Зродились ми великої години Zrodyłyś my wełykoji hodyny pol. Urodziliśmy się w wielkiej godzinie[1] Марш Нової Армії Marsz Nowoji Armiji pol. Marsz Nowej Armii
„Marsz ukraińskich nacjonalistów”[2] (ukr.Марш українських націоналістів, Marsz ukrajinśkych nacionalistiw), także „Marsz Nowej Armii”[3] (ukr. Марш Нової Армії, Marsz Nowoji Armiji) – ukraińska pieśń patriotyczna, która pierwotnie była oficjalnym hymnem Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) i Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA)[4]. Znana jest również po pierwszym wersie „Zrodyłyś my wełykoji hodyny” (ukr.Зродились ми великої години, tłum. Urodziliśmy się w wielkiej godzinie[1] – tu w znaczeniu: w ważnym czasie). Pieśń, napisana przez Ołesia Babija do muzyki Omelana Nyżankiwskiego w 1929 roku, została oficjalnie przyjęta przez kierownictwo OUN w 1932 roku[5]. Utwór jest często określany jako pieśń patriotyczna czasów powstania[6] i ukraińska pieśń ludowa[7]. Do dziś powszechnie wykonywany, zwłaszcza podczas wydarzeń upamiętniających Ukraińską Powstańczą Armię[8] oraz przez organizacje nacjonalistyczne[9].
Geneza
Mapa przedstawiająca maksymalne roszczenia terytorialne Ukraińskiej Republiki Ludowej na początku 1919 roku, rozciągające się od Sanu w dzisiejszej Polsce do Kubania obok gór Kaukazu w dzisiejszej południowej Rosji (jak to jest wspomniane w pieśni)
W 1919 r. wraz z zakończeniem wojny polsko-ukraińskiej, która doprowadziła do aneksji ziem Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej przez państwo polskie, wielu byłych przywódców republiki ukraińskiej zostało wygnanych[10]. W miarę jak w okresie międzywojennym nasiliły się prześladowania Ukraińców ze strony polskich władz, wielu z nich (a zwłaszcza młodzież, która odczuwała, iż nie ma przyszłości dla Ukraińców) straciło wiarę w tradycyjny sposób pojmowania praworządności, w starszyznę, w zachodnie demokracje, które postrzegano jako zdrajców, odwracających się plecami wobec sprawy ukraińskiej. Ten okres rozczarowania zbiegł się w czasie ze wzrostem poparcia dla Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. Szacuje się, że do początku II wojny światowej OUN liczyła 20 tys. aktywnych członków i wielokrotnie więcej sympatyków[11]. Pieśń została napisana w 1929 roku, w toku tych procesów polityczno-społecznych i przyjęta za hymn OUN przez jej kierownictwo 3 lata później[5][12].
Marsz ukraińskich nacjonalistów jest napisany i wykonywany jako marsz wojskowy oraz jako wezwanie do broni. Pierwszy werset pieśni mówi o „bólu utraty Ukrainy”[13], nawiązując do krótkotrwałej niepodległości Ukraińskiej Republiki Ludowej w latach 1917–1921. Republika została podzielona między Związek Radziecki i II Rzeczpospolitą[14]. Utwór wspomina również popularne ukraińskie motto narodowe „zjednoczone państwo ukraińskie... od Sanu aż po Kaukaz”[15]. Jest to zgodne z ówczesnym postrzeganiem granic Ukrainy przez ukraińskich działaczy narodowych, wedle której, zachodnia granica Ukrainy przebiega nad rzeką San, we współczesnej Ukrainie zachodniej i południowo-wschodniej Polsce, a jej wschodnia granica na Kaukazie, w dzisiejszej południowej Rosji[16].
Współczesność
Marsz ukraińskich nacjonalistów ponownie zdobywa popularność po 2014 roku z powodu rozpoczęcia wojny w Donbasie i rosnącej popularności ruchów nacjonalistycznych na Ukrainie. Pod koniec 2017 roku w serwisie YouTube pojawiło się uroczyste wykonanie tej pieśni (o nieco zmienionym tekście) zatytułowane Marsz Nowej Armii (ukr. Марш Нової Армії, Marsz Nowoji Armiji)[3]. Za oprawę muzyczną odpowiada orkiestra wojskowa Pułku Prezydenckiego pod batutą Mychajło Rjabokonia, a za wokal popularni artyści ukraińskiej sceny rozrywkowej: Serhij Fomenko z zespołu Mandry, Iwan Łenio z grupy Kozak System, Taras Czubaj, wokalista Płacz Jeremiji, Taras Kompanczenko z zespołu Chorea Kozacka, Serhij Wasyljuk z grupy Tiń Soncja, Ołeh Skrypka, lider zespołu Wopli Widoplasowa i pomysłodawca projektu oraz Serhij Tanczyneć, wokalista grupy Bez Obmeżeń[3]. W teledysku do nowego wykonania hymnu OUN uczestniczy Kompania Reprezentacyjna Sił Zbrojnych Ukrainy, wykonująca skomplikowany układ paradno-marszowy[3]. Pieśń wykonuje także Zoriana Konowalec, była wolontariusza Pułku „Azow”[17], znana ze skrajnie nacjonalistycznych i otwarcie antypolskich poglądów[18]. Środowisko kresowe związane z portalem Kresy.pl skrytykowało te działania i uznało rosnącą popularność pieśni za nawrót i gloryfikację zbrodniczej ideologii ukraińskiego nacjonalizmu we współczesnej Ukrainie[19].
↑ChristopherCh.GilleyChristopherCh., A Simple Question of ‘Pragmatism’? Sovietophilism in the West Ukrainian Emigration in the 1920s, Koszaliński Instytut Europejskich Studiów Porównawczych, 2006, ISSN1895-0450(ang.). Brak numerów stron w książce
↑Orest Subtelny: Ukraine: A History. Toronto: University of Toronto Press, 1988, s. 441–446. ISBN 978-0-8020-5808-9. (ang.).
↑Kyryło Hałuszko: Народження країни. Від краю до держави. Назва, символіка, територія і кордони України. Харків: Клуб Сімейного Дозвілля, 2015. ISBN 978-617-12-0208-5. (ukr.). Brak numerów stron w książce
↑PiotrP.EberhardtPiotrP., Twórcy ukraińskiej geopolityki [online], Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego PAN, 2009.
