Oj, maluśki, maluśki – polska pastorałka anonimowego autorstwa, odnotowana w rękopisach franciszkańskich z Krakowa już w XVIII wieku. Pastorałka zbudowana jest w znacznej mierze na poetyce paradoksu, wyrażającego swego rodzaju zadziwienie nad losem małego Jezusa. Tekst zawiera elementy typowe dla dialektu małopolskiego – w szczególności dla gwary podhalańskiej, a także elementy dialektalnych form mazurzących oraz archaicznej leksyki[1].
Historia
Pochodzenie utworu jest trudne do ustalenia ze względu na dużą liczbę wariantów tekstu. Tekst pojawił się w XVIII-wiecznych rękopisach z klasztorów franciszkanek z Krakowa. Początkowy tekst niedrukowany liczy 6 strof[2]. Tekst pastorałki znajduje się w rękopisie franciszkańskimKolęda, czyli zbiór pieśni na Boże Narodzenie dla wygody i nabożeństwa Ich Mość P. P. Franciszkanek klasztoru św. Jędrzeja[3]. Rękopis ten pochodzi z 1808 roku i został spisany w Krakowie[4].
Tekst drukowany w śpiewnikuPastorałki i kolędy, czyli, Piosenki wesołe ludu: Piosenki do Kościelnego użytkuMichała Mioduszewskiego z 1843 prawie nie różni się od współcześnie wykonywanej kolędy[5].
Refren jest późniejszym dodatkiem[6]. Tekst ma różne warianty realizacyjne[1]. Wyróżniane są dwie wersje: onomatopeiczna (Lili Lili Lili La) – typowa dla kołysanki – i słowna (Śpiewajmy i grajmy Mu, małemu, małemu) – typowa dla pastorałki[7].
↑Błażej Chmielewski: Kolęda, czyli zbiór pieśni na Boże Narodzenie dla wygody i nabożeństwa Ich Mość P. P. Franciszkanek klasztoru św. Jędrzeja. Franciszkanie, 1808. Brak numerów stron w książce