Ofiary represji Niemiec nazistowskich w Polsce – miliony obywateli polskich, zamordowanych w wyniku realizacji niemieckiego programu ludobójstwa w czasie
okupacji niemieckiej w Polsce w latach 1939–1945. Program mordowania określonych grup ludnościowych lub jej wybitnych przedstawicieli, określony założeniami polityki narodowego socjalizmu, był realizowany na drodze eksterminacji w obozach pracy, obozach koncentracyjnych, masowych egzekucjach, więzieniach. Obejmuje także zmarłych na skutek tortur, zmarłych z głodu w gettach i wskutek przesiedleń. Do ofiar polityki reżimu narodowosocjalistycznego należy również zaliczyć wszystkich tych, którzy zmarli w wyniku działań wojennych w okupowanej w latach 1939–1945 Polsce. Według szacunków Biura Odszkodowań Wojennych z 1946, Polska poniosła w latach 1939–1945 straty ludnościowe w wysokości 6 028 000 osób:
Przyczyna śmierci
Liczba ofiar w tysiącach
Procent ogółu ludności
Działania wojenne
644
2,4
Śmierć w obozach zagłady, w rezultacie pacyfikacji, egzekucji i likwidacji gett
3577
13,3
Śmierć w więzieniach, obozach, wskutek epidemii, wycieńczenia, złego obchodzenia się itd.
1286
4,7
Śmierć poza obozami z wycieńczenia, na skutek doznanych ran, okaleczeń, nadmiernej pracy itd
Wśród ogólnej liczby ofiar ok. 2 700 000[2] do 3 000 000[3] stanowili obywatele polscy narodowości żydowskiej, w tym około 500 000[3] zginęło w gettach i obozach pracy, 200 000 Żydów polskich zamordowały oddziały Einsatzgruppen. 1 400 000[2] do 1 800 000[3] spośród ogólnej liczby pomordowanych Żydów to ofiary obozów zagłady. Wojnę przetrwało ok. 500 000, w tym jedynie 100 000 Żydów pod okupacją niemiecką[3].
Liczba ponad 6 milionów pomordowanych obywateli polskich, podana oficjalnie przez Biuro Odszkodowań Wojennych w 1946, była kwestionowana przez różnych badaczy. W 1947 na procesie Ludwiga Fischera polski demograf H. Kopeć podał liczbę 5,8 mln[1]. W 1958 inny demograf, A. Maryański, oszacował polskie straty ludnościowe na 4–4,5 mln[1] ofiar. Precyzyjne określenie liczby ofiar jest problematyczne, z uwagi m.in. na konieczność uwzględnienia zmniejszenia przyrostu naturalnego na skutek okupacji niemieckiej w Polsce w latach 1939–1945 i inne istotne czynniki. W 2007 Instytut Pamięci Narodowej i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, rozpoczęły program badawczy „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”[4], mający precyzyjne oszacować i udokumentować rzeczywistą liczbę polskich ofiar nazizmu w latach 1939–1945.
W latach 1939–1945, na skutek działań okupanta niemieckiego, zginął co czwarty obywatel polski. Polska, w porównaniu do innych krajów okupowanych przez III Rzeszę, straciła na każdy 1 tys. obywateli – 220 osób (USA – 2,9, Belgia – 7, Wielka Brytania – 8, Francja – 15, Holandia – 22, ZSRR – 116 obywateli). Spośród warstw wykształconych społeczeństwa i inteligencji, w Polsce zginęło:
W szczególności eliminowano wybitnych przedstawicieli elit intelektualnych społeczeństwa, działaczy politycznych, społecznych i kulturalnych i osób zasłużonych dla kraju, m.in.:
W Polsce działa kilkanaście organizacji, stowarzyszeń i związków zrzeszających obywateli polskich którzy zostali poszkodowani przez reżim nazistowskiIII Rzeszy, które prowadzą działalność w zakresie pomocy materialnej i prawnej osobom poszkodowanym, a także zajmują się działalnością wydawniczą i popularyzowaniem wiedzy o zbrodniach nazistowskich (w tym również działalnością historyczno-naukową).
