Muńcuł

Ten artykuł dotyczy szczytu w Beskidzie Żywieckim. Zobacz też: Munczeł – inne znaczenia.
Muńcuł
Ilustracja
Muńcuł widziany z okolicy Zapolanki (2018)
Państwo

 Polska

Pasmo

Beskid Żywiecki

Wysokość

1165 m n.p.m.

Wybitność

187 m

Położenie na mapie Beskidu Żywieckiego, Małego i Makowskiego
Mapa Beskidu Żywieckiego, Małego i Makowskiego z zaznaczoną granicą Polski, na dole po lewej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Muńcuł”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Muńcuł”
Ziemia49°27′18,8″N 19°06′15,7″E/49,455222 19,104361
Multimedia w Wikimedia Commons

Muńcuł (Muńczoł, Muńcoł, dawniej też Menczoł[1][2], lub Minczuł[3]; 1165 m) – masyw górski w Beskidzie Żywieckim. Znajduje się w Grupie Wielkiej Raczy, jednak nie w jej głównym grzbiecie, lecz w bocznym, który odgałęzia się od Wielkiej Rycerzowej i poprzez Małą Rycerzową, Wiertalówkę, Kotarz, przełęcz Kotarz i Muńcuł ciągnie się aż do doliny Soły w Ujsołach. Grzbiet ten w całości znajduje się na terenie Polski[4].

Grzbiet Muńcuła oddziela dolinę potoku Danielka od doliny potoku Cicha. Ze szczytu w kierunku północno-wschodnim biegnie stopniowo obniżający się grzbiet, skręcający koło Ujsół na północ. Stoki masywu, szczególnie zachodnie, są strome i zalesione. Na łagodniejszym stoku wschodnim, w pobliżu wierzchołka, znajduje się Hala na Muńczole. W lesie, około 50 m od szczytu Muńcoła znajduje się wychodnia piaskowca[5]. Kazimierz Sosnowski w swym „Przewodniku po Beskidach Zachodnich” wspominał: Wierch Menczoła zalega wielka i nader piękna hala, w jej płd.-wsch. brzegu doskonała woda, a najwyższe jej wygarbienie stanowi szczyt; tuż obok niego w skarlałym lesie dzikie złomiska skalne, a w nich rzekoma zbójecka piwnica ze skarbami[2]. Przy południowym skraju wspomnianej hali rozpoczyna się leśny rezerwat przyrody Muńcoł, który ciągnie się dalej na południe wschodnimi stokami Muńcoła i Kotarza[4].

Nazwa góry pochodzi z języka wołoskiego od słowa muncel oznaczającego wzgórze lub pagórek[6]. Stoki Muńcoła są zalesione, jednak z podszczytowej hali rozciągają się szerokie widoki, szczególnie na grzbiet graniczny od Przełęczy Ujsolskiej po Wielką Rycerzową. Widoczne są stąd szczyty słowackiej Małej Fatry. Interesująco wyglądają grupy Pilska i Babiej Góry, oglądane stąd od południowej strony[2].

Zachodnie stoki Muńcuła z Ujsół na przełęcz Kotarz trawersuje leśna droga do zwózki drzewa. Prowadzi nią szlak rowerowy. Natomiast przez wierzchołek Muńcuła prowadzi szlak turystyki pieszej z Ujsół na Małą Rycerzową i do bacówki na Rycerzowej (średni czas całej wędrówki – 3.30 h)[4].

Muńcuł z Rachowca

Szlaki turystyczne

szlak turystyczny zielony Ujsoły – Muńczoł – Kotarz – Mała Rycerzowa. Czas przejścia na Muńcoł: z Ujsół (PKS) 2 h, z powrotem 1.30 h, z Małej Rycerzowej 1.35 h, z powrotem 1.30 h[4]
szlak rowerowy czarny Ujsoły – przełęcz Kotarz – Soblówka

Przypisy

  1. ↑ Mapa Wig z 1934 roku. [dostęp 2016-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-07)].
  2. ↑ a b c Kazimierz Sosnowski: Przewodnik po Beskidach Zachodnich. Tom I. Beskid Śląski i Żywiecki. Wyd. IV. Kraków: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie, 1948, s. 167–168.
  3. ↑ Ludomir Sawicki. Szałaśnictwo w Górach Żywieckich (Wędrówki pasterskie w Karpatach IV). „Materiały antropologiczno-archeologiczne i etnograficzne”. Tom XIV, dział III, s. 194, 1919. Akademia Umiejętności, Kraków. (pol.). 
  4. ↑ a b c d Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000. Kraków: Wyd. „Compass”, 2011. ISBN 978-83-7605-084-3.
  5. ↑ Stanisław Figiel, Piotr Krzywda: Beskid Żywiecki. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2006. ISBN 83-89188-59-7.
  6. ↑ Wymienione w publikacji w języku rumuńskim: dr. Simona Condurateanu „Istorie și toponimie românească în Carpații situați în afara României”, Dacia Magazin nr 58, maj 2008, [1].