PROFILPELAJAR.COM

Olszyny
	wieś
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kamiennogórski
Gmina	Kamienna Góra
Liczba ludności (III 2011)	332
Strefa numeracyjna	75
Kod pocztowy	58-400
Tablice rejestracyjne	DKA
SIMC	0189960
	Położenie na mapie gminy wiejskiej Kamienna Góra Olszyny
	Położenie na mapie Polski Olszyny
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Olszyny
	Położenie na mapie powiatu kamiennogórskiego Olszyny
	50°40′56″N 16°04′08″E/50,682222 16,068889
	Multimedia w Wikimedia Commons

Olszyny (przed 1945 niem. Erlendorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kamiennogórskim, w gminie Kamienna Góra.

Położenie

Leży w Kotlinie Kamiennogórskiej (Kotlinie Krzeszowskiej) w dolinie Zadrny i Olszanicy, pomiędzy Górami Kruczymi a Zaworami^[4]^[5].

Historia

Okres przed przynależnością wsi do cystersów

Pierwsza wzmianka o osadnictwie na ziemi kamiennogórskiej – Dokument praski pochodzi z 1086 roku i wymienia po łacinie plemię Pobarane (Bobrzanie)^[6]. Z tego okresu zachowało się 10 grodzisk, m.in. w pobliskiej Lubawce^[7]. W 1242 roku księżna Anna Przemyślidka nadaje las Grissobor benedyktynom, przybyłym z Opatowic^[8]. Wsie, które teraz tworzą Olszyny, powstały najprawdopodobniej w okresie przynależności ziemi kamiennogórskiej do benedyktynów^[9]. Benedyktyni w 1289 roku sprzedali swoje włości księciu Bolkowi I Surowemu, wtedy po raz pierwszy została wzmiankowana miejscowość Caczbach (północna wieś^[10])^[11].

Okres przynależności wsi do cystersów

3 lata później, w 1292 roku książę Bolko I Surowy sprzedaje ziemie odkupione od benedyktynów cystersom, przybyłym z Henrykowa^[12]. W 1343 roku wieś obiął nadany klasztorowi krzeszowskiemu przez księcia Bolka I Surowego przywilej górniczy, jednak nie ma żadnych wzmianek o prowadzeniu tu jakichkolwiek prac górniczych^[9]. Przed 1400 rokiem w Kratzbach istniało wolne sołectwo należące do klasztoru, z którego było 16 srebrnych groszy czynszu, a w Leutmannsdorf drugie, z którego pobierano 10 groszy i 4 denary^[9]. Prawdopodobnie w 1427 roku wsie zostały doszczętnie zniszczone przez husytów, którzy pustoszyli dobra klasztorne^[9]. Ucierpiały również w 1268 roku, podczas walk pomiędzy wojskami króla Czech Jerzego z Podiebradów, a króla Węgier Macieja Korwina o tron czeski. Podobnie było podczas wojny trzydziestoletniej, gdy wojska protestanckie pustoszyły dobra klasztorne^[9]. Do historii wtedy niechlubnie przeszedł Kratzbach, ponieważ na jego granicy z Chełmskiem Śląskim 29 grudnia 1620 roku okoliczni chłopi z powodów religijnych zastrzelili opata krzeszowskiego Marcina Clavaei^[13]^[9]. Obie wsie zaczęły się lepiej rozwijać dopiero w II połowie XVII wieku. W I połowie XVIII wieku były one już sporymi osadami^[9]. W Leutmannsdorf od dawna istniał folwark należący do krzeszowskich cystersów, mieli oni również w okolicy aż 10 stawów rybnych. Wsie jednak rozwijały się głównie dzięki tkactwu chałupniczemu, którym zajmowała się większość mieszkańców^[9]. W 1765 roku wartość Kratzbach wynosiła 1394 talary, zaś mieszkało w nim 26 kmieci oraz 33 chałupników, a wartość Leutmannsdorf wynosiła 2777 talarów i mieszkało w nim 21 kmieci oraz 41 chałupników. W obydwu wsiach mieszkało po 7 rzemieślników^[9]. Wsie rozwijały się jednak odmiennymi drogami. Kratzbach przekształcił się z czasem w rodzaj przedmieścia Chełmska Śląskiego, zaś Leutmannsdorf pozostawał wsią rolniczą, bardziej związaną z Jawiszowem^[9].

Lata międzywojenne

Olszyny powstały z połączenia dwóch gmin Kratzbach i Leuthmannsdorf w 1929 r. Nową gminę nazwano Erlendorf^[14] a po 1945 r. administracja polska wprowadziła nazwę Olszyny (niem. Erle = Olsza).

Położenie

Leży w Kotlinie Kamiennogórskiej (Kotlinie Krzeszowskiej). Przez miejscowość przepływa rzeka Zadrna, dopływ Bobru.

Podział administracyjny

W latach 1957–1961 w granicach osiedla Chełmsko Śląskie^[15]^[16].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.

Zobacz też

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 92963
↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 871 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Zygmunt Sarnecki, Bohdan Szarek, Kotlina Kamiennogórska. Przewodnik turystyczny, Wydawnictwo PTTK KRAJ, Warszawa 1994, str.146 ISBN 83-7005-362-9
↑ Marcin Papaj, Piotr Pietrzak, Kamienna Góra i okolice. Miasto oraz Gmina Kamienna Góra. Przewodnik turystyczny, Wydawca: Wydawnictwo Turystyczne PLAN we współpracy z Urzędem Miasta oraz Urzędem Gminy Kamienna Góra, wydanie I 2007 r., str. 54 ISBN 978-83-60975-25-1
↑ Dokument praski, 1086 .
↑ Lubawka monografia historyczna miasta, ElżbietaE. Deptuła i inni, Urząd Miasta i Gminy w Lubawce, 1991 .
↑ Dokument fundacyjny lasu Grissobor dla benedyktynów, Wrocław, 8 maja 1242 (łac.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Staffa Marek, Mazurski Krzysztof Radosław, Czerwiński Janusz, Pisarski Grzegorz, Potocki Jacek: Słownik geografii turystycznej Sudetów. T. 8: Kotlina Kamiennogórska, Wzgórza Bramy Lubawskiej, Zawory. Wrocław: Wydawnictwo I-Bis, 1997, s. 264-267. ISBN 83-85773-23-1. (pol.).
↑ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) Schömberg 5362 (3131), Reichsamt für Landesaufnahme, 1886 .
↑ Dokument zakupu włości benedyktynów z Grizow, Jelenia Góra 1289 (łac.).
↑ Dokument fundacyjny Krzeszowa dla cystersów, Krzeszów 1292 (łac.).
↑ DorotaD. Kudera DorotaD., Krzeszów, Piechowice: Wydawnictwo Leumann-Polska, 1997, ISBN 83-85716-07-06 (pol.).
↑ Zob. territorial.de
↑ Dz.U. z 1957 r. nr 8, poz. 31
↑ Dz.U. z 1961 r. nr 54, poz. 306