Krzysztof Eydziatowicz

Krzysztof Eydziatowicz
Ilustracja
Krzysztof Eydziatowicz (1939)
Data i miejsce urodzenia

18 września 1897
Sanok

Data i miejsce śmierci

23 stycznia 1961
Londyn

Narodowość

polska

Edukacja

C. K. I Wyższa Szkoła Realna w Krakowie

Rodzice

Ludwik, Jadwiga

Multimedia w Wikimedia Commons
kapitan artylerii kapitan artylerii
Data i miejsce urodzenia

18 września 1897
Sanok

Data śmierci

23 stycznia 1961

Przebieg służby
Lata służby

od 1914 do lat 20.

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP)

Krzysztof Maurycy Ludwik Gedrus Eydziatowicz herbu Łuk (ur. 18 września 1897 w Sanoku, zm. 23 stycznia 1961 w Londynie) – żołnierz Legionów Polskich i kapitan artylerii Wojska Polskiego, dziennikarz, pracownik Polskiego Radia, działacz radiofonii, urzędnik, przedsiębiorca.

Życiorys

Urodził się 18 września 1897[1] w Sanoku. Był wnukiem obywatela ziemskiego Tadeusza Gedrus Eydziatowicza herbu Łuk (Łuk Napięty) (1835–1894)[2][3][4] i Heleny z domu Rembielińska herbu Lubicz (1850–1917)[5], synem Ludwik (1870–1918)[6] i Jadwigi z domu Zaleskiej. Ojciec był urzędnikiem oraz pracownikiem i dyrektorem Fabryki Wagonów i Maszyn w Sanoku[7][8].

W pierwszej połowie czerwca 1914 zdał egzamin dojrzałości w C. K. I Wyższej Szkole Realnej w Krakowie[9][10][11]. Po wybuchu I wojny światowej 14 sierpnia 1914 wraz z ojcem udał się do Krakowa celem zespolenia z oddziałami strzeleckimi[12]. Służył w Legionach Polskich jako podchorąży artylerii[13][14]. Jego ojciec, major kancelaryjny legionów, popełnił samobójstwo 15 lutego 1918 w Warszawie[15][16][17].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego i został oficerem artylerii[14]. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Został awansowany do stopnia kapitana artylerii ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[18][19]. W latach 20. był oficerem zawodowym 16 pułku artylerii polowej w garnizonie Grudziądz, w tym w 1924 formalnie w tymczasowym stanie – etacie przejściowej był przydzielony do Francuskiej Misji Wojskowej[20][21]. W latach 20. odszedł z Wojska Polskiego[14]. Do 1939 działał w grupie artylerii Związku Oficerów Rezerwy[22].

W latach 20. był urzędnikiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych, w tym czasie był przewodniczącym zarządu i właścicielem wszystkich udziałów spółki „Vistula”, będącej wydawcą dziennika „Messager Polonais”, założonego przez MSZ[23]. Wobec zagubienia dokumentów uwierzytelniających do 1 stycznia 1929 był pracownikiem administracji „Messager Polonais”, a do 1 lipca 1929 akwizytorem tego pisma[24]. Został pracownikiem Polskiego Radia[14]. Był kierownikiem wydziału „Detefon” PR[25]. Pełnił stanowisko szefa Biura Studiów PR od 1934 do końca istnienia II Rzeczypospolitej w 1939[14][26][27][28] (jego zastępczynią była Maria Ponikowska). Na antenie PR wygłaszał prelekcje i pogadanki[29] np. pod tytułem Kto słucha radia w Polsce[30].

Został jednym z zarządców spółek z ograniczoną odpowiedzialnością: powołanego w 1922 Chemicznego Przemysłu Drzewnego „Ceranów”[31], powołanego w 1925 Towarzystwa Wydawniczego „Wereyd”[32]. W 1931 był jednym z założycieli spółki akcyjnej „Cukrownia Guzów”[33]. Był członkiem Polskiego Związku Reklamowego[34]. 27 stycznia 1938 był przewodniczącym walnego zebrania PZR i został wybrany członkiem zarządu PZR i objął delegaturę w Sekcji Rzeczoznawców zarządu PZR[35][36].

Zamieszkiwał w Warszawie; w latach 20. figurował pod adresem Aleja Róż 10 wspólnie z Natalią hr. ze Starzeńskich[37], na początku lat 30. był przypisany do adresu Ujazdowska 39[38], a w połowie lat 30. do adresu ulicy Piękna (później Piusa XI) 11[33][39].

Podczas II wojny światowej publikował na łamach tygodnika „Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie”, wydawanego w Londynie[40][41][42]. W 1941 na wniosek gen. Izydora Modelskiego do ministra skarbu powierzono mu organizację przyszłych radiostacji w kraju oraz obowiązki kuratora SA Polskie Radio[43]. Został urzędnikiem rządu polskiego na uchodźstwie od 1 września 1942 pracował w gabinecie prezesa Rady Ministrów[44][45]. Był referentem spraw związanych z radiofonią i telekomunikacją[46]. Brał udział w konferencji w sprawach radia odbytej 22 stycznia 1942 w dowództwie I Korpusu[47].

Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Był dyrektorem przedsiębiorstwa i menedżerem eksportu[48]. Jego prace ukazywały się na łamach emigracyjnego pisma „Wiadomości”[49][50][51].

Zmarł 23 stycznia 1961 w Londynie. W 1920 jego pierwszą żoną została Natalia z domu Starzeńska herbu Lis (1897–1989), a w 1936 drugą żoną została Ewa hr. Beydo-Rzewuska herbu Krzywda (1894–1984).

Odznaczenia

Publikacje

  • Radio w Sowietach (1932, Warszawa)[54]
  • Kulisy radiofonii (1938, Warszawa, wyd. „Książki o radio”)[55][56][57][58][59]
  • Kilka uwag o działalności i stosunkach w Polskim Radio (1941, Londyn)[60]
  • Zagadnienie polskiej radiofonii (1941, Londyn)[61]
  • Radiofonia. Jej rozwój, organizacja i zadania (1944, Londyn: Wydawnictwo Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego)[62]

Przypisy

  1. ↑ Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 168.
  2. ↑ Księga pamiątkowa Towarzystwa „Bratniej Pomocy” Słuchaczów Politechniki we Lwowie (wydana z powodu Zjazdu z dnia 12 lipca 1894 byłych słuchaczów Akademii technicznej, następnie Szkoły politechnicznej we Lwowie). Lwów: 1897, s. 211.
  3. ↑ Tadeusz Gedrus Eydziatowicz. Nekrolog. „Kurier Warszawski”, s. 3, nr 233 z 24 sierpnia 1894. 
  4. ↑ Tadeusz Gedrus-Eydziatowicz h. Łuk (Łuk Napięty) – profil na stronie Sejm Wielki. sejm-wielki.pl. [dostęp 2015-06-16].
  5. ↑ Helena Rembielińska h. Lubicz – profil na stronie Sejm Wielki. sejm-wielki.pl. [dostęp 2015-06-16].
  6. ↑ Ludwik Eydziatowicz – profil na stronie Sejm Wielki. sejm-wielki.pl. [dostęp 2015-06-16].
  7. ↑ Historia Autosanu. Autosan. [dostęp 2015-06-16].
  8. ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 20–21. ISBN 978-83-935385-7-7.
  9. ↑ Kronika. „Gazeta Lwowska”, s. 4, nr 134 z 16 czerwca 1914. 
  10. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1913/14. Kraków: 1914, s. 62, 83.
  11. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. I. Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie za rok szkolny 1916/17. Kraków: 1917, s. 35.
  12. ↑ Z kraju. Prawdziwie polska rodzina. „Nowa Reforma”, s. 3, nr 353 z 19 sierpnia 1914. 
  13. ↑ Wiadomości bieżące. Nagły zgon. „Kurjer Warszawski”, s. 3, nr 47 z 15 lutego 1918. 
  14. ↑ a b c d e Rafał Habielski. Polskie Radio we wrześniu 1939 r. i w okresie poprzedzającym wybuch wojny, w zeznaniach złożonych przed Wojskowym Trybunałem Orzekającym oraz Komisją Powołaną w Związku z Wynikiem Kampanii Wojennej 1939 r. Cz. 1. „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”. 28/4, s. 99, 1989. 
  15. ↑ Z ziem polskich. Warszawa. Zgon majora Eydziatowicza. „Gazeta Łódzka”, s. 2, nr 49 z 19 lutego 1918. 
  16. ↑ Z całej Polski. „Ziemia lubelska”, s. 3, nr 73 z 21 lutego 1918. 
  17. ↑ Śmierć majora Eydziatowicza. Rozpacz z powodu Chełmszczyzny. „Ilustrowany Kurier Codzienny”, s. 1, nr 50 z 20 lutego 1918. 
  18. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 821.
  19. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 744.
  20. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 745.
  21. ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 666.
  22. ↑ Antoni Moniuszko. Grupa Artylerii Z. O. R.. „Naród i Wojsko”, s. 13, nr 4 z 15 lutego 1939. 
  23. ↑ Adam Pragier. Sąd nad Korfantym. „Wiadomości”, s. 3, nr 13 (835) z 1 kwietnia 1962. 
  24. ↑ Ogłoszenie. „Kurjer Warszawski”, s. 2, nr 231 z 24 sierpnia 1929. 
  25. ↑ Czy jest jeszcze pole do pracy dla produkcji radiotechnicznej. „Codzienna Gazeta Handlowa”, s. 3, nr 294 z 23 grudnia 1932. 
  26. ↑ Hallo! Biuro Studiów ma głos. „Codzienna Gazeta Handlowa”, s. 3, nr 170 z 27 lipca 1935. 
  27. ↑ Stanisław Zadrożny. Mikrofon i ja. „Na Antenie”, s. 37, nr 118 ze stycznia 1973. 
  28. ↑ Paweł Szulc: Zniewolony eter. Polskie Radio Szczecin w latach 1945–1989. Szczecin: Biuletyn IPN „pamięć.pl”, 2016, s. 11. ISBN 978-83-61336-82-82.
  29. ↑ Przed radiowym sezonem wiosennym. „Codzienna Gazeta Handlowa”, s. 3, nr 71 z 25 marca 1936. 
  30. ↑ Radio. „Głos Mazowiecki”, s. 4, nr 283 z 10 grudnia 1934. 
  31. ↑ Obwieszczenia. „Tygodnik Handlowy”, s. 162, nr 13-14 (90-91) z 1 kwietnia 1922. 
  32. ↑ Obwieszczenia. „Tygodnik Handlowy”, s. 14, nr 48 z 27 listopada 1925. 
  33. ↑ a b Kronika bieżąca. „Polska Gospodarcza”, s. 1088, nr 28 z 1931. 
  34. ↑ Lista członków Polskiego Związku Reklamowego w r. 1937. „Reklama”, s. 18, nr 1 z 10 stycznia 1938. 
  35. ↑ Kronika życia organizacyjnego. Walne zebranie Polskiego Związku Reklamowego. „Reklama”, s. 18, nr 2 z 10 lutego 1938. 
  36. ↑ Pełny skład zarządu Polskiego Związku Reklamowego. „Reklama”, s. 21, nr 3 z 10 marca 1938. 
  37. ↑ Almanach. Polska Towarzyska. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze Editions Woreyd, 1926, s. 165.
  38. ↑ Spis Abonentów Warszawskiej Sieci Telefonów Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej 1930-31. Warszawa: 1930, s. 60.
  39. ↑ Stowarzyszenie „Bratnia Pomoc Byłym Uczestnikom Walk o Niepodległość”. Sprawozdanie na dzień 16 października 1934 r. z prac związanych z budową Osiedla im. Aleksandry Piłsudskiej. Warszawa: 1934, s. 11.
  40. ↑ Krzysztof Eydziatowicz. Propaganda radiowa w Niemczech. „Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie”, s. 6, nr 30 (72) z 27 lipca 1941. 
  41. ↑ Krzysztof Eydziatowicz. Radiofonia sowiecka. „Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie”, s. 4, nr 2 (96) z 11 stycznia 1942. 
  42. ↑ Krzysztof Eydziatowicz. Radiofonia angielska B. B.C.. „Wiadomości Polskie, Polityczne i Literackie”, s. 4, nr 9 (103) z 1 marca 1942. 
  43. ↑ Teka K Sprawy radiowe. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. s. 4. [dostęp 2016-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-09)].
  44. ↑ Official staffs of the members of the government. „The London Gazette”, s. 5301, 4 grudnia 1942. (ang.). 
  45. ↑ Official staffs of the members of the government. „The London Gazette”, s. 4031, 10 września 1943. (ang.). 
  46. ↑ Teka K Sprawy radiowe. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. s. 2. [dostęp 2016-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-09)].
  47. ↑ Teka K Sprawy radiowe. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. s. 36, 38. [dostęp 2016-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-09)].
  48. ↑ Index. „The London Gazette”, s. 292, 17 stycznia 1950. (ang.). 
  49. ↑ Wykaz treści za rok 1959 (Krzysztof Eydziatowicz: Rosjanie w Kalifornii, nr 676/1959). „Wiadomości”, s. 27, nr 51/52 (716/717) z 20/27 grudnia 1959. 
  50. ↑ Wykaz treści za rok 1968. „Wiadomości”, s. 10, nr 51/52 (1186/1187) z 22/29 grudnia 1968. 
  51. ↑ Wykaz treści. „Na Antenie”, s. 6, nr 69 z 22/29 grudnia 1968. 
  52. ↑ M.P. z 1933 r. nr 212, poz. 238.
  53. ↑ M.P. z 1938 r. nr 119, poz. 193 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  54. ↑ Paweł Szulc: Zniewolony eter. Polskie Radio Szczecin w latach 1945–1989. Szczecin: Biuletyn IPN „pamięć.pl”, 2016, s. 11, 12, 503. ISBN 978-83-61336-82-82.
  55. ↑ Jan Waśniewski. Książka o radio. „Prosto z Mostu”, s. 6, nr 17 z 23 kwietnia 1939. 
  56. ↑ Kącik radiowy. Pierwsza książka o radiofonii. „Gazeta Robotnicza”, s. 5, nr 120 z 18 maja 1938. 
  57. ↑ Rozpoczyna się nowa era. „Gazeta Robotnicza”, s. 5, nr 146 z 17 czerwca 1938. 
  58. ↑ Kulisy radiofonii. „Polonia–Kultura i Życie”, s. 3, nr 15 z 5–6 czerwca 1938. 
  59. ↑ Kulisy radiofonii. hint.org.pl. [dostęp 2016-05-17].
  60. ↑ Rafał Habielski. Polskie Radio we wrześniu 1939 r. i w okresie poprzedzającym wybuch wojny, w zeznaniach złożonych przed Wojskowym Trybunałem Orzekającym oraz Komisją Powołaną w Związku z Wynikiem Kampanii Wojennej 1939 r. Cz. 1. „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”. 28/4, s. 99, 115–122, 1989. 
  61. ↑ Rafał Habielski. Polskie Radio we wrześniu 1939 r. i w okresie poprzedzającym wybuch wojny, w zeznaniach złożonych przed Wojskowym Trybunałem Orzekającym oraz Komisją Powołaną w Związku z Wynikiem Kampanii Wojennej 1939 r. Cz. 1. „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”. 28/4, s. 98, 1989. 
  62. ↑ Paweł Szulc: Zniewolony eter. Polskie Radio Szczecin w latach 1945–1989. Szczecin: Biuletyn IPN „pamięć.pl”, 2016, s. 13–14, 503. ISBN 978-83-61336-82-82.

Bibliografia