Maurice Béjart, właśc. Maurice-Jean Berger[1] (ur. 1 stycznia1927 w Marsylii, zm. 22 listopada2007 w Lozannie) – francuski tancerz i choreograf, założyciel i kierownik cenionych w świecie zespołów baletowych Ballet de l’Etoile (zał. 1954), Balet XX wieku (zał. 1960 w Brukseli) oraz Béjart Ballet Lausanne (zał. 1987 w Lozannie). Założyciel kilku szkół baletowych, m.in. École Mudra w Brukseli oraz École-atelier Rudra w Lozannie. Od 1994 do śmierci – członek francuskiej Akademii Sztuk Pięknych (l’Académie des Beaux-Arts). W 2007 uzyskał obywatelstwo Szwajcarii.
Życiorys
Urodził się w Marsylii jako najstarszy z trojga dzieci Germaine Capellieres i Gastona Bergera (1896-1960), filozofa[2]. W 1934, gdy miał 7 lat zmarła jego matka[3]. Zafascynowany występem Serge’a Lifara postanowił całkowicie poświęcić się tańcu. Od 11. roku życia trenował u Matyldy Krzesińskiej w Marseille Opera Ballet School w Marsylii, gdzie był jedynym chłopcem w klasie od 25 do 30 dziewcząt[3]. Potem przeniósł się do Paryża, gdzie jego nauczycielami tańca byli: Lubov Egorova, Léo Staats, Roland Petit i Nora Kiss. Dzięki rekomendacji Margot Fonteyn, Béjart uczył się tańca w Londynie pod kierunkiem Very Volkovej[3]. W 1949 dołączył do zespołu londyńskiego International Ballet tancerki baletowej Mony Inglesby, gdzie tańczy szereg znaczących ról m.in. pas de deux Błękitnego Ptaka w Śpiącej królewnie.
W 1950 dołączył do zespołu Cullberg Ballet, gdzie po raz pierwszy zetknął się z tańcem współczesnym i spróbował swoich sił jako choreograf[2]. W latach 1951–1952 tańczył też w The Royal Swedish Ballet w Szwecji. W 1952 stworzył swoją pierwszą choreografię do filmu Ognisty ptak (Firebird)[4] do muzyki Igora Strawinskiego w reżyserii Hasse Ekmana. W rolach głównych wystąpili: tancerka Ellen Rasch i włoski śpiewak operowy baryton Tito Gobbi.
W 1954 założył Ballet de l’Etoile[5], dla którego w 1955 stworzył choreografię do Symphonie pour un homme seul (muz. Pierre Schaeffer i Pierre Henry). W 1959 został zaangażowany przez Maurice Huismana, dyrektora Théâtre Royal de la Monnaie w Brukseli, gdzie opracował choreografię do Święta wiosny[5].
W 1960 w Brukseli złożył zespół Ballet du XXe Siècle[5], dla którego przygotował choreografię do baletów: Boléro (1961), Messe pour le temps présent (1967) i L’oiseau de feu (1970).
W 1987 Béjart zamieszkał w Lozannie w Szwajcarii, gdzie powstał Béjart Ballet Lausanne[5]. W 1992 zmniejszył liczbę tancerzy do 30 osób w zespole, z którego powstał L’école-Atelier Rudra-Béjart. Kolejne choreografie Béjarta dla Béjart Ballet Lausanne to: Cudowny mandaryn, King Lear-Prospero, À propos de Shéhérazade, Lumière, MutationX, La Route de la soie, Le Manteau, Enfant-Roi, La Lumière des eaux i Le Presbytère n’a rien perdu de son charme, ni le jardin de son éclat. W 2007 powstało jego ostatnie dzieło Le Tour du monde en 80 minutes.
Béjart wydał też kilka książek, w tym La Mort subite – journal intime, Le Ballet des mots, Le Même et un Autre, Lettres à un jeune danseur, L’Autre chant de la danse. Ce que la nuit me dit, Mathilde ou le temps perdu, Mémoires, tome 2: La Vie de qui?, Théâtre: A-6-Roc i Un Instant dans la vie d’autrui. Mémoires.
W 1999 otrzymał Nagrodę Kioto w dziedzinie sztuki i filozofii[6]. W 2003 został uhonorowany Prix Benois de la Danse za wybitne osiągnięcia.