Ludwik Sempoliński

Ludwik Sempoliński
Ilustracja
Ludwik Sempoliński w okresie występów amatorskich w „Promenadzie”, 1917
Imię i nazwisko

Ludwik Agapit Sempoliński

Data i miejsce urodzenia

18 sierpnia 1899
Warszawa

Data i miejsce śmierci

17 kwietnia 1981
Warszawa

Zawód

aktor, reżyser, tancerz, pedagog

Lata aktywności

1918–1981

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal 10-lecia Polski Ludowej Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Ludwik Sempoliński parodiujący Adolfa Hitlera w piosence Ten wąsik (1939)
Ludwik Sempoliński z Tolą Mankiewiczówną w komedii Całus i nic więcej (1936)
Ludwik Sempoliński i Kazimiera Niewiarowska w operetce Księżniczka cyrkówka (1927)

Ludwik Agapit Sempoliński, znany też jako Bohdan Kierski (ur. 18 sierpnia 1899 w Warszawie, zm. 17 kwietnia 1981 tamże) – polski aktor teatralny i filmowy, reżyser, tancerz, pedagog. Jeden z najwybitniejszych polskich aktorów teatralnych, filmowych, rewiowych i kabaretowych[1][2][3][4].

Życiorys

Urodził się w rodzinie Antoniego[5] (1870–1951) i Stanisławy Subirre (1868–1954)[6][7]. Ukończył warszawską Szkołę Zgromadzenia Kupców przy ul. Waliców, a następnie podjął studia w Wyższej Szkole Handlowej, której jednak nie ukończył.

Debiutował w 1918 w kabarecie Sfinks piosenką Lecą mareczki, lecą, lecą…. Związany z warszawskimi (m.in. „Morskie Oko”, „Cyrulik Warszawski”) i krakowskimi teatrzykami rewiowymi, kabaretami i operetką.

W sezonie 1935/1936 dyrektor Teatru Letniego w Łodzi[8].

W czasie II wojny światowej musiał się ukrywać przed okupantami niemieckimi za parodię Hitlera w piosence Ten wąsik z popularnej rewii muzycznej Orzeł czy Rzeszka. Z tego powodu przeniósł się do Wilna, gdzie występował początkowo w teatrze muzycznym Lutnia, następnie w założonym przez siebie teatrzyku Miniatury. Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej uciekł z Wilna i pod nazwiskiem Józef Kalina ukrywał się na prowincji. W 1944 wrócił do Wilna i wraz z Hanką Bielicką i Jerzym Duszyńskim reaktywował swój teatr.

Po wojnie grał na scenach Łodzi, Krakowa i w warszawskim Teatrze Syrena. Znany z brawurowych wykonań różnych piosenek (m.in. Tomasz, ach Tomasz, skąd ty to masz). W 1969 otrzymał Nagrodę Miasta Stołecznego Warszawy.

Autor wspomnień Wielcy artyści małych scen (wyd. 1968) i Druga połowa życia (wyd. 1985). Był także wykładowcą warszawskiej PWST, wychowawcą wielu aktorów i piosenkarzy[4].

Zmarł 17 kwietnia 1981 w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 111-3-30,31)[7].

Filmografia

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Ludwik Sempoliński, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21].
  2. ↑ Ludwik Sempoliński – wielki artysta małych scen. polskieradio.pl. [dostęp 2019-07-19].
  3. ↑ Teatr w Polsce - polski wortal teatralny. e-teatr.pl. [dostęp 2020-07-09]. (pol.).
  4. ↑ a b Ludwik Sempoliński. spotkaniazpiosenka.org
  5. ↑ a b M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1564 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  6. ↑ Stanisława Subirre M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2023-12-03].
  7. ↑ a b Cmentarz Stare Powązki: ANTONI SEMPOLIŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-12-03].
  8. ↑ "Łódź w Ilustracji", 1936, nr 24 (jest mylnie 23), s. 7; zdjęcie portretowe.
  9. ↑ Raz, dwa, trzy. iluzjon.fn.org.pl [dostęp 2021-12-20]
  10. ↑ a b c d Ludwik Sempoliński w bazie filmpolski.pl
  11. ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Bibliografia

  • Budrewicz Olgierd: My, z Warszawy. Wyd. II (w tym wyborze). Warszawa: Czytelnik, 1998, s. 25…31. ISBN 83-07-00019-X.
  • Zbigniew Adrjański: Kalejdoskop estradowy : leksykon polskiej rozrywki 1944–1989 : artyści, twórcy, osobistości. Warszawa: Bellona, 2002. ISBN 83-11-09191-9.

Linki zewnętrzne