Naczynie grzbietowe

Naczynie grzbietowe (łac. vas dorsale) – osiowe naczynie krwionośne występujące w układzie krążenia wielu bezkręgowców, często stanowiąc naczynie główne, a nawet rozrastając się do postaci serca^[1].

U wstężnic z grup Heteronemertea i Hoplonemertea naczynie to należy do naczyń głównych wraz z parą naczyń bocznych, z którymi łączy się za pośrednictwem naczyń poprzecznych. W tylnej swej części naczynie grzbietowe otwiera się do zatoki tylnej^[1]^[2].

U większości pierścienic mających układ krwionośny zamknięty naczynie grzbietowe pełni funkcję naczynia głównego. Leży ono w krezce grzbietowej. Osadzone jest na błonie łącznotkankowej, wysłane śródbłonkiem i przynajmniej miejscami zaopatrzone w mięśnie. Jego rytmiczne skurcze przepychają krew do przodu. W każdym metamerze odchodzą od niego naczynia okrężne, łączące je z naczyniem brzusznym^[1]^[3]. Ponadto u licznych wieloszczetów odchodzą od niego naczynia grzbietowo-parapodialne, zaopatrujące parapodia. U niektórych wieloszczetów i rurkoczułkowców część naczynia grzbietowego jest zgrubiała tworząc serce. Wieloszczety z rodziny Eucinidae mają naczynie grzbietowe podwójne, a z rodziny Amphinomidae potrójne^[3].

U pazurnic naczynie grzbietowe leży w zatoce osierdziowej i, ciągnąc się przez prawie całe ciało, w każdym segmencie przebite jest parą ostiów przez które hemolimfa wylewa się do środkowej jamy ciała (układ krwionośny otwarty)^[4]. Podobnie sytuacja ma się u niektórych prymitywnych stawonogów. U większości z nich jednak naczynie grzbietowe jest wyraźnie zróżnicowane na serce i wychodzącą z niego dogłowowo aortę^[1]^[5]^[6].

Zbudowane ze śródbłonka i mięśni naczynie grzbietowe stanowi również element układu krążenia półstrunowców^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Czesław Jura: Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalne, systematyki i filogenezy. Wyd. 3. Warszawa: PWN, 2005, s. 241-242, 338-365, 418-419, 499, 521, 528, 791, 822-823.
↑ Czesław Błaszak: Typ: wstężniaki – Nemertini. W: Czesław Błaszak: Zoologia. T. 1, część 1: Bezkręgowce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, s. 249. ISBN 978-83-01-17337-1.
↑ ^a ^b Jacek Siciński: Typ: pierścienice – Annelida. W: Zoologia. Tom 1, część 2. Bezkręgowce. Wtórojamowce (bez stawonogów). Czesław Błaszak (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, 2013, s. 613-614, 639, 676. ISBN 978-83-01-17336-4.
↑ Andrzej Piechocki: Typ: pratchawce – Onychophora. W: Zoologia. Tom 1, część 2. Bezkręgowce. Wtórojamowce (bez stawonogów). Czesław Błaszak (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, 2013, s. 686-694. ISBN 978-83-01-17336-4.
↑ Czesław Błaszak: Typ: stawonogi – Arthropoda. W: Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 1. Szczękoczułkopodobne, skorupiaki. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 11. ISBN 978-83-01-17447-7.
↑ Jolanta Wytwer: nadgromada: wije – Myriapoda. W: Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 7–10.

Read other articles:

James F. Sundah

James F. SundahBerkas:James f sundah.jpgLahir1 Desember 1955 (umur 68)Semarang, Jawa Tengah, IndonesiaPekerjaanPenulis lagu Indonesia Ir. James Freddy Sundah (lahir 1 Desember 1955) adalah penulis lagu Indonesia. Ia dikenal antara lain melalui lagunya, Lilin Lilin Kecil, yang dinyanyikan oleh Chrisye[1] (dirilis pertama kali pada tahun 1977 sebagai pemenang Lomba Cipta Lagu Remaja (LCLR 1977) Prambors). Sundah pernah berkolaborasi dengan berbagai artis Indonesia, seperti Titiek ...

Kampanye militer Tang terhadap Karasahr

Kampanye militer Tang terhadap KarasahrBagian dari Kampanye militer Kaisar Taizong terhadap negara-negara XiyuPeta dari penyerbuan negara-negara oasis di Cekungan Tarim termasuk terhadap KarasahrTanggal644 dan 648LokasiCekungan TarimHasil Kemenangan Tang Karasahr dikuasai Garnisun militer Tang didirikan di Karasahr Kaum loyalis Tang diangkat menjadi pemerintah dan penguasaan Tang terhadap Karasahr didirikan kembali Pengaruh Indo-Eropa dan Tokharia di Asia Tengah menurunPihak terlibat Dinasti ...

Alexander D. Bannatyne

Artikel ini perlu diwikifikasi agar memenuhi standar kualitas Wikipedia. Anda dapat memberikan bantuan berupa penambahan pranala dalam, atau dengan merapikan tata letak dari artikel ini. Untuk keterangan lebih lanjut, klik [tampil] di bagian kanan. Mengganti markah HTML dengan markah wiki bila dimungkinkan. Tambahkan pranala wiki. Bila dirasa perlu, buatlah pautan ke artikel wiki lainnya dengan cara menambahkan [[ dan ]] pada kata yang bersangkutan (lihat WP:LINK untuk keterangan lebih lanjut...

Сикамару Нара

Сикамару Нараяп. 奈良シカマル Произведение «Наруто» Появление Манга: 34 глава Аниме: 1 серия Создатель Масаси Кисимото Сэйю Сётаро Морикубо[1]Нобутоси Канна (141 серия)[2] Информация Пол Мужской Возраст I часть: 12-13 лет II часть: 15-16 лет The last: 19-лет III часть: 31-32 года Рост I ча�...

Adhemar da Silva

Brazilian triple jumper and long jumper Not to be confused with Adhemar da Silva Rocha. For other names which also depict as Ademar da Silva, see Ademar Braga. Adhemar da SilvaSilva at the 1956 OlympicsPersonal informationFull nameAdhemar Ferreira da Silva[1]NicknameHero of HelsinkiNationalityBrazilianBorn(1927-09-29)September 29, 1927[2]São Paulo, Brazil[2]DiedJanuary 12, 2001(2001-01-12) (aged 73)[2]São Paulo, Brazil[2]Alma materFeder...

Гимн Латвийской ССР

Гимн Латвийской ССРLatvijas PSR himna Плакат со словами текстаиз Гимна Латвийской ССР Автор слов Фрицис Рокпелнис,Юлий Ванагс Композитор Анатолий Лепин Страна Латвийская ССР Утверждён 5 августа 1945 года Отменён 1990 год, ныне запрещён Государственный гимн Латвийской ССР (1977-1990) Ги�...

Udet U 12 Flamingo

1920s German aircraft U 12 Flamingo D-EOSM of the Deutsches Museum, Munich, Germany. This replica has a Sh 14 engine, a later, more powerful version of the Siemens-Halske engines fitted to original U 12s. Role Civil trainer aircraftType of aircraft Manufacturer Udet Flugzeugbau, BFW and others under licence Designer Hans Herrmann First flight 1925 Number built ca. 300 The Udet U 12 Flamingo was an aerobatic sports plane and trainer aircraft developed in Germany in the mid-1920s. Design and de...

世界政區索引

此條目可能包含不适用或被曲解的引用资料，部分内容的准确性无法被证實。 (2023年1月5日)请协助校核其中的错误以改善这篇条目。详情请参见条目的讨论页。各国相关主題列表索引国内生产总值石油储量国防预算武装部队（军事）官方语言人口統計人口密度生育率出生率死亡率自杀率谋杀率失业率储蓄率识字率出口额进口额煤产量发电量监禁率死刑国债 ...

Federal Way, Washington

City in Washington, United StatesFederal WayCityThe Commons at Federal Way shopping center, pictured in 2016 BrandmarkMotto(s): It's all within reach,Centered on opportunityLocation in WashingtonCoordinates: 47°18′54″N 122°20′24″W / 47.31500°N 122.34000°W / 47.31500; -122.34000CountryUnited StatesStateWashingtonCountyKingIncorporatedFebruary 28, 1990Government • TypeMayor–council • MayorJim Ferrell • Deputy mayorS...

Внутренняя Монголия

У этого термина существуют и другие значения, см. Монголия (значения). Автономный районВнутренняя МонголияМонг.: Öbür Mongγul öbertegen jasaqu orunмонг. Өвөр Монголын Өөртөө Засах Орон[1]кит. упр. 内蒙古自治区, пиньинь Nèiménggǔ zìzhìqū 44° с. ш. 113° в. д.HGЯO Страна Китай Адм. цент�...

André Villas-Boas

André Villas-Boas Villas-Boas, 2018Informasi pribadiNama lengkap Luís André de Pina Cabral e Villas-Boas[1]Tanggal lahir 17 Oktober 1977 (umur 46)[1]Tempat lahir Porto, PortugalTinggi 182 m (597 ft 1 in)[1]Informasi klubKlub saat ini Marseille (pelatih)KepelatihanTahun Tim 2009–2010 Académica2010–2011 Porto2011–2012 Chelsea2012–2013 Tottenham Hotspur2014–2016 Zenit Saint Petersburg2016–2017 Shanghai SIPG2019– Marseille Luís Andr�...

2016 London mayoral election

London mayoral election 2016 London mayoral election ← 2012 5 May 2016 2021 → Turnout45.3% 7.2 pp Candidate Sadiq Khan Zac Goldsmith Siân Berry Party Labour Conservative Green First Round 1,148,716 909,755 150,673 Percentage 44.2% 35.0% 5.8% Swing 3.9pp 9.0pp 1.3pp Second Round 1,310,143 994,614 Eliminated Percentage 56.8% 43.2% Eliminated Swing 8.4pp 8.4pp Results of the election by borough, displaying first preferences. Darker shades indicate a strong...

Roger Connor

American baseball player (1857–1931) For the British judge, see Roger Connor (judge). Baseball player Roger Connor1888 baseball card of ConnorFirst baseman / ManagerBorn: (1857-07-01)July 1, 1857Waterbury, Connecticut, U.S.Died: January 4, 1931(1931-01-04) (aged 73)Waterbury, Connecticut, U.S.Batted: SwitchThrew: LeftMLB debutMay 1, 1880, for the Troy TrojansLast MLB appearanceMay 18, 1897, for the St. Louis BrownsMLB statisticsBatting average.317Hits2,467...

Office of China Coordination

U.S. State Department office Office of China CoordinationSeal of the United States Department of StateOffice overviewFormed2022 (2022)Employees60–70[1]Office executiveMark Baxter Lambert, Coordinator[1]Parent departmentU.S. Department of StateBureau of East Asian and Pacific Affairs The Office of China Coordination (OCC), informally known as China House, is a unit of the Bureau of East Asian and Pacific Affairs under the U.S. State Department that coordinates informati...

Eero Saarinen

Finnish-American architect (1910–1961) Eero SaarinenSaarinen in 1955 or 1956Born(1910-08-20)August 20, 1910Kirkkonummi, Grand Duchy of FinlandDiedSeptember 1, 1961(1961-09-01) (aged 51)Ann Arbor, Michigan, U.S.NationalityFinnish American (since 1940)Alma materAcadémie de la Grande ChaumièreYale UniversityOccupationArchitectAwardsAIA Gold Medal (1962)PracticeAssociated architectural firm[s]BuildingsSee list of worksDesignGateway Arch General Motors Technical Center Dulles Interna...

John C. Caldwell

American Civil War general and diplomat (1833–1912) For the demographer, see John Caldwell (demographer). John Curtis CaldwellBorn(1833-04-17)April 17, 1833Lowell, VermontDiedAugust 31, 1912(1912-08-31) (aged 79)Calais, MainePlace of burialSt. Stephen Rural Cemetery, St. Stephen, New Brunswick, CanadaAllegianceUnited States of AmericaUnionService/branchUnited States ArmyUnion ArmyYears of service1861–1866RankBrigadier GeneralBrevet Major GeneralCommands held11th Maine Volunt...

The Queen's Head, Sandridge

Pub at Sandridge, St. Albans, Hertfordshire, UK. The Queens Head is a public house in the village of Sandridge to the north of St Albans, Hertfordshire, England. The Queen's Head is located in Church End near St Leonard's Church. The timber framed building is weather-boarded. It is listed as grade II by Historic England and is dated as C17 and earlier.[1] The nearby medieval church and its 20th century lychgate are also listed buildings. References ^ Historic England. Queens Head Publ...

ハービー・ハンコック

ハービー・ハンコックHerbie Hancock ハービー・ハンコック（1999年）基本情報出生名 Herbert Jeffrey Hancock生誕 (1940-04-12) 1940年4月12日（84歳）出身地アメリカ合衆国イリノイ州シカゴジャンルジャズポスト・バップモード・ジャズフュージョンジャズ・ファンク職業ミュージシャン作曲家担当楽器キーボード活動期間 1961年 -レーベルブルーノート・レコードコロムビア・レ�...

Alonso Rodriguez

Not to be confused with Alphonsus Rodriguez. This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Alonso Rodriguez – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2014) (Learn how and when to remove this message) Alonso Rodriguez Alphonsus (Alonso) Rodriguez (1538 in Valladolid, Spain – 21 February 1616 in S...

Portiuncula

Catholic chapel near Assisi, Umbria, Italy For the Brazilian municipality, see Porciúncula. Porziuncola, vigil on the eve of the Feast of the Pardon (August, 2013) Portiuncula, also spelled Porziuncola or Porzioncula, is a small Catholic church located within the Papal Basilica of Saint Mary of the Angels in Assisi in the frazione of Santa Maria degli Angeli, situated about 4 kilometres (2.5 mi) from Assisi, Umbria (central Italy). It is the place from where the Franciscan movement star...