Niedzica

Ten artykuł dotyczy wsi. Zobacz też: Niedzica (ujednoznacznienie), Niedzica-Zamek, Nidzica.
Niedzica
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

nowotarski

Gmina

Łapsze Niżne

Liczba ludności (2021)

2153[2]

Strefa numeracyjna

18

Kod pocztowy

34-441[3]

Tablice rejestracyjne

KNT

SIMC

0443401

Położenie na mapie gminy Łapsze Niżne
Mapa konturowa gminy Łapsze Niżne, po prawej znajduje się punkt z opisem „Niedzica”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Niedzica”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Niedzica”
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego
Mapa konturowa powiatu nowotarskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Niedzica”
Ziemia49°24′33″N 20°18′05″E/49,409167 20,301389[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Niedzica (słow. Nedeca, węg. Nedec / Nedecz / Nyznecz[4], niem. Netzdorf / Nisitz) – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Łapsze Niżne. Miejscowość położona jest u pd.-wsch. podnóży góry Cisówki (777 m) i Hombarku (743 m) – szczytów Pienin Spiskich.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.

Graniczy z Czorsztynem, Starą Wsią, Łapszami Niżnymi, Niedzicą-Zamkiem i Kacwinem.

W jej okolicach znajduje się zapora wodna i Zalew Czorsztyński.

Historia

Wieś została lokowana prawie niemieckim na początku XIV w. Pierwsza pisemna wzmianka o Niedzicy pochodzi z 1320 r. – jest to dokument potwierdzający sprzedaż wsi (poza Niedzicą także: Frydmana, Kacwina i Frankowej) przez Kokosza Berzewiczego. Nabywcami tych obszarów byli: brat Kokosza – mistrz Jan oraz jego syn Michał. Niewykluczone jednak, że wieś istniała już wcześniej[5]. Ze wspomnianego okresu pochodzi także zamek Dunajec – warownia strzegąca granicy polsko-węgierskiej oraz wiodącego tędy szlaku handlowego, której właścicielem był także Kokosz Berzewiczy. Przez stulecia wieś stanowiła część państwa węgierskiego. Przez lata też jej losy były nierozerwalnie złączone z możnymi panującymi na zamku, czyli właścicielami tzw. dominium dunajeckiego. Poza Berzewiczymi można wymienić następujące rody: Drugethów, Zapolyów, Łaskich (jedyna polska rodzina), Joanellich, Horváthów, Salamonów. Ostatnią właścicielką zamku i okolicznych dóbr była hrabina Ilona Salamon.

Niedzica utrzymała polityczną przynależność do Węgier do 1918 r. Po rozpadzie Austro-Węgier została przyznana Polsce decyzją Rady Ambasadorów w Spa w 1920 r. Podczas II wojny światowej, w latach 1939–1945 włączona w obręb Słowacji. Po wojnie powróciła w granice Polski.

Do 1931 przetrwały w Niedzicy szczątkowe formy pańszczyzny, tzw. żelarki.

1 stycznia 2014 roku z Niedzicy wyłączono jej integralną część, przysiółek Zamek, który od tego dnia stanowi samodzielną wieś Niedzica-Zamek[6].

Zabytki

Kultura

We wsi jest używana gwara spiska, zaliczana przez polskich językoznawców jako gwara dialektu małopolskiego języka polskiego, przez słowackich zaś jako gwara przejściowa polsko-słowacka[7]. Tradycyjnym ubiorem był strój spiski w odmianie kacwińskiej[8].

Turystyka

Na Polanie Sosny znajdującej się pomiędzy Dunajcem a szosą w kierunku Łysej nad Dunajcem znajduje się osada turystyczna z polem namiotowym, restauracją w dawnym dworze przeniesionym tutaj z Grywałdu, dwa pensjonaty, przystań wodna z wypożyczalnią, parking i ośrodek narciarski[9].

 Osobny artykuł: Przejście graniczne Niedzica-Lysá nad Dunajcom.
  • Kościół św. Bartłomieja
    Kościół św. Bartłomieja

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 86523
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Polska w liczbach, 9 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-09].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 820 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ Niedzica — Przegląd. niedzica.wikimapia.org. [dostęp 2019-02-20].
  5. ↑ Tadeusz M. Trajdos, Średniowieczne początki Niedzicy, [w:] Niedzica. 1320-2020, red. A. Mlekodaj, E. Łukuś, Niedzica, 2020.
  6. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2013 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz ustalenia nazwy obiektu fizjograficznego (Dz.U. z 2013 r. poz. 1629)
  7. ↑ Júlia Dudášová-Kriššáková, Goralské nárečia z pohľadu súčasnej slovenskej jazykovedy, Prešov: Vydavateľstvo Prešovskej univerzity v Prešove, 2016, s. 20-24, ISBN 978-80-555-1714-8 (słow.).
  8. ↑ Sylwia Plucińska, Górale Spiscy | Strój i ubiór codzienny [online], etnozagroda.pl [dostęp 2021-09-23] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-20] (pol.).
  9. ↑ Józef Nyka: Pieniny. Przewodnik. Wyd. IX. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2006. ISBN 83-915859-4-8.

Linki zewnętrzne

Gmina Łapsze Niżne
Wsie
Części wsi
  • Barbarowski
  • Becyrk
  • Brzeg
  • Ciptowski
  • Doliniarski
  • Dudasowski
  • Dziurówka
  • Fujerowski
  • Gielatowski
  • Gliniki
  • Górzański
  • Jadamowski
  • Jankowski
  • Jaz
  • Jędrusiakowski
  • Jordankowski
  • Kacwiński
  • Kamienne Pole
  • Kąt
  • Królowski
  • Krzysiowski
  • Łapsze Średnie
  • Mazurkowski
  • Niżni Koniec (Kacwin)
  • Niżni Koniec (Łapsze Niżne)
  • Niżni Koniec (Niedzica)
  • Rówień
  • Sołtysi
  • Wsiankowski
  • Wyżni Koniec (Kacwin)
  • Wyżni Koniec (Łapsze Niżne)
  • Wyżni Koniec (Niedzica)
  • Zagonie
  • Zamościański
  • Zawoda (Kacwin)
  • Zawoda (Niedzica)
  • Ziębowski
Przysiółki wsi

Herb gminy Łapsze Niżne

Read other articles:

Gotta Be You

Gotta Be YouSingel oleh One Directiondari album Up All NightSisi-BAnother WorldDirilis11 November 2011 (2011-11-11)FormatCD single, unduhan digitalGenrePop rockDurasi4:05LabelSyco, SonyPenciptaAugust Rigo, Steve MacProduserSteve MacVideo musikGotta Be You di YouTube Gotta Be You adalah sebuah lagu yang dibawakan oleh boy band asal Inggris-Irlandia, One Direction dari album pertama mereka, Up All Night. Lagu ini dirilis sebagai singel kedua mereka pada tanggal 11 November 2011 di Britania...

 

 

Echinococcus

Echinococcus Nekropsi tikus yang terinfeksi Echinococcus multilocularisTaksonomiKerajaanAnimaliaFilumPlatyhelminthesKelasCestodaOrdoCyclophyllideaFamiliTaeniidaeGenusEchinococcus Rudolphi, 1801 lbs Echinococcus adalah genus cacing pita dalam famili Taeniidae.[1] Kelompok cacing ini mengakibatkan penyakit yang disebut ekinokokosis pada manusia dan hewan. Penyakit ini merupakan zoonosis yang bisa menular dari hewan ke manusia.[2] Ilustrasi daur hidup Echinococcus Inang definitif...

 

 

BMD-4

BMD-4 adalah kendaraan tempur infanteri amfibi yang masuk dalam pelayanan Pasukan Lintas Udara Rusia. Menggunakan dua air-jet di kedua sisi lambung belakang memungkinkan kecepatan maksimum 10kmph di atas air. Mengintegrasikan baling-baling trim, pompa lambung kapal otomatis dan snorkeling mendukung kemampuan amfibi, serta melindungi awaknya dari tembakan senjata ringan dan artileri. Dilengkapi senapan 2A70 100mm, meriam 2A72 dan senapan mesin koaksial 7,62 mm. Menggunakan mesin diesel UTD-29...

Naruto Side Story: Seventh Hokage and The Scarlet Spring

Naruto Side Story: Seventh Hokage and The Scarlet SpringGambar sampul versi Jepang untuk seri iniNARUTO -ナルト- 外伝 〜七代目火影と緋色の花つ月〜(Naruto Gaiden: Nanadaime Hokage to Akairo no Hanatsuzuki)GenrePetualangan, fantasi[1] MangaPengarangMasashi KishimotoPenerbitShueishaPenerbit bahasa InggrisNA Viz MediaPenerbit bahasa IndonesiaElex Media KomputindoImprintJump ComicsMajalahWeekly Shōnen JumpDemografiShōnenTerbit27 April 2015 – 6 Juli 2015Volume1 Adapta...

 

 

Золотой век Грузии

История Грузииსაქართველოს ისტორია Доисторическая Грузия Шулавери-шомутепинская культураКуро-араксская культураТриалетская культураКолхидская культураКобанская культураДиаухиМушки Древняя история КолхидаАриан-КартлиИберийское царство ФарнавазидыГруз�...

 

 

William Harding Carter

United States Army Medal of Honor recipient William Giles Harding CarterWilliam Harding CarterBorn(1851-11-19)November 19, 1851Nashville, Tennessee, USDiedMay 24, 1925(1925-05-24) (aged 73)Washington, D.C., USPlace of burialArlington National CemeteryAllegianceUnited StatesService/branchUnited States ArmyYears of service1873–1915, 1917–1918RankMajor generalCommands heldHawaiian DepartmentBattles/warsAmerican Civil WarIndian WarsSpanish–American WarWorld War IAwardsMedal of Hon...

Siege of Syracuse (877–878)

Capture of Syracuse in Sicily by the Aghlabids Siege of SyracusePart of the Muslim conquest of Sicily(Arab–Byzantine wars)The capture of Syracuse, miniature from the Madrid SkylitzesDateAugust 877 – 21 May 878LocationSyracuse, Sicily37°04′09″N 15°17′15″E / 37.06917°N 15.28750°E / 37.06917; 15.28750Result Aghlabid victory, fall of the cityBelligerents Byzantine Empire Aghlabid EmirateCommanders and leaders Unknown patrikios  Ja'far ibn MuhammadAbu I...

 

 

Michaelis–Menten kinetics

Model of enzyme kinetics Curve of the Michaelis–Menten equation labelled in accordance with IUBMB recommendations In biochemistry, Michaelis–Menten kinetics, named after Leonor Michaelis and Maud Menten, is the simplest case of enzyme kinetics, applied to enzyme-catalysed reactions of one substrate and one product. It takes the form of a differential equation describing the reaction rate v {\displaystyle v} (rate of formation of product P, with concentration p {\displaystyle p} ) to a {\d...

 

 

コルク

この記事は検証可能な参考文献や出典が全く示されていないか、不十分です。出典を追加して記事の信頼性向上にご協力ください。（このテンプレートの使い方）出典検索?: コルク – ニュース · 書籍 · スカラー · CiNii · J-STAGE · NDL · dlib.jp · ジャパンサーチ · TWL（2017年4月） コルクを打ち抜いて作った瓶の栓 コルク（木栓、�...

Martín Palermo

Argentine footballer Martín Palermo Palermo in 2018Personal informationFull name Martín PalermoDate of birth (1973-11-07) 7 November 1973 (age 50)Place of birth La Plata, Buenos Aires, ArgentinaHeight 1.88 m (6 ft 2 in)Position(s) StrikerTeam informationCurrent team Olimpia (head coach)Youth career Estudiantes de La PlataSenior career*Years Team Apps (Gls)1992–1997 Estudiantes de La Plata 93 (34)1997–2001 Boca Juniors 102 (81)2001–2003 Villarreal 70 (18)2003–2004...

 

 

Extrême gauche

Cet article concerne un positionnement politique. Pour le groupe parlementaire français du même nom, voir Extrême gauche (groupe parlementaire). Affiche du NPA en faveur de la Révolution tunisienne, à Besançon (Doubs, France). Le terme extrême gauche est employé depuis 1920 pour désigner une partie des groupes, mouvements, organisations et partis politiques, « qui se situent à la gauche du Parti communiste et du Parti socialiste »[1], dont les principaux furent d'ob...

 

 

Quadrilobo

Questa voce sull'argomento arte è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Andrea Pisano, Sepoltura di San Giovanni entro un quadrilobo, porta Sud del Battistero di Firenze Il quadrilobo è un tipo di cornice usata nell'arte gotica e rinascimentale e nei relativi trafori. Il quadrilobo è composto da quattro semicerchi disposti a croce, che formano una specie di quadrifoglio. È usato in pittura, ...

渡船街 (香港)

  此条目页的主題是香港九龍的渡船街。关于其他地方的同名街道，請見「渡船街」。 Ferry Street渡船街渡船街與西九龍走廊的交匯路段，此段連同渡船街天橋隸屬於5號幹線。命名緣由命名文件：1941年10月24日憲報第1260號政府公告、1947年5月23日憲報第431號政府公告、1975年3月14日憲報第585號政府公告、2020年10月16日憲報第5984號政府公告命名日期1941年10月24日[1]道路...

 

 

Голубянки

Голубянки Самец голубянки икар Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ПервичноротыеБез ранга:ЛиняющиеБез ранга:PanarthropodaТип:ЧленистоногиеПодтип:ТрахейнодышащиеНадкласс:ШестиногиеКласс...

 

 

Ullevi

Disambiguazione – Se stai cercando l'adiacente stadio inaugurato nel 2009, vedi Gamla Ullevi. Nya Ullevi Stadion Informazioni generaliStato Svezia UbicazioneSkånegatan,401 25 Göteborg Inaugurazione1959 ProprietarioComune di Göteborg ProgettoStudio Jaenecke & Samuelson Informazioni tecnichePosti a sedere43200 Classificazionecategoria 3 UEFA Pista d’atletica400m x 9 corsiesuperficie sintetica Mat. del terrenoerba Uso e beneficiariCalcio IFK Göteborg (1958-2009) GAIS ...

جهة الرباط سلا القنيطرة

جهة الرباط سلا القنيطرة   الاسم الرسمي الرباط-سلا-القنيطرة    الإحداثيات 34°02′00″N 6°50′00″W / 34.0333°N 6.83333°W / 34.0333; -6.83333   [1] تاريخ التأسيس 2015  سبب التسمية الرباط،  وسلا،  والقنيطرة  تقسيم إداري  البلد المغرب  التقسيم الأعلى المغرب  ال�...

 

 

Orakel Sibylline

Penggambaran Sibyl pada sekitar tahun 1616-17 karya Domenichino Artikel ini mengenai Orakel Sibylline. Untuk buku, lihat Buku Sibylline. Orakel Sibylline (bahasa Latin: Oracula Sibyllina; yang terkadang disebut Orakel pseudo-Sibylline) adalah sekumpulan orakular yang ditulis dalam heksameter Yunani yang ditujukan kepada Sibyl, nabi perempuan yang mendapatkan wahyu ilahi. Empat belas buku dan delapan fragmen dari Orakel Sibylline masih ada, dalam edisi abad ke-6 atau ke-7. Karya tersebut t...

 

 

Président du Congrès des députés

Président du Congrès des députésPresidente del Congreso de los Diputados Armoiries du Congrès des députés Titulaire actuelleFrancina Armengoldepuis le 17 août 2023 Création 24 septembre 1810 Titre Excelentísima Señora Mandant Congrès des députés Durée du mandat 4 ans, renouvelable Premier titulaire Ramon Llàtzer de Dou i de Bassols Résidence officielle Palais des Cortès, Madrid Rémunération 230,926.48 € annuellement [1] Site internet www.congreso.es modifier  Le pr...

Philippe, Duke of Anjou

Duke of Anjou PhilippeDuke of AnjouPhilippe blowing bubbles: a depiction of Philippe on a snuffbox in the Walters MuseumBorn(1730-08-30)30 August 1730Palace of Versailles, Versailles, Kingdom of FranceDied7 April 1733(1733-04-07) (aged 2)Palace of Versailles, Versailles, Kingdom of FranceBurialBasilica of St DenisNamesPhilippe Louis de FranceHouseBourbonFatherLouis XV of FranceMotherMarie Leszczyńska Philippe, Duke of Anjou (Philippe Louis; 30 August 1730 – 7 April 1733) was a French...

 

 

Helmuth von Moltke the Younger

Chief of the German General Staff (1848–1916) For the German military strategist of the 19th century, see Helmuth von Moltke the Elder. For the German resistance figure of the Nazi era, see Helmuth James Graf von Moltke. GrafHelmuth von Moltke the YoungerMoltke in 1906Chief of the German Great General StaffIn office1 January 1906 – 14 September 1914MonarchWilhelm IIChancellor Bernhard von Bülow Theobald von Bethmann Hollweg Preceded byAlfred von SchlieffenSucceeded byErich von F...