PROFILPELAJAR.COM

Mały Gerlach
Kotlový štít
	; Widok z Doliny Wielickiej
Państwo	Słowacja
Położenie	powiat Poprad
Pasmo	Tatry, Karpaty
Wysokość	2601 m n.p.m.
Pierwsze wejście	lata 60. XIX wieku; Martin Spitzkopf
	Położenie na mapie Tatr Mały Gerlach
	Położenie na mapie Karpat Mały Gerlach
	49°09′42″N 20°08′09″E/49,161667 20,135833
	Multimedia w Wikimedia Commons

Mały Gerlach, Mały Gierlach (słow. Kotlový štít, dawniej Malý Gerlach, niem. Kleine Gerlsdorfer Spitze, węg. Kis-Gerlachfalvi-csúcs^[1], 2601 m n.p.m.) – szczyt w masywie Gerlacha (Gerlachovský štít, 2655 m) w Tatrach Wysokich, kończący jego grań biegnącą od Zadniego Gerlacha (Zadný Gerlach, 2616 m) w grani głównej.

Topografia

Pomiędzy głównym wierzchołkiem masywu Gerlacha a Małym Gerlachem znajduje się kilka podrzędnych obiektów:

Wyżnie Gerlachowskie Wrótka (Batizovská priehyba),
Pośredni Gerlach (Gerlachovská veža),
Pośrednie Gerlachowskie Wrótka (Gerlachovská priehyba),
Gerlachowska Czuba (Gerlachovský zub),
Niżnie Gerlachowskie Wrótka (Štrbina za Kotlovým štítom).

Mały Gerlach jest szczytem zwornikowym, od jego wierzchołka odchodzą dwie granie, które okalają Gerlachowski Kocioł (Gerlachovský kotol).

Głównym ramieniem jest grań południowo-wschodnia, znajdują się w niej kolejno następujące obiekty:

Lawiniasta Przełączka (Lavínová lávka) – opada z niej znany z wypadków Żleb Karczmarza (Krčmárov žľab),
Ponad Kocioł Turnia (Čertova veža),
Przełączka nad Kotłem (Sedielko nad Kotlom) – przechodzi przez nią zwykła droga na Gerlach (od Wielickiej Próby),
Ponad Próbę Turnie (Čertove zuby) – trzy urwiste turnie, przedzielone dwoma przełączkami:
- Zadnia Ponad Próbę Turnia (Zadný Čertov zub),
- Zadnia Ponad Próbę Szczerbina (Zadná Čertova štrbina),
- Pośrednia Ponad Próbę Turnia (Prostredný Čertov zub),
- Pośrednia Ponad Próbę Szczerbina (Prostredná Čertova štrbina),
- Skrajna Ponad Próbę Turnia (Predný Čertov zub),
Skrajna Ponad Próbę Szczerbina (Predná Čertova štrbina),
Ponad Ogród Turnia (Kvetnicová veža, 2433 m),
Ponad Staw Przełączka,
Ponad Staw Turnia,
Gerlachowski Grzebień (Gerlachovský hrebeň).

Bocznym ramieniem jest grań południowo-zachodnia, w której wznoszą się:

Przełączka pod Małym Gerlachem (Štrbina pod Kotlovým štítom) – płytkie siodełko, przez które prowadzi zwykła droga na Gerlach,
Urbanowe Turnie (Dromedárov chrbát) – grupa pięciu wybitnych turni; między dwoma najbardziej wysuniętymi na południe (Urbanową Turnią V i IV) znajduje się Urbanowa Przełęcz (Urbanovo sedlo),
Urbanowa Szczerbina (Dromedárova štrbina),
Urbanowa Czuba (Dromedárov hrb, 2367 m),
Urbanowa Kopka (Urbanova kôpka).

Mały Gerlach góruje nad dolinami:

od zachodu nad Doliną Batyżowiecką (Batizovská dolina),
od południowego wschodu nad Gerlachowskim Kotłem (Gerlachovský kotol), górnym piętrem Doliny Stos (Hromadná dolina),
od wschodu nad Doliną Wielicką (Velická dolina). Jego stoki opadają do Żlebu Karczmarza i jego odnogi.

Historia

Pierwszego znanego wejścia na Mały Gerlach dokonał pod koniec lat 60. XIX wieku spiskoniemiecki przewodnik Martin Spitzkopf z towarzyszem. Wcześniej mogli tu być myśliwi polujący na kozice. Zimą na szczyt weszli jako pierwsi Josef Bethlenfalvy, Z. Bilek i Alfréd Grósz 19 marca 1928 r.

Nazewnictwo

Polska nazwa odnosi się do masywu Gerlacha (Mały Gerlach jest najniższym szczytem w tym masywie), natomiast nazwa słowacka Kotlový štít pochodzi od Kotła Gerlachowskiego. Nazwa Kotłowy Szczyt (spolszczona wersja dzisiejszej słowackiej) była dawniej używana w odniesieniu do najwyższego szczytu masywu Gerlacha. Oboczną formą nazwy szczytu jest Mały Gierlach, utworzona na podstawie nazwy Gierlach (zob. wyjaśnienie w haśle Gerlach).

Przypisy

↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.

Bibliografia

Józef Nyka: Tatry słowackie. Przewodnik. Wyd. II. Latchorzew: Trawers, 1998. ISBN 83-901580-8-6.
Tatry Wysokie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005/06. ISBN 83-87873-26-8.
Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część XII. Wschodnia Batyżowiecka Przełęcz – Litworowa Przełęcz. Warszawa: Sport i Turystyka, 1965, s. 114–124.
Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. ISBN 83-01-13184-5.