Ludy wołżańsko-fińskie

Ludy wołżańsko-fińskie (t. ludy wołżańskie) – grupa ludów wspólnego pochodzenia, posługujących się językami wołżańsko-fińskiej grupy ugrofińskiej gałęzi uralskiej rodziny języków. W skład grupy wchodzą dziś tylko dwa narody: Maryjczycy i Mordwini, przy czym ci ostatni rozpadają się na dwa odłamy zróżnicowane językowo, kulturowo i antropologicznie: moksza i erzja. Ludy wołżańsko-fińskie mieszkają nad środkową Wołgą i Kamą, od Oki na zachodzie do Biełej na wschodzie. Maryjczyków jest obecnie około 0,6 mln, Mordwinów – około 1,05 mln. Ludy te mają dwie narodowe republiki-podmioty Federacji Rosyjskiej: Mari El i Mordowię, ale stanowią w nich tylko po około 40% ludności. Ludy wołżańsko-fińskie żyją bowiem w rozproszeniu wśród Rosjan, Tatarów i Czuwaszy.

Ludy wołżańsko-fińskie wyodrębniły się w I tysiącleciu p.n.e. ze wspólnoty Finów bałtycko-wołżańskich, powstałej po rozpadzie wspólnoty fińsko-permskiej. Do zróżnicowania poszczególnych ludów wołżańsko-fińskich doszło prawdopodobnie już w połowie I tysiąclecia n.e. Od VIII do XIII wieku ludy wołżańsko-fińskie pozostawały pod intensywnym wpływem tureckich Bułgarów Nadwołżańskich i ich państwa. Po najeździe mongolskim w XIII wieku tereny osadnictwa wołżańsko-fińskiego znalazły się na granicy wpływów ruskich (moskiewskich) i tatarskich (Chanatu Kazańskiego). Od połowy XVI wieku wchodziły w skład Rosji. Od tego czasu datuje się feudalizacja, chrystianizacja i intensywna rusyfikacja tych ludów. Ostatnie bunty chłopskie na tych terenach miały miejsce jeszcze pod koniec XIX wieku.

Do ludów wołżańsko-fińskich należały również liczne plemiona zamieszkujące wschodni skraj Niżu Wschodnioeuropejskiego, które zanikły już w czasach historycznych, głównie wskutek asymilacji przez Rosjan. Źródła historyczne wymieniają wśród nich takie ludy, jak Meria, Mieszczera, Murom. Do dziś przetrwały również dwa plemiona mordwińskie, które w toku dziejów utraciły swą wołżańsko-fińską tożsamość i język, ulegając akulturacji do sąsiednich żywiołów: Terjuchanowie i Karatajowie. Pierwsi pod koniec XVIII wieku całkowicie przeszli na język rosyjski, zachowując wiele elementów swej kultury, drudzy przyswoili sobie język tatarski, jednak ich dialekt wskazuje na pochodzenie mordwińskie.

Bibliografia

  • Péter Hajdú: Narody i języki uralskie. Warszawa: PWN, 1971. OCLC 17657559.
  • Wojciech Szymański, Elżbieta Dąbrowska: Awarzy. Węgrzy. Wrocław: Ossolineum, 1979. ISBN 83-04-00246-9. OCLC 908863727.
  • Aleksander Nawrocki: Szamanizm i Węgrzy. Warszawa: Iskry, 1988. ISBN 83-207-0858-3. OCLC 31205094.

Read other articles:

Story of Peter

Story of PeterAlbum mini karya SarasvatiDirilis2011Genreindie pop, gothic, alternatifLabelDemajorsKronologi Sarasvati -String Module Error: Match not foundString Module Error: Match not found Story of Peter (2011) Mirror (2012)String Module Error: Match not foundString Module Error: Match not found Story of Peter merupakan sebuah album musik perdana milik Sarasvati yang dirilis pada tahun 2011. Album ini berisi 7 lagu. Lima lagu diciptakannya sendiri, sementara lagu “Questions” adalah...

 

Daftar Ketua Umum Partai Komunis Indonesia

Ketua Umum, biasa disebut juga Sekretaris Jendral Partai Komunis Indonesia, adalah jabatan tertinggi dalam hierarki kepemimpinan Partai Komunis Indonesia. Ketua Umum Partai Komunis IndonesiaBekas jabatan politikD.N. Aidit, Ketua Umum/Sekretaris Jendral Partai Komunis Indonesia terakhirPendahuluKetua Umum ISDVPejabat pertamaSemaunPejabat terakhirD.N. AiditJabatan dimulai23 Mei 1920Jabatan berakhir22 November 1965 Pada masa kolonial Belanda, jabatan tertinggi dalam struktur kepemimpinan Partai ...

 

Baronissi

BaronissiKomuneComune di BaronissiLokasi Baronissi di Provinsi SalernoNegara ItaliaWilayah CampaniaProvinsiSalerno (SA)Luas[1] • Total17,93 km2 (6,92 sq mi)Ketinggian[2]260 m (850 ft)Populasi (2016)[3] • Total16.790 • Kepadatan940/km2 (2,400/sq mi)Zona waktuUTC+1 (CET) • Musim panas (DST)UTC+2 (CEST)Kode pos84081Kode area telepon089Situs webhttp://www.comune.baronissi.sa.it Baroniss...

الدوري المنغولي لكرة القدم 2017

الدوري المنغولي لكرة القدم 2017 تفاصيل الموسم الدوري المنغولي لكرة القدم  البلد منغوليا  البطل نادي إركيم  مباريات ملعوبة 90   عدد المشاركين 10   الدوري المنغولي لكرة القدم 2016  الدوري المنغولي لكرة القدم 2018  تعديل مصدري - تعديل   الدوري المنغولي لكرة القدم 20...

 

العلاقات الباهاماسية المنغولية

العلاقات الباهاماسية المنغولية باهاماس منغوليا   باهاماس   منغوليا تعديل مصدري - تعديل   العلاقات الباهاماسية المنغولية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين باهاماس ومنغوليا.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومرجعية للدولتين: و�...

 

Elyria (Ohio)

Questa voce sull'argomento centri abitati dell'Ohio è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Elyriacity(EN) Elyria, Ohio Elyria – Veduta LocalizzazioneStato Stati Uniti Stato federato Ohio ConteaLorain AmministrazioneSindacoWilliam M. Grace (D) TerritorioCoordinate41°22′24″N 82°06′06″W / 41.373333°N 82.101667°W41.373333; -82.101667 (Elyria)Coordinate: 41...

Зыбка (рыболовная снасть)

У этого термина существуют и другие значения, см. Зыбка. Китай Стокгольм Река Амур Зыбка (подъёмка) — рыболовная сеть, натянутая на четырёхугольную раму (или растянутая между двумя перекрещенными металлическими или деревянными стержнями), привешиваемая к тонкому конц...

 

Eesti meistrid 1922

Eesti meistrid 1922 Competizione Meistriliiga Sport Calcio Edizione 2ª Organizzatore UEFA Date dal 10 ottobre 1922al 29 ottobre 1922 Luogo  Estonia Partecipanti 4 Risultati Vincitore Sport Tallinn(2º titolo) Secondo ESS Kalev Tallinn Statistiche Incontri disputati 3 Gol segnati 15 (5 per incontro) Cronologia della competizione 1921 1923 Manuale Il campionato estone di calcio 1922 fu la 2ª edizione del torneo. Al torneo parteciparono quattro squadre e il VS Sport Tallinn ...

 

Doreen Lawrence

British Jamaican activist and politician (born 1952) The Right HonourableThe Baroness Lawrence of ClarendonOBEOfficial portrait, 2023Member of the House of LordsLord Temporalas a life peer 15 October 2013Chancellor of De Montfort UniversityIn office22 January 2016 – 31 January 2020Vice-ChancellorDominic ShellardAndy Collop (interim)Preceded byWaheed AlliSucceeded byAkram Khan Personal detailsBornDoreen Delceita Graham (1952-10-24) 24 October 1952 (age 71)Clarendon, Colony ...

قوات الدرك (تركيا)

  قوات الدرك (تركيا) قوات الدرك (تركيا)‌   البلد تركيا  المقر الرئيسي أنقرة  تاريخ التأسيس 1839  المنظمة الأم وزارة الداخلية  عدد الموظفين 180000 (2009)  الموقع الرسمي الموقع الرسمي  تعديل مصدري - تعديل     لمعانٍ أخرى، طالع قوات الدرك (توضيح). القوات الدرك ...

 

Gatto soriano

Questa voce o sezione sull'argomento gatti non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Commento: Voce del tutto senza fonti Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. SorianoEsemplare comune di gatto soriano dal pelo arancioneInformazioni genericheLuogo origine Siria Data origine? Naturale Razza naturale Riconoscimento Razz...

 

Azabu-juban Station

Metro station in Tokyo, JapanThis article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Azabu-juban Station – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2022) (Learn how and when to remove this message)N04 E22Azabu-juban Station麻布十番駅Entrance No. 3 in 2008General informationLocationAzabu-Jūban, Minato, ...

Metro Junior A Hockey League

Junior level ice hockey league This article is about the league in operation from 1956–1998. For the Metro Junior Hockey League from 1961–1963, see Metro Junior A League. Metro Junior A Hockey League Membership Ontario Hockey Association Founded 1950 Ceased 1998 Sutherland Cups 13 Regional Champions 0 National Champions 0 First Champion Weston Dukes (1951) Last Champion Wexford Raiders (1998) OHA Junior A SOJHL (1970–1977) OPJHL (1972–1987) MetJHL (1991–1998) OJHL (1993–Present) O...

 

2020年夏季奧林匹克運動會波蘭代表團

2020年夏季奥林匹克运动会波兰代表團波兰国旗IOC編碼POLNOC波蘭奧林匹克委員會網站olimpijski.pl（英文）（波兰文）2020年夏季奥林匹克运动会（東京）2021年7月23日至8月8日（受2019冠状病毒病疫情影响推迟，但仍保留原定名称）運動員206參賽項目24个大项旗手开幕式：帕维尔·科热尼奥夫斯基（游泳）和马娅·沃什乔夫斯卡（自行车）[1]闭幕式：卡罗利娜·纳亚（皮划艇）&#...

 

The Hanoi Hilton (film)

1987 American film directed by Lionel Chetwynd The Hanoi HiltonTheatrical release posterDirected byLionel ChetwyndWritten byLionel ChetwyndProduced byYoram GlobusMenahem GolanStarring Michael Moriarty Jeffrey Jones Paul Le Mat Stephen Davies Lawrence Pressman Aki Aleong Gloria Carlin John Diehl Rick Fitts David Soul CinematographyMark IrwinEdited byPenelope ShawMusic byJimmy WebbDistributed byCannon Film DistributorsRelease date March 27, 1987 (1987-03-27) Running time125 minut...

Dieter Zechlin

German pianist This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Dieter Zechlin – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2010) (Learn how and when to remove this message) You can help expand this article with text translated from the corresponding article in German. (December 2014) Click [show]...

 

World Community Grid

BOINC based volunteer computing project to aid scientific research World Community GridDeveloper(s)United DevicesIBMKrembil Research InstituteInitial releaseNovember 16, 2004 (2004-11-16)[1]Stable release7.16.19Development statusActiveOperating system• Microsoft Windows • Linux• macOS• Android• Raspberry Pi OSPlatformBOINCTypeVolunteer computingAverage performance402 TFLOPS[2]Active users23,248[2]Total users79,354[2]Active hosts57,672&#...

 

تصفيات بطولة أمم أوروبا 2016 المجموعة ج

تصفيات بطولة أمم أوروبا 2016 المجموعة جمعلومات عامةالرياضة كرة القدم الاتحاد الاتحاد الأوروبي لكرة القدم الفئة كرة القدم للرجال جزء من تصفيات بطولة أمم أوروبا 2016 الفترة 2016 البداية 2014 — 8 سبتمبر 2014 النهاية 2015 — 12 أكتوبر 2015 الفرق المشاركة  القائمة ... منتخب إسبانيا لكرة القد...

Toulouse Féminin Handball

Cet article est une ébauche concernant un club de handball français et Toulouse. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Toulouse Féminin Handball Généralités Surnoms TFHLes Roses Noms précédents Toulouse Cheminots Marengo Sports (TCMS)Stade Toulousain HandballToulouse 31 HB Fondation ? (TCMS)juillet 2006 (Toulouse Féminin Handball) Salle Gymnase des ArgouletsPalais des sports André-Brouat (385...

 

Ares del Maestrat

Cet article est une ébauche concernant une localité de la Communauté valencienne. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Pour les articles homonymes, voir Ares (homonymie). Ares del Maestrat Ares del Maestre (es) Héraldique Vue d'Ares del Maestrat avec le mola del Castell. Administration Pays Espagne Communauté autonome Communauté valencienne Province Province de Castellón Comarque Alt Maestrat D...