Obóz jeniecki NKWD w Griazowcu

Państwo	Rosja
Obwód	wołogodzki
Położenie na mapie obwodu wołogodzkiego Obóz jeniecki NKWD w Griazowcu
Położenie na mapie Rosji Obóz jeniecki NKWD w Griazowcu
58°53′N 40°15′E/58,883333 40,250000

Obóz jeniecki NKWD w Griazowcu – obóz jeniecki właściwy Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych ZSRR dla przetrzymywania jeńców polskich z tw. pierwszej grupy.

Mieścił się w mieście Griazowiec pod Wołogdą, na linii kolejowej Jarosław – Wołogda, w byłym klasztorze, później domu wczasowym przedsiębiorstwa Siewierolies, ok. 8 km od miasta i stacji kolejowej.

Pierwotnie polscy jeńcy wojenni, aresztowani po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939, byli przetrzymywani od jesieni 1939 w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie. Zdecydowana większość z nich na wiosnę 1940 została zamordowana w ramach zbrodni katyńskiej. Niewielka część z przetrzymywanych Polaków, nie została skierowana do miejsc kaźni, lecz została wywieziona do obozu w Juchnowie, a następnie do obozu NKWD w Griazowcu, który stanowił miejsce gromadzenia jeńców wyselekcjonowanych przez NKWD z obozów specjalnych do realizacji perspektywicznych planów (w maju 1940 było ich 395).

Pierwotnie powstała lista przetrzymywanych w Griazowcu, którą stworzył jeden z jeńców, ówczesny podchorąży Jerzy Turski (ur. 1920); liczyła 432 osoby^[1]. Wśród nich było dwóch duchownych rzymskokatolickich: ks. Kamil Kantak i ks. Franciszek Tyczkowski, którzy do Griazowca został przewiezieni z więzień moskiewskich Butyrki i Łubianka.

 Z tym tematem związana jest kategoria: Jeńcy polscy obozu NKWD w Griazowcu (1940–1941).

W następnych latach w obozie w Griazowcu byli przetrzymywani inni polscy żołnierze.

 Z tym tematem związana jest kategoria: Więźniowie Obozu NKWD nr 150 w Griazowcu.

W wyniku podpisania układu Sikorski-Majski i tworzenia Armii Polskiej w ZSRR, jeńcy polscy opuścili obóz w Griazowcu 2 września 1941^[2].

Komendantem obozu jenieckiego NKWD w Griazowcu był por. bp Michał Filippow.

• BartoszB. Janczak BartoszB., Obozy jenieckie w Griazowcu w latach 1939–1948, „Łambinowicki Rocznik Muzealny”, 39, 2016, s. 27–43, ISSN 0137-5199 .
• Jažborovskaja I. S., Katyń: zbrodnia chroniona tajemnicą państwową, Warszawa 1998.
• Andrzej Leszek Szcześniak, Katyń: tło historyczne, fakty, dokumenty, Warszawa 1989.
• Jerzy Turski: Lista jeńców z obozu w Griazowcu. W: Zdzisław Peszkowski: Wspomnienia jeńca z Kozielska. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, 1989, s. 66-78. ISBN 83-85015-66-3.
• Kompletna lista 1673 Polaków i obywateli polskich innych narodowości przebywających w obozie w Griazowcu. raportnowaka.pl. s. 1-38. [dostęp 2019-02-03].