Szczyt znajduje się pomiędzy Szczeblem, Śnieżnicą, Wierzbanowską Górą i grzbietem Czarnego Działu, oddzielony od nich głębokimi dolinami rzek Raby, Mszanki i potoków Kasinianka i Słomka[2]. Góruje ponad miejscowościami: Mszana Dolna, Kasinka Mała i Kasina Wielka, znajduje się więc całkowicie w obrębie gminy Mszana Dolna[3]. Ma długi grzbiet, na którym w kierunku od zachodu są trzy wierzchołki: zachodni (Zapadliska 766 m), środkowy (Lubogoszcz Zachodnia 953 m) i wschodni, najwyższy – Lubogoszcz 968 m[2]. Pomiędzy Lubogoszczą Zachodnią, a najwyższym wschodnim wierzchołkiem rozciąga się grzbiet zwany Kozią Brodą[1].
Na południowym zboczu, niedaleko zielonego szlaku jest polana Podchodna[4].
Historia
Grzbiet Lubogoszczy niegdyś był bezleśny, znajdowały się na nim hale pasterskie[1]i miał wieżę widokową na szczycie. Obecnie jest pokryty lasem, a drewniana wieża z czasem zbutwiała i zawaliła się. W 1924 roku na zachodnim stoku, w Kasince Małej, w przysiółku Kopieniec, przy czarnym szlaku na wysokości ok. 580–590 m n.p. została wybudowana Baza Szkoleniowo-Wypoczynkowa „Lubogoszcz” (szlak czarny z Kasinki Małej)[5].
Z Lubogoszczą związanych jest wiele legend o czartach, utopcach, płanetnikach i boginkach. Na północnych stokach, nad Kasiną Wielką znajduje się, zaznaczane jeszcze na mapach miejsce o nazwie Zamczysko lub Gródek. Nazwa sugerowałaby, że kiedyś był tam gród, jednak nie potwierdziły tego badania archeologiczne[1].
Geologia
Szczyt zbudowany jest z fliszu karpackiego. Występują w nim typowe dla Karpat procesy osuwiskowe. Tak powstała wypełniona wodą nisza osuwiskowa zwana Żabim Okiem oraz występujące na zboczach wschodnich wychodnie skalne. Również ludowego pochodzenia nazwa Zapadliska najprawdopodobniej związana z osuwiskami, które dawniej występowały częściej niż obecnie[1].
Przyroda
Powyżej wysokości 500–550 m n.p.m. Lubogoszcz jest całkowicie lesista. Porastający ją drzewostan uważany jest za cenny i nasiona rosnących tam drzew iglastych gromadzone są w centralnym banku nasion. Dawniej przy wschodnim wierzchołku była duża polana, dziś zarośnięta ze szkodą dla walorów widokowych. Obecnie widoki roztaczają się jedynie z dolnych części szlaków, oraz z wiatrołomów. Na Lubogoszczy znajduje się także jedno z dwóch tylko w całym Beskidzie Wyspowym stanowisk paproci języcznik zwyczajny (drugie stanowisko w rezerwacie przyrody Kostrza). Na Lubogoszczy paproć tę odkryto w 2003 roku (populacja liczy około 500 sztuk)[1].
Wody
Liczne są źródełka. Według opowiadań miejscowych jest ich 99. Stoki o przeciętnym spadku 20–30% pocięte są licznymi jarami potoków. Są dwa niewielkie stawki: Żabie Oko (na zachodnim stoku obok wspomnianego Ośrodka) oraz Morskie Oko (w części wschodniej). Żabie Oko wypełnia niszę osuwiskową. Nazwę nadali mu turyści, a miejscowa ludność dawniej nazywała go Stawiskiem. Morskie Oko, dawniej dużo większe, jest już tylko zarastającą młaką, niegdyś było kąpieliskiem[6]. Na Lubogoszczy występują również wody mineralne; przed II wojną światową odkryto niewielkie źródła solankowe. Ekspertyza wykazała jednak nieopłacalność ich eksploatacji i budowy bazy balneologicznej[5].
Piesze szlaki turystyczne
Kasina Wielka – Lubogoszcz – Mszana Dolna (odcinek Małego Szlaku Beskidzkiego). Czas przejścia ok. 3:35 h (do drogi w Kasinie Wlk.), suma podejść 610 m.
Mszana Dolna – Lubogoszcz. Czas przejścia ok. 2 h (z powrotem 1:30 h), suma podejść 560 m.
Kasinka Mała – Lubogoszcz, do połączenia ze szlakiem czerwonym. Czas przejścia ok. 2 h (z powrotem 1:30 h), suma podejść 560 m.
Przypisy
↑ abcdefGacekG.DariuszGacekG., Beskid Wyspowy, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2012, s. 233–234, ISBN 978-83-62460-25-0.
↑ abBeskid Wyspowy 1: 50000. Mapa turystyczna, Kraków: Compass, 2006, s. 1, ISBN 83-89165-86-4.
