PROFILPELAJAR.COM

Księga robotów
Autor	Stanisław Lem
Typ utworu	Opowiadania fantastyczne
	Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Polska
Język	polski
Data wydania	1961
Wydawca	Iskry

Księga robotów – zbiór opowiadań Stanisława Lema. Po raz pierwszy wydany nakładem wydawnictwa Iskry w roku 1961^[1].

Lista opowiadań

DZIENNIKI GWIAZDOWE IJONA TICHEGO
- Przedmowa profesora Tarantogi
- Podróż jedenasta
- Podróż dwunasta
- Podróż czternasta
- Podróż dwudziesta druga
- Podróż dwudziesta trzecia
- Podróż dwudziesta czwarta
- Podróż dwudziesta piąta

ZE WSPOMNIEŃ IJONA TICHEGO
- I - Profesor Corcoran
- II - Profesor Decantor
- III - Profesor Zazul
- IV - Fizyk Molteris

Formuła Lymphatera

Terminus

Opis opowiadań

Przedmowa profesora Tarantogi

Osobny artykuł: Sezam_i_inne_opowiadania#Przedmowa_profesora_Tarantogi.

Podróż jedenasta

Tichy zostaje wezwany na spotkanie w sprawie kosmicznej wagi. Po przybyciu na miejsce podróżnik poznaje historię buntu komputera pokładowego statku kosmicznego Bożydar II, który osiadł na niezamieszkałej planecie Procyona (określanej jako Kareliria) i stworzył społeczeństwo robotów. Towarzystwo ubezpieczeń, z którego usług korzystał Bożydar II, podjęło próby rewindykacji robotów, które - mimo wysłania licznych agentów - spełzły na niczym. Tichy decyduje się pomóc w rozwiązaniu zagadki Karelirii^[2].

Podróż dwunasta

Pod wpływem opowieści profesora Tarantogi Tichy zdecyduje się polecić na planetę Amauropię. Na miejscu podróżnik spotyka Mikrocefali - istoty człekokształtne na niskim poziomie rozwoju. Korzystając z wynalazku Tarantogi, umożliwiającego spowolnienie lub przyspieszenie upływu czasu, Tichy obserwuje historię Mikrocefali od czasów prymitywnych plemion do powstania demokratycznego społeczeństwa^[3].

Podróż czternasta

Po lekturze pożyczonej od profesora Tarantogi książki Tichy decyduje się polecieć na planetę Enteropię i tam zapolować na kurdla. Przygotowując się do wyprawy, podróżnik poznaje historię zamieszkującej Enteropię cywilizacji Ardrytów; jego zainteresowanie wzbudza jeden z elementów ardryckiej kultury, jakim są sepulki^[4].

Nawiązania do Podróży czternastej znajdują się w Wizji lokalnej Stanisława Lema^[5].

Podróż dwudziesta druga

Osobny artykuł: Sezam_i_inne_opowiadania#Podróż_dwudziesta_druga.

Podróż dwudziesta trzecia

Osobny artykuł: Sezam_i_inne_opowiadania#Podróż_dwudziesta_trzecia.

Podróż dwudziesta czwarta

Osobny artykuł: Sezam_i_inne_opowiadania#Podróż_dwudziesta_czwarta.

Podróż dwudziesta piąta

Osobny artykuł: Sezam_i_inne_opowiadania#Podróż_dwudziesta_piąta.

I - Profesor Corcoran

Ijon Tichy opowiada gronu osób historię spotkania z profesorem Corcoranem. Wzbudziwszy zaufanie uczonego, podróżnik zostaje przez niego zaproszony do laboratorium. Tam Tichy poznaje sekret profesora: stworzone przez niego mózgi elektronowe, przekonane o tym, że są żywymi i czującymi istotami^[6].

II - Profesor Decantor

Tichego odwiedza nieznajomy, który przedstawia mu się jako profesor Decantor, wynalazca duszy. W toku rozmowy Tichy zdaje sobie sprawę, że profesorowi udało się umieścić w krysztale świadomość człowieka, na wieczność pozbawioną kontaktu z jakimikolwiek bodźcami^[7].

III - Profesor Zazul

Tichy błądzi w lesie w trakcie burzy. Szukając schronienia, trafia do domu profesora Zazula. Gospodarz dzieli z gościem opowieścią o jego eksperymentach nad klonowaniem istot żywych^[8].

IV - Fizyk Molteris

Tichego odwiedza gość, przedstawiający się jako Molteris. Na oczach Tichego przeprowadza eksperyment, który udowadnia istnienie podróż w czasie. Wizyta fizyka miała na celu nakłonienie Tichego do sfinansowania dalszych prac nad wehikułem czasu. Tichy i Molteris wspólnie wpadają na pomysł: fizyk uda się trzydzieści lat w przyszłość, by poznać tożsamość osób, które wsparły finansowo Molterisa^[9].

Formuła Lymphatera

Bohater tytułowy - Ammon Lymphater - opowiada anonimowemu słuchaczowi historię swojego odkrycia. Lymphater, studiując cybernetykę i teorię informacji, zainteresował się fenomenem, w ramach którego owady (zwłaszcza mrówki) wydają się od razu posiadać niezbędną do życia wiedzę, instynkty itp. informacje. Owocem jego prac jest formuła, z pomocą której możliwe byłoby stworzenie istoty, będącej w stanie zdobyć natychmiastową wiedzę o wszechświecie^[10].

Terminus

Osobny artykuł: Opowieści_o_pilocie_Pirxie#Terminus.

Pirx obejmuje dowództwo statku kosmicznego. Na jego pokładzie odkrywa robota o imieniu Terminus, którego losy związane są z katastrofą, jakiej doznała lata temu załoga statku.

Adaptacje

Profesor Zazul (film telewizyjny z 1968 r. w reżyserii Marka Nowickiego i Jerzego Stawickiego) – na podstawie III - Profesor Zazul^[11],
Przypadek Ijona Tichego (spektakl Teatru Telewizji z 1999 r. w reżyserii Lecha Raczaka) – na podstawie I - Profesor Corcoran^[12].

Przypisy

↑ Księga Robotów | Stanisław Lem [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2022-12-12] (pol.).
↑ StanisławS. Lem StanisławS., Dzienniki gwiazdowe, Kraków 2012, s. 57-98 .
↑ StanisławS. Lem StanisławS., Dzienniki gwiazdowe, Kraków 2012, s. 99-110 .
↑ StanisławS. Lem StanisławS., Dzienniki gwiazdowe, Kraków 2012, s. 135-164 .
↑ Wyborcza.pl [online], krakow.wyborcza.pl [dostęp 2022-12-12] .
↑ Huncwot.com, Dziwne skrzynie profesora Corcorana - Kwartalnik Przekrój [online], przekroj.pl [dostęp 2022-12-12] (pol.).
↑ StanisławS. Lem StanisławS., Dzienniki gwiazdowe, Kraków 2002, s. 24-40 .
↑ StanisławS. Lem StanisławS., Dzienniki gwiazdowe, Kraków 2002, s. 40-51 .
↑ StanisławS. Lem StanisławS., Dzienniki gwiazdowe, Kraków 2002, s. 52-65 .
↑ "Formuła Lymphatera" Stanisława Lema - zapomniana opowieść o Ijonie Tichym?
↑ Profesor Zazul [online], FilmPolski [dostęp 2022-12-12] (pol.).
↑ Przypadek Ijona Tichego [online], FilmPolski [dostęp 2022-12-12] (pol.).