Opinogóra Górna

Ten artykuł dotyczy wsi. Zobacz też: inne znaczenia.
Opinogóra Górna
wieś
Ilustracja
Pałac Krasińskich w Opinogórze
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

ciechanowski

Gmina

Opinogóra Górna

Liczba ludności (2023)

490[2]

Strefa numeracyjna

23

Kod pocztowy

06-406[3]

Tablice rejestracyjne

WCI

SIMC

0121643[4]

Położenie na mapie gminy Opinogóra Górna
Mapa konturowa gminy Opinogóra Górna, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Opinogóra Górna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Opinogóra Górna”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Opinogóra Górna”
Położenie na mapie powiatu ciechanowskiego
Mapa konturowa powiatu ciechanowskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Opinogóra Górna”
Ziemia52°54′22″N 20°43′04″E/52,906111 20,717778[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Opinogóra Górna – wieś sołecka[5] w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ciechanowskim, w gminie Opinogóra Górna[4][6].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Opinogóra Górna.

We wsi znajduje się:

Historia

Najstarsza, odnotowana pisemna wzmianka o Opinogórze pochodzi z 1185 r. Wówczas to wojewoda mazowiecki komes Żyro zwrócił Opinogórę klasztorowi Panien Norbertanek z Płocka. W zapisie występuje ona pod nazwą Opinogote. Natomiast w dokumentach z XV w. nazywana jest już Opinogórą i dzieli się na Opinogórę Górną i Dolną. Górna należała do szlachcica Borzyma, a Dolna, najpierw do Boleściców z Chamska, następnie do Prawdziców z Gołymina. W 1421r. książę mazowiecki Janusz I Starszy pozyskał Opinogórę od Borzyma, zamieniając na wsie Szymaki, Sarbiewo i Dziegietnię (wioski w pow. sochocińskim, stracone przez Borzyma na rzecz dziedziców z Trąbek), które książę Janusz w 1421 r. wykupił od tychże dziedziców i następnie „darował" Borzymowi w zamian za Opinogórę i Kąty[7]. Wtedy to, stała się ona częścią domeny książęcej. Książę mazowiecki Bolesław IV zbudował tutaj zameczek myśliwski i w tym zamku zmarł 10 września 1454 r. Dobra opinogórskie zostały nadane przez króla Jana Kazimierza podskarbiemu wielkiemu koronnemu Janowi Kazimierzowi Krasińskiemu w 1659 jako starostwo niegrodowe. W grudniu 1806 r. na tereny Mazowsza wkroczyły wojska napoleońskie i po udanej kampanii cesarz Napoleon I obdarował Opinogórą swojego marszałka księcia Ponte-Corvo Jana Bernadotte (1763-1844). Wówczas nazwę miejscowości zmieniono na Opinogórę Francuską. W 1810 r. marszałek Bernadotte zrezygnował z Opinogóry, gdyż został desygnowany do objęcia tronu szwedzkiego, a następnie koronowano go jako Karola XIV Jana. Po koronacji ponownie wróciła do Krasińskich i w ich rękach pozostała do 1945. W pierwszej połowie XIX wieku gen. Wincenty Krasiński utworzył w Opinogórze ordynację, która przetrwała do 1945 r.[8]. Ostatnim ordynatem był Edward Krasiński. W czasie I wojny światowej przez Opinogórę przebiegała linia frontu podczas bitwy przasnyskiej, tutaj został rozbity niemiecki Korpus Zastrowa[9]. Zniszczeniu wówczas uległo 50% zabudowań w Opinogórze.

Zabytki

W miejscowości znajduje się niewielki neogotycki pałac Krasińskich, wybudowany w 1844 przez gen. Wincentego Krasińskiego, ojca poety Zygmunta, który był siedzibą ordynacji opinogórskiej. Kolejnym zabytkiem jest neogotycka oficyna dworska wzniesiona w tym samym czasie co pałac. Zabytkowy neoklasycystyczny kościół z drugiej połowy XIX w. fundacji Róży Krasińskiej, który projektował Wincenty Rakiewicz[10]. W podziemiach tego kościoła znajdują się groby członków rodziny Krasińskich, w tym również poety. Jest także cmentarz założony w 1824 r., powiększony w 1859 r. z zabytkowymi grobami[11].

Architektura Opinogóry Górnej
Kościół neoklasycystyczny
Muzeum Romantyzmu
Pomnik Zygmunta Krasińskiego
Oficyna dworska w Opinogórze. Muzeum Romantyzmu


Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 93316
  2. ↑ Raport o stanie gminy w 2023. Liczba mieszkańców w dn. 31.12.2023 s. 16
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 861 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. ↑ BIP gminy. Sołectwa
  6. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ ANNA BORKIEWICZ-CELIŃSKA, OSADNICTWO ZIEMI CIECHANOWSKIEJ W XV WIEKU (1370—1526).
  8. ↑ Wojciech Górczyk, Kościół i kaplica grobowa Krasińskich w Opinogórze, " Studia Mazowieckie", nr 1 (2014), s. 103-104.
  9. ↑ Wojciech Górczyk, Rocznica Wielkiej Wojny. Opinogóra rok 1915, Gazeta Opinogórska nr 2/2015, s. 10-11.
  10. ↑ Wojciech Jerzy Górczyk, KOŚCIÓŁ W OPINOGÓRZE UFUNDOWANY PRZEZ GENERAŁA WINCENTEGO KRASIŃSKIEGO/The church in Opiniogóra funded by general Wincenty Krasiński, „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego” [dostęp 2021-09-22].
  11. ↑ Wojciech Jerzy Górczyk, Cmentarz parafialny w Opinogórze i kaplica grobowa hrabiów Krasińskich, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” [dostęp 2021-09-22] (ang.).

Linki zewnętrzne

Gmina Opinogóra Górna
Wsie
Kolonia
Osady
Osady leśne
Części wsi
  • Chmielewo
  • Długołęka Wielka
  • Długołęka-Mirosy
  • Gębale
  • Jałowa Wieś
  • Kołaki-Morgi
  • Ksawerów
  • Osyski
  • Paulinów
  • Radzieje-Bedy
  • Radzieje-Wity
  • Zabrzezie