PROFILPELAJAR.COM

Odeska Wojskowa Szkoła Lotnicza Pilotów
	; Patronka szkoły Polina Osipienko
Państwo	ZSRR
Miejscowość	Odessa
Data założenia	10 maja 1911
Patron	Polina Osipienko
brak współrzędnych

Odeska Wojskowa Szkoła Lotnicza Pilotów im. P. Osipenko (ros. Одесская военная авиационная школа пилотов им. П.Осипенко, Одесская ВАШП) – jedna z dwóch pierwszych szkół lotniczych w Rosji (druga, Kaczyńska Wojskowa Wyższa Szkoła Lotnicza dla Pilotów, była pierwszą całkowicie wojskową).

Historia

Szkolenie pilotów w Odessie rozpoczęło się w marcu 1908, po powstaniu Odeskiego Aeroklubu (ZAK). Początkowo zajmował się on popularyzacją balonów na ogrzane powietrze, jednakże w 1910 zorganizował pierwszy w Rosji lot samolotem. Pilot Michaił Jefimow w dniu 03 sierpnia 1910 pięć razy z toru wyścigowego hipodromu wzniósł się w powietrze i kilkakrotnie latał wokół niego w kółko. Pod wrażeniem udanych lotów prezes klubu Artur Anatra, milioner, kupił jeden samolot typu Bleriot. Umożliwiło to 15 lipca 1910 otwarcie klas Lotnictwa Wojskowego. 10 maja 1911 Komitet ZAK zdecydował o otwarciu szkoły (nauka - pełny kurs - kosztowała 600 rubli, oficerowie szkolili się za darmo). Do końca roku nie było ani jednego wypadku, ani jednej poważnej awarii samolotu; szkołę ukończyło 7 osób, w tym 5 oficerów. Aeroklub rozwinął działalność, zbudowano hangary, wieżę, budynek szkolny, warsztaty, w których montowano samoloty.

Wraz z wybuchem wojny domowej szkoła przestała istnieć, a w 1918, przed zajęciem Odessy przez wojska cesarskie, miejscowi robotnicy zniszczyli również warsztaty samolotowe^[1].

Pod rządami radzieckimi na przełomie 1928/29 szkoła i warsztaty wznowiły działalność. Szkoła nosiła wówczas nazwę 8 Wojskowa Szkoła Pilotów.

W 1939, po śmierci Bohatera Związku Radzieckiego Poliny Osipienko, odeskiej szkole nadano jej imię i odtąd nosiła nazwę Odeska Wojskowa Szkoła Lotnicza Pilotów im. P. Osipienko.

W latach 1939–1941 szkoła została przeniesiona do Konotopu i od 1941 roku nosiła nazwę Konotopska Wojskowa Szkoła Lotnicza Pilotów im. P. Osipenko. 03 marca 1941 rozkazem Ludowego Komisarza Obrony ZSRR Nr 0017^[2] szkoła otrzymała zadanie wyszkolenia 1000 pilotów-dowódców lotnictwa myśliwskiego (2 kursy po 500), przy czym personel szkoły był częściowo przenoszony do innych analogicznych szkół (Armawir, Odessa i Stalingrad). We wrześniu 1941 szkoła została przeniesiona do Groznego, w 1943 do Uzbekistanu (st. Ursatiewska, obecnie Hawast), w 1944 do Nowoczerkaska. W 1945 powróciła do Konotopu, a w czerwcu 1946 została rozwiązana^[3].

W maju 1940 na miejscu dawnej szkoły w Odessie rozpoczęto formowanie nowej, utworzonej ostatecznie rozkazem Ludowego Komisariatu Obrony Nr 0065 z 06 listopada 1940 oraz dyrektywą Sztabu Generalnego Armii Czerwonej nr Org/3/106899 z 16 listopada 1940 na bazie budynków koszar urządzeń 21 połączonej dywizji lotniczej w Odessie. Szkoła liczyła 4 eskadry, które znajdowały się na 3 lotniskach i były uzbrojone w samoloty U-2, I-15 bis i I-16. Personel szkoły skompletowano 28 lutego 1941, a pierwsza rekrutacja odbyła się w okresie od 03 stycznia 1941 do 11 kwietnia 1941. Przyjęto 503 kadetów.

Rozkazem LKO nr 048 z 05 lutego 1941, 23 lutego został ogłoszony Dniem Odeskiej Lotniczej Szkoły Pilotów.

15 maja 1941 szkoła przeszła na nowy etat, zgodnie z którym przyjęto 5 eskadrylę (ze szkoły w Konotopie), przyjechało z nią kolejnych 274 kadetów.

Szkoła rozpoczęła program lotów z 500 kadetami w kwietniu 1941 roku z opóźnieniem z powodu braku samolotów.

Do 27 maja 1941 szkoła została w całości zlokalizowana na bazie dawnej Odeskiej Szkoły Lotniczej im. P. Osipenki (później przemianowanej na Konotopską Wojskową Szkołę Lotniczą). Eskadry 1 i 2 znajdowały się na lotnisku Wygoda, 3 - na lotnisku Razdielnaja, 4 i 5 - na lotnisku w Odessie.

22 czerwca 1941 kadeci rozpoczęli samodzielne loty na samolocie I-15; następnego dnia szkoła zaprzestała szkoleń i rozpoczęła loty bojowe. 24 czerwca 1941 o godzinie 4:00 trzy niemieckie bombowce dokonały nalotu na lotnisko Wygoda, powodując pierwsze straty personelu. Podczas wielokrotnego nalotu 25 czerwca 1941 szkolni piloci zestrzelili He-111, który wykonał awaryjne lądowanie (schwytano 5-osobową załogę) - to były pierwsze straty i zwycięstwo. Piloci szkolni wykonywali misje bojowe w rejonie Odessy do 05 lipca 1941, w tym okresie wykonali 859 lotów bojowych o łącznym czasie nalotu 819 godzin^[4].

Na podstawie rozkazu Sztabu Generalnego od 1 do 15 lipca 1941 szkoła została przeniesiona do Stalingradu. Pierwsze promocja 63 kadetów, którzy ukończyli program lotów na I-15, miała miejsce 03 lutego 1942 (we Frunze).

Z personelu szkoły 10 września sformowano eskadrylę lotniczą na samolotach U-2, a w listopadzie 1941 na podstawie telegraficznego rozkazu Zarządu Głównego Sił Powietrznych Armii Czerwonej nr 1592 z 11 listopada 1941 na bazie szkoły utworzono 651 i 652 pułki lotnictwa myśliwskiego, kierując do nich 110 pilotów i 41 na bazie Szkoły, do którego 110 personelu latającego i naziemnego oraz 41 samolotów I-15.

W listopadzie 1941 szkoła otrzymała rozkaz przeniesienia się do Frunze. Samoloty U-2 i I-15 zostały przerzucone drogą lotniczą do stacji Władimirowka (niedaleko miasta Achtuba), a następnie koleją do Frunze. Personel podróżował ze Stalingradu do Władimirowki na barkach i statku „Majakowski” wzdłuż Wołgi. Przeprowadzkę zakończono w grudniu 1941.

Wraz z przeniesieniem szkoły pilotów we Frunze rozpoczęło się szkolenie lotnicze kadetów. W okresie styczeń-kwiecień 1942 dużym nakładem sił przygotowano bazę materialną i stworzono warunki do normalnego funkcjonowania szkoły, której siedziba mieściła się w budynku szkoły medycznej we Frunze. Spośród 67 absolwentów 11 zostało w szkole, a 5 absolwentów z pierwszej promocji zostało Bohaterami Związku Radzieckiego: Nikołaj Wasin, Władimir Jermołajew, Władimir Żygunow, Anatolij Kobzew, Nikołaj Strojkow.

W marcu-kwietniu 1942 szkoła przekazała idącym na front pułkom lotniczym formowanym w Kazachstanie (Ałma-Aty) samoloty I-15 i U-2, odbierając stamtąd samoloty UT-2 z rozwiązanej 22 ałmackiej szkoły wstępnego szkolenia pilotów. W tym samym czasie odebrano samoloty UTI-4 z zakładu w Rostowie nad Donem.

W listopadzie 1942 szkoła otrzymała 3 egzemplarze Jak-7B i 10 Jak-7, które utworzyły 1 eskadrę na lotnisku stacji Ługowaja. Szkolenie kadetów na tych samolotach rozpoczęło się na początku 1943. W sierpniu 1944 kadeci opanowali pilotaż samolotów Jak-7B i Jak-9.

W wojskowej szkole pilotów w latach wojny przeszkolono 1507 pilotów, z których 12 zostało Bohaterami Związku Radzieckiego.

W sierpniu 1945 roku szkoła pilotów została przemianowana na Odeską Wojskową Szkołę Pilotów Lotnictwa Myśliwskiego Obrony Powietrznej Armii Czerwonej i do maja 1947 roku szkoliła personel obrony powietrznej kraju.

W czerwcu 1947 roku szkoła otrzymała nową nazwę – Frunzeńska Wojskowa Szkoła Lotnicza Pilotów Wojskowych Sił Powietrznych ZSRR^[5].