PROFILPELAJAR.COM

Odznaka honorowa „Zasłużony dla Energetyki”
	; Awers wzoru odznaki jednostopniowej z 1998
	; Awers wzoru odznaki trzystopniowej z 1976
	; Awers trzech stopni odznaki; (sprzed 1996, na wstążce)
	; Baretka odznaki złotej (sprzed 1996)
	; Baretka odznaki srebrnej (sprzed 1996)
	; Baretka odznaki brązowej (sprzed 1996)
Ustanowiono	18 sierpnia 1976 (trzystopniowa); 10 lutego 1998 (jednostopniowa)
Święto	Dzień Energetyka
Dewiza	ZASŁUŻONY DLA ENERGETYKI
Wielkość	∅ 30 mm
Kruszec	tombak
Powiązane	Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Energetyk PRL”, Odznaka honorowa; „Za zasługi dla Energetyki”
	Multimedia w Wikimedia Commons

Odznaka honorowa „Zasłużony dla Energetyki”, do 1998 Odznaka „Zasłużony dla Energetyki” – polskie odznaczenie resortowe, nadawane jako zaszczytne wyróżnienie zawodowe w uznaniu zasług za wieloletnią i ofiarną pracę w energetyce oraz szczególnych osiągnięć w rozwoju energetyki.

Historia

Odznaka „Zasłużony dla Energetyki” została ustanowiona uchwałą Rady Ministrów z dnia 18 sierpnia 1976.

Nadawana była przez Ministra Energetyki i Energii Atomowej, później Ministra Gospodarki, w okresie 1976-1996 i 1998-2001.

Odznaka posiadała trzy stopnie: złota, srebrna i brązowa^[1]. Wzór odznaki ustalono zarządzeniem Ministra Energetyki i Energii Atomowej z 19 sierpnia 1976^[2].

Uchwała o ustanowieniu odznaki została uchylona 11 maja 1996 uchwałą Rady Ministrów nr 48 z 10 kwietnia 1996 i tym samym nadawanie jej zakończono^[3].

Rozporządzeniem z dnia 10 lutego 1998 ustanowiono kolejną, tym razem jednostopniową odznakę honorową „Zasłużony dla Energetyki”, nadawaną przez Ministra Gospodarki^[4]. Bez formalnego uchylenia przepisów, odznaka ta została zastąpiona w 2001 przez nową odznakę honorową „Za zasługi dla Energetyki”, a osoby odznaczone poprzednim odznaczeniem utrzymały prawo do jego noszenia^[5].

Zasady nadawania

Według pierwotnych unormowań, odznakę „Zasłużony dla Energetyki” nadawano:

pracownikom energetyki zawodowej, przemysłowej i komunalnej zatrudnionym w elektrowniach, elektrociepłowniach i ciepłowniach, zakładach przesyłających i rozdzielających energię elektryczną i cieplną, zakładach zaplecza produkcyjno-remontowego i usługowego energetyki, pracownikom kierownictwa i dozoru technicznego energetyki za osiągnięcia w pracy zawodowej i szczególny wkład w rozwój energetyki,
pracownikom instytutów naukowo-badawczych, ośrodków badawczo-rozwojowych i innych jednostek naukowo-badawczych za szczególne osiągnięcia w zakresie nowych rozwiązań technicznych w energetyce oraz prac badawczych i wdrożeniowych w zakresie zastosowań energii jądrowej,
pracownikom zatrudnionym w zakładach, których działalność stanowi bazę paliwową dla energetyki, za szczególny wkład w opracowywanie i wdrażanie nowych technologii przygotowywania paliw dla energetyki, rozszerzanie bazy surowcowej paliw przez stosowanie nowych paliw w procesie produkcji energii elektrycznej i cieplnej,
pracownikom biur projektowych oraz przedsiębiorstw budowlanych i budowlano-montażowych realizujących inwestycje energetyczne, pracownikom zakładów wytwórczych urządzeń dla energetyki za szczególne osiągnięcia we wdrażaniu najnowszych osiągnięć techniki światowej w zakresie realizacji budów energetycznych i produkcji urządzeń oraz unowocześniania i rozwoju energetyki,
pozostałym pracownikom resortu energetyki i energii atomowej za osiągnięcia w długotrwałej pracy zawodowej i społecznej w dziedzinie energetyki,
innym osobom szczególnie zasłużonym dla rozwoju energetyki,
obywatelom państw obcych za zasługi położone w rozwoju i umacnianiu współpracy międzynarodowej w dziedzinie energetyki i energii atomowej.

Odznaka brązowa mogła być nadana pracownikowi po 5 latach, a odznaka srebrna po 10 latach nieprzerwanej i nienagannej pracy w resorcie energetyki i energii atomowej. Odznaka złota mogła być nadana nie wcześniej niż po upływie 2 lat od otrzymania odznaki srebrnej. W uzasadnionych wypadkach oraz za szczególne osiągnięcia w dziedzinie energetyki i energii atomowej odznaka mogła być nadana mimo niespełnienia tych warunków.

Pracownicy wyróżnieni odznaką mieli pierwszeństwo przy przedstawianiu do orderów i odznaczeń, w awansowaniu, w kierowaniu na szkolenie i doskonalenie zawodowe oraz w korzystaniu z wszelkiego rodzaju świadczeń socjalnych.

Odznakę nadawał Minister Energetyki i Energii Atomowej. Mógł on także pozbawić odznaki w razie stwierdzenia, że jej nadanie nastąpiło wskutek wprowadzenia w błąd, lub że osoba wyróżniona stała się niegodna posiadania odznaki. Koszty odznaki oraz wydatki związane z jej nadawaniem były pokrywane z budżetu Ministerstwa Energetyki i Energii Atomowej.

W 1984 decyzja Ministra Górnictwa i Energetyki zezwoliła na nadawanie odznaki (wyłącznie złotej) zespołom pracowniczym, zakładom pracy, organizacjom społecznym itp. za szczególne osiągnięcia w energetyce^[6].

Rozporządzenie z 1998 określało jedynie, że odznaka jest zaszczytnym honorowym wyróżnieniem i może być nadawana pracownikom energetyki, członkom organizacji zawodowych i społecznych, cudzoziemcom oraz innym osobom fizycznym za szczególne osiągnięcia w zakresie nowych rozwiązań technicznych, prac badawczych, we wdrażaniu najnowszych osiągnięć techniki światowej, w zakresie realizacji budów i produkcji urządzeń energetycznych. Nadawał ją jednokrotnie Minister Gospodarki; brak było już uregulowań dotyczących stażu pracy, przywilejów ani trybu odbierania^[4].

Opis odznaki

Odznaka miała kształt krążka średnicy 30 mm wykonanego z tombaku. Zewnętrzne obrzeże odznaki stanowiły stylizowane łopatki turbiny w kolorze złotym, srebrnym lub brązowym, odpowiednio do stopnia. Na pokrytym białą emalią środku odznaki była osadzona stylizowana litera "E" w kolorze niebieskim. Środkową część odznaki otaczał po całym obwodzie napis ZASŁUŻONY DLA ENERGETYKI w kolorze złotym, srebrnym lub brązowym, wtopionym w tło z białej emalii.

Odznaka początkowo była zawieszona na prostokątnej metalowej zawieszce (klamrze) z nałożoną na niej rzeźbą liści laurowych, w kolorze złotym, srebrnym lub brązowym. Szerokość klamry wynosiła 25 mm, wysokość – 8 mm. Później wprowadzono odznakę na wstążce.

Odznaka zespołowa była większa (o średnicy krążka 37 mm), zawieszona na wstążce o szerokości 29 mm, składającej się z dwóch pasków żółtych wzdłuż brzegów (po 6 mm szerokości), dwóch pasków czarnych bliżej środka (po 7 mm) i środkowego paska biało-czerwonego (szer. 3 mm). Górna klamra miała wymiary 33 × 12 mm^[6].

Rozporządzenie z 1998 określiło odznakę jako wykonaną z metalu w kolorze złotym, o kształcie okrągłego medalu o średnicy 30 mm w formie stylizowanej turbiny. W środku medalu w biało emaliowanym kole była umieszczona ciemnoniebieska, stylizowana litera "E", otoczona napisem ZASŁUŻONY DLA ENERGETYKI. Medal był przymocowany do prostokątnej klamry o długości 30 mm i szerokości 10 mm, przedstawiającej Godło Rzeczypospolitej Polskiej na biało-czerwonej wstędze^[4].

Odznakę noszono na prawej piersi.

Odznaczeni

Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni odznaką honorową „Zasłużony dla Energetyki”.

Przypisy

↑ Uchwała nr 178 Rady Ministrów z dnia 18 sierpnia 1976 r. w sprawie ustanowienia odznaki „Zasłużony dla Energetyki” (M.P. z 1976 r. nr 35, poz. 153)
↑ Zarządzenie Ministra Energetyki i Energii Atomowej z dnia 19 sierpnia 1976 r. w sprawie ustalenia wzoru odznaki „Zasłużony dla Energetyki” oraz zasad i trybu jej nadawania (M.P. z 1976 r. nr 35, poz. 158)
↑ Uchwała nr 48 Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 1996 r. w sprawie uznania niektórych uchwał Rady Ministrów i jej organów za nieobowiązujące (M.P. z 1996 r. nr 29, poz. 301)
↑ ^a ^b ^c Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 lutego 1998 r. w sprawie ustanowienia odznaki honorowej „Zasłużony dla Energetyki”, ustalenia jej wzoru oraz zasad i trybu nadawania i noszenia (Dz.U. z 1998 r. nr 29, poz. 157)
↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 listopada 2001 r. w sprawie ustanowienia odznaki honorowej "Za zasługi dla Energetyki" (Dz.U. z 2001 r. nr 141, poz. 1588, § 9)
↑ ^a ^b Stefan Oberleitner: Polskie ordery odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705-1990. T. II. Zielona Góra: Kanion, 1999, s. 188.