Obłazy Ryterskie

wieś
Obłazy Ryterskie
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	nowosądecki
Gmina	Rytro
Liczba ludności (2022)	237[2]
Strefa numeracyjna	18
Kod pocztowy	33-343[3]
Tablice rejestracyjne	KNS
SIMC	0459477
Położenie na mapie gminy Rytro Obłazy Ryterskie
Położenie na mapie Polski Obłazy Ryterskie
Położenie na mapie województwa małopolskiego Obłazy Ryterskie
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego Obłazy Ryterskie
49°28′33″N 20°40′59″E/49,475833 20,683056[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Obłazy Ryterskie – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Rytro. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Obłazy Ryterskie wieś (sołectwo) położona jest w południowej części gminy Rytro, nad Popradem przy drodze krajowej nr 87 (Nowy Sącz – Piwniczna-Zdrój) i linii kolejowej Tarnów – Leluchów. Jest to wieś o rozproszonej zabudowie, o charakterze przysiółków na stromych zboczach góry Kordowiec (762 m n.p.m., Pasmo Radziejowej) i potoku Kordowiec. Zajmuje obszar 238 ha, zamieszkana jest przez ok. 300 mieszkańców. Od północy graniczy z Rytrem, od południa i zachodu z Młodowem (gm. Piwniczna), a od wschodu (poprzez Poprad) ze Suchą Strugą.

Nazwa wsi (pierwotnie Obłaz) oznacza "obejście", "strome zbocze", "górska droga". Na granicy Rytra i Obłazów nad brzegami potoku Kordowiec stoją domostwa przysiółka zwanego Cygańskim Potokiem (ostatnio tylko Potokiem), który w poprzednim wieku zamieszkiwali Cyganie (Romowie).

Wieś powstała w I poł. XVII w. Pierwsza pisana wzmianka pochodzi z 1630 r. (lustracja starostwa barcickiego), z której można się dowiedzieć, że jest to "wola nowo osadzona, od 8 lat zasiadła której wolność jeszcze nie expirowała" a mieszkańcy m.in. wyrabiają gonty do ryterskiego folwarku i odrabiają tam pańszczyznę. Wzmianka z 1637 r. o "Woli Obłaźnej" być może dotyczy Obłazów. Pierwsze domy powstawały przy trakcie węgierskim, z czasem jak przybywało mieszkańców, powiększano role drogą karczowania i wypalania lasu. Osadnictwo wspinało się coraz wyżej, aż osiągnięto szczyt samego Kordowca. Obecnie domy na polanie na Kordowcu są najwyżej położonymi zabudowaniami w Obłazach Ryterskich. Ze względu na położenie na stromych stokach górskich wieś rozwijała się powoli. W 1663 r. doliczono się 4 półzagrodników, w 1765 – 7. Austriacki spis z 1777 r. wykazał 12 domów i 80 mieszkańców a w 1789 r. było już 120 mieszkańców.

Do czasu zagarnięcia przez Habsburgów Sądeczyzny (1770 r.) wieś należała do dóbr królewskich administrowanych z Barcic. Po 1785 stała się częścią austriackich dóbr państwowych zarządzanych ze Starego Sącza (Cameral Amt in Alt Sandez). Po 1867 r. wieś stanowiła gminę jednowioskową z obszarem dworskim. W 1870 r. wieś liczyła 179 mieszkańców, którzy zajmowali się pasterstwem, hodowlą bydła, rolnictwem i pracą w "pańskim lesie".

Po odzyskaniu niepodległości niewiele zmieniło się życie mieszkańców. W 1931 r. powstała parafia rzymskokatolicka w Rytrze, do której włączono też i Obłazy. Po reformie administracyjnej z 1933 r. Obłazy spadły do rangi gromady gminy zbiorowej w Piwnicznej. Stan taki trwał do 1955 r., kiedy to na powrót stały się częścią Rytra (GRN). Z powodu swego położenia wieś niewiele skorzystała z tzw. eksperymentu sądeckiego, z którego skorzystał m.in. sąsiedni Młodów, gdzie usytuowano ośrodki usługowe dla Obłazów. Od 1973 r. Obłazy stały się sołectwem Miasta i Gminy Piwniczna. Po reaktywowaniu Gminy Rytro Obłazy ponownie wróciły do niej. Wieś nie posiada herbu.

Przez Obłazy prowadzi też gminny zielony szlak turystyczny.

Ludność według spisów powszechnych, w 2009 według PESEL^[6][7][8][9].

Przy drodze do Piwnicznej stoi neogotycka kaplica pw. Serca Bożego z 1889 r. (z fundacji ówczesnego wójta), która do czasu budowy ryterskiego kościoła służyła mieszkańcom i letnikom.

Druga kapliczka (pod Złabiną, od Roztoki, Podobłazy) też z lat 80. XIX w., przy czerwonym szlaku turystycznym, ma ciekawą historię opisaną w "Biuletynie Ryterskim" nr 2 (52) z 1996 r. Co roku przy tej kapliczce na Wniebowstąpienie Pańskie odprawiana jest msza połączona z odpustem. W 2009 roku kapliczkę wyremontowano i poświęcono 24 maja 2009 roku. Władze gminne obiecały umieścić tablicę informującą o historii tej kapliczki. Do 2014 r. nie wywiązały się z obietnicy.