Nagoszewo to jedna z najstarszych osad w Puszczy Białej, pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z XIII wieku[8]. W XVI wieku była to wieś czynszowa wchodząca w skład dóbr biskupów płockich. Prywatna wieś duchowna położona była w II połowie XVI wieku w powiecie kamienieckim ziemi nurskiejwojewództwa mazowieckiego[9]. W XVII wieku w Nagoszewie znajdował się ośrodek bartników. W XVIII wieku osada, wyludniona przez zarazy, została zasiedlona przez przybyszów z Puszczy Zielonej[8][10]. Na mocy przywileju z 16 lipca 1746 roku, nadanego przez biskupów płockich, włościanie z Nagoszewa mieli wolność dobywania i krugowania gruntów leśnych na pola i łąki oraz wyrabiania barci we wszystkich lasach stanowiących własność biskupią. Przywilej ten został potwierdzony 11 lipca 1753 roku przez biskupa Szembera[10].
W 1773 roku wieś liczyła 33 zagrody, a w 1827 roku 65 zagród i 407 mieszkańców. W II połowie XIX wieku miejscowość była jedną z największych wsi czynszowych w tej części Puszczy Białej (po Małkini i Osuchowej)[10]. Liczyła wówczas 110 domów i 714 mieszkańców[8][10].
2-3 czerwca 1863 roku, podczas powstania styczniowego, pod Nagoszewem rozegrała się bitwa. Zginęło wówczas ponad stu powstańców, w tym miejscowi rolnicy. Poległych pochowano na skraju wsi[11].
Po II wojnie światowej w miejscowości funkcjonowała poczta oraz ośrodek zdrowia[8]. Istnieje tu Publiczna Szkoła Podstawowa im. Powstańców 1863 Roku[11].
W 2006 roku miejscowość liczyła 92 domy i 280 mieszkańców[8].
Granice i podziały administracyjne
Do 1868 r. istniała gmina Nagoszewo. Po II wojnie światowej miejscowość była siedzibą Gminnej Rady Narodowej w Nagoszewie[8]. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Nagoszewo. Od 1 stycznia 1973 roku miejscowość należy do gminy Ostrów Mazowiecka[12].
Zabytki
Pomnik powstańców poległych w bitwie pod Nagoszewem z 1917 roku. Obiekt jest postawiony w miejscu zbiorowej mogiły powstańców poległych w bitwie z 1863 roku, przy szosie Ostrów Mazowiecka-Warszawa. Pomnik składa się z granitowejkolumny, na której szczycie znajduje się żelazny krzyż ozdobiony motywem wycinanki kurpiowskiej. W 1963 roku zainstalowano ogrodzenie kamienno-łańcuchowe oraz umieszczono tablicę z inskrypcją. W połowie wysokości kolumny zainstalowano przedstawienie wieńca laurowego ze skrzyżowanymi szablami oraz wizerunek orła powstańczego. Na szczycie ulokowany obraz Matki Boskiej Częstochowskiej[13][11]. Co roku, 3 czerwca, pod pomnikiem odbywają się uroczystości upamiętniające poległych w bitwie[11][14][15].
Miejscowość Nagoszewo zamieszkuje 263 mieszkańców (stan na 31.12.2015 r.)[13].
Budynek Szkoły Podstawowej im. Powstańców 1863 roku w Nagoszewie
We wsi mieści się Publiczna Szkoła Podstawowa. Funkcjonuje biblioteka publiczna (utworzona w 1956 roku), której od 1974 r. powierzono obowiązki Biblioteki Gminnej dla Gminy Ostrów Mazowiecka. Biblioteka posiada cztery filie: w Jasienicy, Jelonkach, Komorowie i Ugniewie[13].
W miejscowości działa Ochotnicza Straż Pożarna[13].
↑Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ abcdefghMieczysławM.BubrzyckiMieczysławM., PORTRET WSI NAGOSZEWO [online], Tygodnik Ostrołęcki, 21 lutego 2006 [dostęp 2023-08-09](pol.).
↑Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
↑ abcdeWincentyW.SzydlikWincentyW., JerzyJ.PuścianJerzyJ., Puszcza Biała: strony rodzinne: Białebłoto, Brańszczyk, Brok, Długosiodło, Małkinia, Nagoszewo, Obryte, Osuchowa, Rząśnik, Somianka, Wyszków, Zatory: (ponad 100 miejscowości), Wyszków: Stowarzyszenie Kulturalno-Społeczne Trakt Świętojański, 2002, s. 117-119, ISBN 978-83-915479-1-5 [dostęp 2023-08-09].
