeskiej, jego utwory noszą patriotyczno-rewolucyjny charakter w duchu romantyzmu^[1]. W swojej twórczości wykorzystywał elementy ludowej muzyki w regionu Moraw^[1]^[2]. Skomponował m.in. wielką kantatę Svatý Cyril a Metoděj, liczne utwory chóralne (m.in. Utonulá, Žaloba, Odvedeného prosba), a także szereg utworów o charakterze liturgicznym^[1]^[2]. Jego kompozycje mają przeważnie charakter homofoniczny^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 5. Część biograficzna klł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 210–211. ISBN 978-83-224-3303-4.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1970–1971. ISBN 978-0-02-865528-4.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 470. ISBN 0-674-37299-9.